Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.

Apendizitisa
Apendizitis (heste sobre handituta).
Deskribapena
Mota	gaixotasun zekala, infekzio intraabdominala, appendix disease (en) eritasuna
Espezialitatea	Kirurgia orokorra
Sintoma(k)	oka, anorexia, tripako mina goragalea
Azterketa medikoa	odol-analisi, ekografia ordenagailu bidezko tomografia axiala
Tratamendua
Erabil daitezkeen botikak	meropenem (en)
Identifikatzaileak
GNS-10-MK	K37
GNS-9-MK	540-543.99 eta 541
DiseasesDB	885
MedlinePlus	000256
eMedicine	000256
MeSH	C06.405.205.099D001064
Disease Ontology ID	DOID:8337

Apendizitisa apendize ileozekalaren hantura da. Apendizea heste lodiaren behealdeko zatian (itsuan) dagoen luzakina da, tutu itxurakoa. Gaitzak eskuineko hobi iliakoan oinaze handiak, goragalea eta leukozitosia eragiten ditu. Apendize handitua lehertzeak infekzio larria ekar lezake (peritonitisa). Kirurgia bidez apendizektomia egitea beste erremediorik ez da ezagutzen.

Apendizitisa larrialdiko ebakuntza (apendizektomia) behar duen patologia da. Ebakuntza horretan, apendize handitua erauzi egiten da, baina ebakuntza egin ezean, apendizea apur liteke peritonitisa edo shock septikoa eraginez: horrek ondorio oso larriak dakartza, hilkortasun tasa handia baitago.

Mundu osoan hedatuta dagoen patologia da, munduko biztanleen %7 inguruk bere bizitzan zehar apendizektomia bat izango duelako ^[1]

Apendizearen argiaren buxadurak sortzen du. Eragile ohikoenak hauek dira:

• Folikulu linfoideen hiperplasia apendizitis gehienen kausa izaten da. Infekzio baten ondorioz, folikulu linfoideak handitzen dira eta apendizearen buxadura sortzen dute. Gogoratu folikulu linfoideak, bestEak beste, apendizearen mukosetan daudela eta linfozito asko dituztela.

• Apendikolitoa, hots, hondar fekalek eragindako apendizearen buxadura.

• Parasitoak: Nematodo eta zestodo batzuek (Enterobius vermicularis, Ascaris lumbricoides, Taenia...) apendizearen argia okluitu ahal dute.

• Tumoreak: kasu gutxi batzuetan besterik ez dute apendizitisa sortzen ^[2]

Zilbor inguruko mina, eskuineko zokogune edo hobi iliakoan, hasierako sintoma da. Mina, bereziki, toki zehatz batean areagotu egiten da (Mc Burneyren puntuan), eta oso handia izan daiteke.

Horrekin batera, jangura eza, goragaleak eta okak ohikoak dira, baita sukar baxua ere.

Diagnostikoa egiteko, sendagileak azterketa fisikoa, odol-analisia (leukozitosi eta C proteina erreaktiboaren maila altua erakutsiko duena), ekografia edota eskanerra darabiltza.

• Joana MENDIBURU: Apendizitisa, larritasun gutxiko mina^{[Betiko hautsitako esteka]} Zientzia.net