Felicitat edo Felicidad Duce Ripollés (Bartzelona, Katalunia, 1908komartxoaren 13a - ibídem, 2000kootsailaren 8a) bartzelonar jostuna izan zen, metodo baten sortzailea eta erreferentea moda diseinuan. LCI Barcelona eskola sortu zuen 1928an.[1][2][3][4] Emakumeen prestakuntza bultzatu zuen moda espainiarreko feminista izan zen.[5]
Cristobal Balenciaga eta Pedro Rodríguez jostun diseinatzaileak, garaiko handienetakoak, askotan joan ziren ikasleei laguntzera, Ducerekiko adiskidetasunari esker. Bere sorrera-urteetan, ikasle izan ziren, besteak beste, María Escoté eta Juan Vidal.[6]
2024ko urtarrilean Felicidad Duce saria eman zioten Miren Arzalluz bilborrari sektoreari egiten dion ekarpenagatik eta nazioartean duen garrantziagatik.[7]
Biografia
Bartzelonako Gracia auzoan jaio zen, eta hamabi urterekin joskintza ikasteko beka bat lortu zuen, eta garaiko jostun onenen lanbidea ikasi zuen. Saltzaile lan eginda, ulertu zuen herri-klaseak aurrera egiteko aberatsen moduan jantzi behar zutela. Aberatsek orduan jostun propioa zuten.[8]
Ibilbidea
Autodidakta eta ausarta, Gràcia auzoko bizilagunak 1928an lehen lantegi-eskola berritzailea ireki zuen, punta-puntako moda-diseinuko egoitza izaten jarraitu duena. Patronaje metodo propioa sortu zuen. María Escoté, Juan Vidal edo Dominnico (Letizia, Rosalía edo Beyoncéren diseinugileak) eskolan trebatu ziren.[5][6] Mariona Puig eta Nadia Montero ere izan ziren Modako ikasleak eta Arts of Fashion lehiaketaren 15. edizioko finalistak izan ziren.[9]
1928an, moda-lantegiko eskola berritzailea sortu zuen Gracian, patronaje metodo propioarekin.[5] Aitzindaria izan zen urrutiko ikastaroetan, eta irrati-saio bat ere egin zuen joskintzaz hitz eginez edo zinema-ekoizleekin lankidetzan jantziak egiteko, eta Felisistema izeneko liburua argitaratu zuen.[2]
Bartzelonan hil zen, 2000ko otsailaren 8an, 92 urte zituela.[3]
"Luxuzko enpresa handietan (Dior, Tom Ford, Celine, Bally eta Balenciaga, besteak beste) giltzarri izateagatik, sormen-eremuan erantzukizun-posizioetan baina anonimatutik. Bera bezalako profesionalei esker, modaren industria aurrera doa bikaintasuna bilatzen duten eskakizun-irizpideen arabera".
"Bere ibilbide sortzaile eta abangoardista apartagatik, modaren mundu esklusiboan edertasunaren ikuspegi arau-hauslearekin sartzeagatik eta jantziak egiteko sentsibilitatearen eta talentuaren konbinazio karismatikoarengatik".
2018
Stephen Jones
"Kapelagintzako karrera apartarengatik, asmamenez betetako lanarengatik eta bere ideien esperientzia tekniko handiarengatik".
"Beren sorkuntzen bidez, bateraezinak diruditen alderdiak elkarbizitzeagatik, hala nola funtzionaltasuna eta sedukzioa, ustekabea eta diskrezioa, sentsualitatea eta umorea".
2016
Juan Vidal
"Diseinatzaile gisa egindako karrera bikainarengatik, emakumezkoen modaren ikuskera sofistikatua eraikitzen jakiteagatik eta azken urteetan Espainiako modaren gorenean egotea lortzeagatik".
2015
sariturik ez
2014
Daniel Riera
"Argazkilari gisa egindako ibilbide bikainarengatik, moda-argazkigintzaren munduan erreferente izateagatik, argitaratu gabeko lana, irudi arriskutsuak, desberdinak eta batere ohikoak ez direnak erakutsiz. Argazkilari urratzailea izateagatik, bere argazkiak benetako artelanak egiten dituelako, bere kamerarekin harrapatzen duen guztiaren xarma islatuz".
2013
Diane Pernet
"Moda-editore gisa egindako ibilbide bikainarengatik, Interneten modaz idazten aitzindari izateagatik eta blogarien buru izateagatik; modan azaleratzen ari den munduko talentu handiko pertsona izateagatik; artea, zinema eta moda-argazkilaritza uztartzen dituen zinema-generoarekiko duen sentsibilitate handiarengatik. Eta, azken batean, modaren alderik kultuena proiektatzen jakiteagatik".
2012
Aitor Thoup
"Diseinatzaile gisa egindako ibilbide bikainarengatik. Arropa bakoitzean bere diseinu-filosofia islatzen jakiteagatik, giza formatik hasita eta arropa gorputz osoan biologikoki garatzeko aukera emanez. Bere bi grina handiak (anatomia eta ilustrazioa) konbinatzeko mekanismoa aurkitu eta bere diseinuetara eramateagatik. Arropa oso berezia eta berrikuntza-maila handikoa egiteagatik. Laburtuz, daraiko menswear telarekin egindako lanarengatik".
2011
Rosa Clara
"Estilo klasikoko zeremoniako janzkiak eguneratu, klasea eta dotorezia emanda, joskintzako eta sormeneko lan bikainaren bidez andregaiaren irudi oso sofistikatua garatu duelako, andregai- eta festa-sorkuntzekin batera egiten diren izen handiko marken osagarriak kontu handiz hautatu dituelako, eta beren establezimenduetako interiorismo eta erakusleiho-apainketaren kontzeptu bikain batengatik".
"Zapata-diseinatzaile gisa egindako ibilbide bikainarengatik eta munduko oinetakoen historian mugarri bihurtzeagatik. Etorkizuneko ikuspegi sinestezinaren ondorioz, gaur egungo artista handia bihurtu da, eta horregatik bihurtu dira haren sorkuntzak emakumeak bezain famatuak".
2009
Puig
"Moda eta lurringintzaren artean sinbiosi perfektua sortzeagatik. Puigek badaki inork ez bezala aldatzen modako marka ikonikoen irudia lurringintzaren mundura, eta esklusibotasun handiko produktuak sortzen. Carolina Herrera, Nina Ricci edo Paco Rabanne bezalako modako enpresetarako lurrinak garatu ditu, eta horien bidez mundu mailako moda-erreferente bihurtu dira".
2008
Santa Eulalia
"Modaren egungo panoraman proposamen arriskutsuenen alde egin duelako eta nazio zein nazioarte mailan boutique multimarcaren erreferentea delako".
2007
Andres Sarda
"Bere ibilbide profesionalarengatik eta moda intimoari eta bainuari egindako ekarpenarengatik".