Dora María Téllez

Dora María Téllez

(2008)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakDora María Téllez Argüello
JaiotzaMatagalpa, 1955eko azaroaren 21a (69 urte)
Herrialdea Nikaragua  2023)
 Espainia  (2023 -
Hezkuntza
Hezkuntza-mailahonorary doctor of the Sorbonne Nouvelle University (en) Itzuli
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakidazlea, politikaria, partisanoa eta historialaria
Jasotako sariak
KidetzaNazio Askapenerako Fronte Sandinista
Izengoitia(k)Comandante 2
Zerbitzu militarra
Graduakomandante
Parte hartutako gatazkakIraultza Sandinista
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoaUnión Democrática Renovadora (en) Itzuli
doramariatellez.blogspot.com.es
Twitter: DoraMTellez Edit the value on Wikidata

Dora María Téllez Argüello ( Matagalpa, Nikaragua, 1955eko azaroaren 21a ), 2 Komandantea bezala ere ezaguna, historialari, politikari eta komandante gerrilari nikaraguarra da. Egun, El Chipote izeneko espetxean dago atxiloturik, preso politikoa izanik.

Biografia

Medikuntza ikasi zuen Askapen Nazionalerako Fronte Sandinistarekin bat egin aurretik, non "Rigoberto López Pérez" Mendebaldeko Fronteko komandante postua lortu zuen.

Mexikon denbora bat egon eta gero, 1976an Kuban egon zen entrenamendu militarra jasotzen eta ondoren Nikaraguara bueltatu zen.[1]

1978ko abuztuaren 22ko operazioan, Chanchera Operazioa izenekoan, hirugarren postuan egon zen, non, Edén Pastora eta Hugo Torresekin batera, Managuako Jauregi Nazionalaren hartzea zuzendu zuen, ekintza honekin, Anastasio Somozaren gobernua, preso zeuden 50 sandinistak askatzera behartu zelarik. 1979an León hiria hartu zuen, sandinisten eskuetan erori zen lehena, Somozista diktaduraren aurkako azken erasoaldian. Somozaren dikaduraren aurka egin zuen lana zela eta, George W. Bush-ek sarrera ukatu zion 2005ean, Harvardeko Unibertsitateak egindako gonbidapen baten harira. Izan ere, Amerikako Estatu Batuek Somozaren diktadura babestu zuten, eta sandinistek gobernutik botatzea lortu zutenean Contra izeneko hamar urteko ofentsiba hasi zuten.[2]

Estatu Kontseiluko presidenteordea, 1979tik 1990. urte artean Osasun Ministroa izan zen, baita diputatua ere, eta genero ikuspegia txertatzen aurrekari izan zen.

1995ean Movimiento Renovador Sandinistaren (MRS) sortzailea izan zen, Gioconda Bellirekin batera,[2] "Sandinismoaren, demokraziaren eta justizia sozialaren benetako balioak aldarrikatuko zituen" indar politiko berri bat sortzeko helburuarekin.

2008an gose-greba abiatu zuen Hauteskundeen Kontseilu Nagusiaren inguruan Daniel Ortegak bere alderdi politikoari, MRS, hauteskundeetan parte-hatzea ukatu zuenean. Ondoren, alderdia Unión Democráctica Nicaraguense (Unamos) izendatzera pasa zen.[3][4]

2021 ekainaren 13tik Dora Téllez El Chipote izeneko espetxean dago, Managuan, Daniel Ortegaren gobernuaren kontra konspirazio karguak leporatuta.[5] Espetxea, tortura zentroa dela salatu dute giza eskubideen aldeko hainab elkartek.[3]

2022. urtean, bere aurkako epaiketa zuzetzen duen epailea, Angel Jancarlos Fernandez Gonzalez, Engel Zerrendan sartu zuen Amerikaetako Estatu Batuak, hau da, Aktore Ustelen eta Anti Demokratikoen Zerrenda, Estatu Batuen eta Ipar Triangeluaren arteko Konpromiso Sendotuaren Legearen 353. atalaren barruan, kasuan aurkari politikoen kontrako kargu faltsuak ekoizteagatik.[6]

Obra

Historialari gisa, hainbat lan argirataratu zituen eta ikerketa talde desberdinekin aritu zen, besteak beste, Nitlapan eta IHNCA – UCA.[7]

  • Muera la gobierna: colonización en Matagalpa y Jinotega 1820-1890 (URACAN, 1999).[8]
  • Democracia y seguridad ciudadana: sistema de justicia penal-Nicaragua (Coordinadora Regional de Investigaciones Económicas y Sociales, 1999).[9]

Sariak eta Aitortzak

2022. urtean Parisko Sorbona Unibertsitateak, Frantziako Kanpo Harremanen Ministerioaren onespenarekin honoris causa sariarekin Dora Téllezeri politikan zein zientzian egin dituen ekarpenak zein bere konpromesu soziala aitortu dizkio.[10]

2022an ere bai, giza eskubideen sustapenean, defentsan eta zabalkundean duen konpromisoagatik hiru lurraldetako Eusko Jaurlaritzak René Cassin Saria eman zioten.[11]

Ikusi ere

Gioconda Belli

Erreferentziak

  1. ↑ «Dora María Téllez, la comandante guerrillera que desafió a Ortega» www.publico.es (Noiz kontsultatua: 2022-09-11).
  2. ↑ a b (Gaztelaniaz) Carlin, John. (2005-03-15). «Antes ministra, hoy "terrorista"» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2022-09-11).
  3. ↑ a b (Gaztelaniaz) «Declaran culpable de conspiración a la emblemática exguerrillera sandinista Dora María Téllez» BBC News Mundo (Noiz kontsultatua: 2022-09-11).
  4. ↑ (Gaztelaniaz) «Quién es Dora María Téllez, figura clave de la Revolución Sandinista y detenida junto a otros opositores en Nicaragua» BBC News Mundo (Noiz kontsultatua: 2022-09-11).
  5. ↑ (Gaztelaniaz) «Dora María Téllez, una víctima por la que AMLO podría interceder» www.proceso.com.mx (Noiz kontsultatua: 2022-09-11).
  6. ↑ (Ingelesez) «Section 353 Corrupt and Undemocratic Actors Report» United States Department of State (Noiz kontsultatua: 2022-09-11).
  7. ↑ «Dora María Téllez, la subversión de la feminidad somocista» Ameco Press 2021-06-22 (Noiz kontsultatua: 2022-09-11).
  8. ↑ (Gaztelaniaz) Argüello, Dora María Téllez. (1999). Muera la gobierna!: colonización en Matagalpa y Jinotega (1820-1890). Universidad de las Regiones Autómas de la Costa Caribe Nicaragüense (URACCAN) (Noiz kontsultatua: 2022-09-11).
  9. ↑ (Gaztelaniaz) Argüello, Dora María Téllez. (1999). Democracia y seguridad ciudadana: sistema de justicia penal-Nicaragua. Coordinadora Regional de Investigaciones Económicas y Sociales ISBN 978-99924-31-04-7. (Noiz kontsultatua: 2022-09-11).
  10. ↑ (Gaztelaniaz) Maldonado, Carlos Salinas. (2022-06-16). «Un ‘honoris causa’ francés para Dora María Téllez, la exguerrillera sandinista encarcelada por Daniel Ortega» El País (Noiz kontsultatua: 2022-09-11).
  11. ↑ https://www.diariovasco.com/sociedad/dora-maria-tellez-20221205110735-nt.html

Kanpo estekak

Read other articles:

Estadio Municipal de La Cisterna

Stadium in Chile Estadio Municipal de La CisternaLocationLa Cisterna, Santiago, ChileCoordinates33°31′16″S 70°40′23″W / 33.521°S 70.673°W / -33.521; -70.673OwnerMunicipality of La CisternaOperatorPalestinoCapacity8,000Field size105 x 68 mSurfacegrassConstructionBuilt1988Opened22 September 1988; 35 years ago (1988-09-22)TenantsPalestino Estadio Municipal de La Cisterna is a multi-use stadium in Santiago, Chile. It is currently used mostly f...

 

Daftar Shah Dinasti Safawi

Shahanshah Negara Agung IranDinasti Safawi Bekas Kerajaan Lambang Imperial Iran Abbas I yang Agung Penguasa pertama Ismail I Penguasa terakhir Abbas III Gelar Kagan-i Suleyman shanSahib-i-QiranSultan Shah Kediaman resmi Medan Shah di Isfahan Pendirian 1502 Pembubaran 1736 Dinasti Safawiyah bermula dari gerakan Sufi di kawasan Azerbaijan yang disebut Tarekat Safawiyeh, kemudian berubah karakter dan menjadi militan di bawah Syekh Junayd dan Syekh Haydar. Safawiyeh mulai meluaskan pengaruh dan ...

 

Angelica Schuyler Church

Angelica Church nata Schuyler (Albany, 20 febbraio 1756 – New York, 13 marzo 1814[1]) è stata la figlia maggiore del Generale della Continental Army, Philip Schuyler, moglie del Membro del Parlamento britannico John Barker Church, sorella di Elizabeth Schuyler Hamilton (moglie di Alexander Hamilton) e Margarita Peggy Schuyler Van Rensselaer. Era un evidente membro dell'élite sociale dovunque lei vivesse; prima a New York, poi a Parigi, Londra, e di nuovo New York. Il villaggio e l...

Asril Das

Asril DasLahir10 Oktober 1954 (umur 69) Koto Baru, Solok, Sumatera BaratKebangsaan IndonesiaAlmamaterIKIP BandungPekerjaanPengusahaDikenal atasKetua Persatuan Perusahaan Grafika IndonesiaPartai politikPartai Golongan Karya (2008-2018)Partai NasDem (2018-)[1]Suami/istriHj. Aflina, B.A.Anak3Orang tuaDarusi Datuk Malintang Alam (ayah)Samsinar (ibu) Drs. H. Asril Das (lahir 10 Oktober 1954) adalah pengusaha asal Indonesia. Usahanya bergerak di bidang perhotelan, penjualan buku (toko...

 

Chromebit

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Oktober 2022. ASUS Chromebit adalah sebuah komputer dalam bentuk stick.[1] Perangkat tersebut memiliki bentuk yang mirip dengan flashdisk. Google mengumumkan beberapa terobosan barunya untuk memperluas jangkauan sistem operasi Chrome, Perangkat ini diluncurk...

 

بورت مايو (مترو باريس)

بورت مايوPorte Maillot (بالفرنسية) معلومات عامةالتقسيم الإداري الدائرة السادسة عشرة في باريس — الدائرة السابعة عشرة في باريس البلد  فرنسا شبكة المواصلات مترو باريس المالك الهيئة المستقلة للنقل في باريس الإدارة الهيئة المستقلة للنقل في باريس الخطوط الخط 1 لمترو باريس المحطات...

SMA Negeri 4 Blitar

SMA Negeri 4 BlitarInformasiDidirikan3 Mei 2011JenisNegeriAkreditasiANomor Pokok Sekolah Nasional20574675Jumlah kelasKelas X : 10 Kelas XI  : 10 Kelas Kelas XII : 10 KelasJurusan atau peminatanIA, ISRentang kelas10 IA, 10 IS, 11 IA, 11 IS, 12 IA, 12 IS .KurikulumKurikulum 2013StatusSekolah Standar NasionalAlamatLokasiJl. Melati 49, Blitar, Jawa Timur, IndonesiaMotoMotoTiada Henti,Mengukir Prestasi. SMA Negeri 4 Blitar merupakan sebuah sekolah menengah atas di Kota Blitar, ...

 

Balfour Beatty

British multinational infrastructure group based in the United Kingdom Balfour Beatty plcFormerlyBICC Public Limited Company (1945–2000)[1]Company typePublic limited companyTraded asLSE: BBYFTSE 250 componentISINGB0000961622 IndustryInfrastructure professional servicesConstruction servicesSupport servicesInfrastructure investmentsFounded1909FoundersGeorge BalfourAndrew BeattyHeadquartersLondon, EnglandKey peopleLord Allen (Chairman)Leo Quinn (CEO)Revenue £9,595 milli...

 

Liste des députés de la XVe législature de la Cinquième République

Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article doit être actualisé (août 2021). Des passages de cet article ne sont plus d’actualité ou annoncent des événements désormais passés. Améliorez-le ou discutez-en. Vous pouvez également préciser les sections à actualiser en utilisant {{section à actualiser}}. Cet article dresse la liste des députés français de la XVe législature de la Cinquième République (2017-2022), élus dans 577 ...

Edgar Villamarín

Questa voce sull'argomento calciatori peruviani è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Edgar Villamarín Nazionalità  Perù Altezza 184 cm Calcio Ruolo Difensore Squadra  Melgar Carriera Squadre di club1 2003 Sporting Cristal0 (0)2004 Atl. Universidad15 (0)2004-2006 Unión Huaral53 (0)2007 Cienciano31 (1)2007-2009 Čornomorec'8 (0)2009 Universitario22 (...

 

Betaal

Indian television series BetaalOfficial promotional posterGenre Horror Action thriller Zombie Created byPatrick GrahamWritten byPatrick GrahamSuhani KanwarDirected byPatrick GrahamNikhil MahajanStarring Vineet Kumar Singh Aahana Kumra ComposersNaren ChandavarkarBenedict TaylorCountry of originIndiaOriginal languageHindiNo. of seasons1No. of episodes4 (list of episodes)ProductionExecutive producersPatrick GrahamJason BlumJeremy GoldMarci WisemanKilian KerwinJohn PenottiMichael HoganProducers G...

 

Голубянки

Голубянки Самец голубянки икар Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ПервичноротыеБез ранга:ЛиняющиеБез ранга:PanarthropodaТип:ЧленистоногиеПодтип:ТрахейнодышащиеНадкласс:ШестиногиеКласс...

Turin

City in Piedmont, Italy Torino redirects here. For other uses, see Torino (disambiguation) and Turin (disambiguation). Comune in Piedmont, ItalyTurin Torino (Italian) Turin (Piedmontese)ComuneCittà di TorinoSkyline of TurinRoyal Palace of TurinBorgo MedioevaleMole AntonellianaPalazzo MadamaPalazzina di caccia of StupinigiChapel of the Holy Shroud FlagCoat of armsNickname(s): Città sabauda (Savoyard City) Capitale delle Alpi (Capital of the Alps)Città Magica (Magic City)Motto...

 

90-та зенітна ракетна бригада (РФ)

90-та зенітна ракетна бригада рос. 90-я зенитная ракетная бригада Нарукавний знакКраїна  РосіяВид  Сухопутні війська РФТип  Протиповітряна оборонаЧисельність БригадаУ складі 49-та загальновійськова арміяДислокація ст. Яблонівська Краснодарського краюКонфлікт...

 

Cyanoacrylate

Type of fast-acting adhesive Structure of the backbone of a cyanoacrylate polymer. Cyanoacrylates are a family of strong fast-acting adhesives with industrial, medical, and household uses. They are derived from ethyl cyanoacrylate and related esters. The cyanoacrylate group in the monomer rapidly polymerizes in the presence of water to form long, strong chains.[1] Specific cyanoacrylates include methyl 2-cyanoacrylate (MCA), ethyl 2-cyanoacrylate (ECA, commonly sold under trade names ...

Plandome Manor, New York

Village in New York, United StatesPlandome Manor, New YorkVillageIncorporated Village of Plandome ManorA village entrance sign on Stonytown Road at the Flower Hill–Plandome Manor border. Official Seal of Plandome ManorLocation in Nassau County and the state of New YorkPlandome Manor, New YorkLocation on Long IslandShow map of Long IslandPlandome Manor, New YorkLocation within the state of New YorkShow map of New YorkCoordinates: 40°48′54″N 73°41′57″W / 40.81500°N...

 

Karen Buck

British Labour politician DameKaren BuckDBEOfficial portrait, 2020Parliamentary Under-Secretary of State for TransportIn office10 May 2005 – 16 March 2006Prime MinisterTony BlairPreceded byCharlotte AtkinsSucceeded byGillian MerronMember of Parliament for Westminster NorthRegent's Park and Kensington North (1997–2010)In office1 May 1997 – 30 May 2024Preceded byJohn WheelerSucceeded byConstituency abolishedMember of Westminster City Councilfor Queen's ParkIn office3 May...

 

Cotyla

The cotylae are also features on the proximal end of the radius and of the ulna in birds. Attic cotyla cup with an owl (5th century BC), National Museum, in Warsaw In classical antiquity, the cotyla or cotyle (from Ancient Greek κοτύλη (kotúlē), 'cup, bowl') was a measure of capacity among the Greeks and Romans: by the latter it was also called hemina; by the former, τρυβλίον and ἡμίνα or ἡμίμνα. It was the half of the sextarius[1] or ξέσ...

League of Struggle for the Emancipation of the Working Class

Marxist political group in the Russian Empire Not to be confused with Organization of Struggle for the Emancipation of the Working Class. League of Struggle for the Emancipation of the Working Class Союз борьбы за освобождение рабочего классаAbbreviationSBORKLeaderVladimir LeninFoundedNovember 1895; 128 years ago (1895-11)DissolvedAutumn 1900; 124 years ago (1900)Merged intoRSDLPHeadquartersSaint Petersburg, R...

 

炭鉱住宅

北海道の炭鉱住宅の特徴をよく残す住友奔別炭鉱の住宅 碑とともに町営住宅として残る旧炭鉱住宅（福岡県嘉麻市、漆生炭坑跡） 炭鉱住宅（たんこうじゅうたく）とは、主に炭鉱周辺に形成された、炭鉱労働者用の住宅のことである。 概要 この節は検証可能な参考文献や出典が全く示されていないか、不十分です。 出典を追加して記事の信頼性向上にご協力ください...