Chatham uharteak (ingelesez: Chatham Islands) Ozeano Bareko hegoaldeko uharteak dira, Zeelanda Berriko ekialdetik 800 km-ra. 963 km2 eta 520 biztanle. Sumendi jatorrikoak dira.
Historia
1500 urtearen inguruan Moriori herria iritsi zen uhartera[1]. Nunuku-whenua izeneko liderrak, gerretatik ihesi, bakean biziko zen talde bat osatu zuen. Broughton itsasgizon britainiarrak aurkitu zituen 1791. urtean[2]. 1835ean Ngāti Mutunga eta Ngāti Tama Māori maori iwietako kideek uhartea inbaditu zuten eta Morioriak ia desagertarazi zituzten. Bizirik iraun zutenak esklabo bilakatu zituzten. Zeelanda Berriko lurrak dira 1842. urtetik aurrera. Morioriera 1898an desagertu zen, azken hiztunaren heriotzarekin batera[3].
Uharteak
Klima
Datu klimatikoak (Chatham uharteak)
|
Hila
|
Urt
|
Ots
|
Mar
|
Api
|
Mai
|
Eka
|
Uzt
|
Abu
|
Ira
|
Urr
|
Aza
|
Abe
|
Urtekoa
|
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)
|
17.8
|
18.1
|
17.1
|
15.1
|
12.8
|
11.1
|
10.4
|
10.9
|
11.8
|
13.1
|
14.5
|
16.5
|
14.1
|
Batez besteko tenperatura (ºC)
|
14.7
|
15.1
|
14.2
|
12.5
|
10.2
|
8.7
|
8.0
|
8.5
|
9.3
|
10.5
|
11.8
|
13.7
|
11.0
|
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)
|
11.7
|
12.1
|
11.3
|
9.8
|
7.7
|
6.4
|
5.5
|
6.1
|
6.8
|
7.9
|
9.1
|
10.9
|
8.8
|
Euria (mm)
|
54
|
55
|
74
|
70
|
93
|
99
|
95
|
76
|
71
|
63
|
59
|
55
|
855
|
Euri egunak (≥ 1mm)
|
8
|
7
|
10
|
10
|
15
|
15
|
16
|
14
|
12
|
10
|
9
|
8
|
133
|
Eguzki orduak
|
179
|
143
|
122
|
99
|
79
|
63
|
55
|
93
|
106
|
136
|
152
|
162
|
1415
|
Hezetasuna (%)
|
80.1
|
83.1
|
81.7
|
82.6
|
84.1
|
84.3
|
84.5
|
83.2
|
82.9
|
83.5
|
80.2
|
80.3
|
82.4
|
Iturria: NIWA CliFlo data Musselburgh[4]
|
Erreferentziak
Kanpo estekak