Antzerki zuzendari

Antzerki zuzendaria antzezlan bat egiteko prozesuaren buruan dagoen pertsona da. Bere eginkizunak gidoia gauzatzea, antzezlanaren alderdi artistikoak eta dramatikoak kontrolatzea eta teknikariak zein aktoreak gidatzea dira, azkenean antzezpenak bere asmoekin bat egin dezan.

Hala ere, zuzendariek ez daukate erabateko kontrol artistikoa bere gain. Eskuarki zuzendariak aukeratzen dituzten ekoizleek zuzendariaren lanean mugak jartzen dituzte, bere erabakiek konpainia ekoizlearen interesak kalte ez ditzaten. Honela, batzuetan ekoizleek edozein gauzari betoa ezartzeko ahalmena daukate, lehendabiziko gidoitik filmaren azken erabakietaraino, zuzendariak irizten duena irizten duela.

Ikuspegi sortzailea

Ikuspegi sortzailea ezinbestekoa da zuzendari arrakastatsu baten lanerako. Gai eta estilo-unitaterik gabe, bikaineko lan bat, produkzio penagarri baten bihur daiteke: desordenatua, nahasia, gainkargatua. Zuzendariaren erantzukizuna da ikuspegi sortzailea garatzearena eta mantentzearena, inplikatutako guztiak norabide berean doazela ziurtatzeko. Honek ikuslea kontuan hartzen du, narrazio sendo eta argia behar baitu interesa ez galtzeko eta interesatzeari uzteko.[1]

Askotan, zuzendariak bere sorkuntza-ikuspegia zehazten duen prozesu hori eskenatoki bat, saiakuntza-areto bat edo aktoreak baino askoz lehenago gauzatzen da. Produkzioa garatu ahala, haren lana da ikuspegi hori arriskuan ez dagoela ziurtatzea. Aurrekontu-murrizketak, sormen-desberdintasunak, moral eza zuzendariaren ikuspegirako mehatxuak eta gainditu beharreko oztopoak dira. Zuzendariak entsegu-gelako tenperatura emozionala eta giro sortzailea ere ezartzen ditu. Ekoizpen-buru gisa, antzezleen eta sortzaileen portaeraren adibide da . Modu ez profesionalean jokatzen badu edo eta axolagabetasuna erakusten badu, inguruko guzti horren gogo-aldarteari eta errendimenduari eragin diezaioke.[2]

Zuzendaria antzerkiaren historian

Antzinako Grezian, Europako antzerkiaren sorlekuan, idazlea zen bere lanen eszenaratzearen arduradun nagusia. Aktoreak, oro har, erdiprofesionalak ziren, eta zuzendariak obren muntaketa gainbegiratzen zuen idazketa-prozesutik antzeztera arte, askotan haietan ere parte hartuz, Eskilok egin zuen bezala. Autore-zuzendariak korua ere entrenatzen zuen, batzuetan musika konposatzen zuen eta ekoizpenaren alderdi guztiak gainbegiratzen zituen. Zuzendariak didaskalos izena hartu zuen, "maisu" esan nahi duen greziar hitza, eta horrek adierazten du lehen zuzendari horien lanak konbinatu egiten zituela interpreteen instrukzioa eta haien lana eszenaratzea.[3]

Jean Fouquet: El martirio de Santa Apolonia (1460), antzerki-zuzendari batek zuzendutako misterio-lan baten eszenaratzea irudikatzen duena.

Erdi Aroan, erlijio-antzerkiaren konplexutasunak garrantzi handia eman zion zuzendariari (edo eszena-zuzendariari edo zeremonia-maisuari), eskala handiko misterio-lanekin batera (askotan, askotariko eszenak, prozesioak eta efektuak barne hartzen zituzten). Jean Fouqueten 1460ko miniatura bat (irudian) lanean ari den zuzendari baten lehen irudikapenetako bat da. Jarraibideen liburu baten bidez, erdiko pertsonaiak, makila luze baten laguntzarekin, Santa Apoloniako martirioaren dramatizazioa zuzentzen du. Fouqueten arabera, zuzendariaren zereginetan honako hauek sartzen ziren: eskenatoki baten muntaia eta eszenografia gainbegiratzea (garai hartan ez zegoen antzerki-egitura iraunkorrik eta nahita eraikitakorik, eta hitzezko dramaren irudikapenak aire librean egiten ziren batez ere), aktoreen banaketa eta zuzendaritza (arau guztiak hausten zituzten isunak barne), eta tarteko antzezpen bakoitzaren hasieran publikoari zuzentzea.[4]


Errenazimentu garaitik XIX. mendera arte, aktore/zuzendariak izan ohi zuen zuzendari lana. Konpainia bateko aktore nagusia zen, eta bere gain hartzen zuen lanen errepertorioa aukeratzeko, eszenaratzeko eta konpainia kudeatzeko ardura. Hori zen, adibidez, Commedia dell'Arte konpainien eta zuzendari ingeles batzuen kasua, hala nola Colley Cibber eta David Garrick.

Constantin Stanislavskiren erretratua, Valentin Seroven eskutik.

Esan daiteke antzerki modernoaren zuzendariak Meininger konpainiaren ikuskizun landuen eszenaratzean duela jatorria, Jorge ii.aren agindupean, Saxe-Meiningen-eko dukearen agindupean. Figurante-kopuru handi baten eta gai eszeniko konplexuen kudeaketak eskatzen zuen pertsona batek koordinatzaile orokorraren eginkizuna bere gain hartzea. [5] Horrek zuzendariaren rola ekarri zuen antzerki modernoan, eta Alemaniak plataforma bat emango luke sortzen ari ziren antzerki-zuzendari ameslarien belaunaldi baterako, hala nola Erwin Piscator eta Max Reinhardt. Constantin Stanislavskik, aktore-kudeatzaile batek, Moskuko Arte Antzokia sortu zuen Errusian, eta zuzendariaren zeregina ere askatu zuen, irudimen artistiko gisa.

Regisseur frantziar terminoa, eszena-zuzendari bati buruz hitz egiteko ere erabiltzen da batzuetan, normalean baletean. Frantsesezko antzerki-zuzendaria izendatzeko termino arruntagoa metteur en scène da.

Bigarren Mundu Gerraren ondoren, aktore-zuzendaria pixkanaka desagertzen hasi zen, eta zuzendaritza eskubide osoko arte-jarduera bihurtu zen antzerki-lanbidean. Arte-ikuspegia eta -kontzeptua sortu eta ekoizpen bat eszenaratzen duen zuzendaria arau bihurtu zen, ez salbuespen. Antzerki-zuzendaritza lanbide gisa emantzipatzearen egile nagusiak XX. mendeko antzerki-zuzendari nabarmenak izan ziren: Vladimir Nemirovich-Danchenko, Vsevolod Meyerhold, Yevgeny Vakhtangov, Michael Chekhov, Yuri Lyubimov (Errusia), Firehorwelles (Italia).

Sir Tyrone Guthrie zuzendari ospetsuak ohartarazpen-ohar bat sartu zuen, eta hauxe esan zuen: "antzezlan bat zuzentzen ikasteko modu bakarra da aktore-talde bat lortzea, haiek zuzentzen eta zuzentzen uzteko bezain sinplea".

Zuzendaritzari eta zuzendariei buruzko oinarrizko lanen artean daude Toby Cole eta Helen Krich-en 1972ko Directors on Directing: A Sourcebook of the Modern Theatre, Toby Cole eta Helen Krich-en liburua, 1972koa; Edward Braun The Director and the Stage ren liburua: From Naturalism to Growtowski, Edward Braun, eta The Director in a Changing Theatre, Will (1976). [6]

Zuzendaritza-estiloak

Zuzendaritza antzerkiaren teoria eta praktika garatuz hazi den arte-mota bat da. Antzerki joera berriak agertzearekin batera, zuzendariek ere metodologia berriak hartu dituzte eta praktika berriekin konprometitu dira. Dramaren interpretazioa, XX. mendearen amaieran, zuzendariaren lanaren elementu nagusi bihurtu zen. Erlatibismoak eta teoria psikoanalitikoak eragina izan zuten zuzendari berritzaileen lanean, hala nola, Peter Brook, Ingmar Bergman, Peter Stein eta Giorgio Strehler. [7]

Kimberly Seniorrek , Disgraced en Broadwayko zuzendariak, zuzendari gisa duen zeregina azaltzen du: "Lehen dimentsio batean zeuden gauzak hartu eta hiru dimentsiotan jartzen ditut irudimena eta adimena erabiliz eta jendearekin dudan trebetasuna erabiliz".[8]

Ikuskizun bat estreinatu ondoren (ohiko publikoaren aurrean estreinatua), antzerki-zuzendariek beren funtzioa bete dutela jotzen da. Une horretatik aurrera, funtsezko gai guztien ardura izango du eszena-zuzendariak.

Erreferentziak

  1. ↑ Paul B. Crook. The Art and Practice of Directing for Theatre (2016) 248 pag. ISBN 1138948519, ISBN 978-1138948518
  2. ↑ William Ball. A Sense of Direction: Some Observations on the Art of Directing (2003) 180 pag. ISBN 0896760820, ISBN 978-0896760820
  3. ↑ Brocket, Oscar G.: History of the Theatre. 8th ed. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon, 1999, p. 24
  4. ↑ Brocket, op.cit., p. 96
  5. ↑ Blethen, H. Tyler. (1997-07). «The Oxford Illustrated History of Tudor and Stuart Britain» History: Reviews of New Books 25 (4): 160–160.  doi:10.1080/03612759.1997.9952888. ISSN 0361-2759. (Noiz kontsultatua: 2023-05-11).
  6. ↑ McMahon, Gregan, (2 March 1874–30 Aug. 1941), Director, Gregan McMahon Players, Melbourne Repertory Theatre. Oxford University Press 2007-12-01 (Noiz kontsultatua: 2023-05-14).
  7. ↑ Gutorow, Jacek. (2021-12-01). «Review: Lydia Davis. 2019. Essays One. New York: Farrar, Straus and Giroux. Lydia Davis. 2021. Essays Two. New York: Farrar, Straus and Giroux. Lydia Davis. 2009. The Collected Stories. New York: Farrar, Straus and Giroux.» Explorations: A Journal of Language and Literature 9: 64–66.  doi:10.25167/exp13.21.9.7. (Noiz kontsultatua: 2023-05-14).
  8. ↑ «Características y evolución de las fracturas de cadera operadas en el Banco de Prótesis (enero-diciembre 2013)» REVISTA MEDICA DEL URUGUAY 2019-05-05  doi:10.29193/rmu.35.3.4. ISSN 1688-0390. (Noiz kontsultatua: 2023-05-14).

Kanpo estekak

Read other articles:

Luís Figo

Luís Figo Figo pada 2017Informasi pribadiNama lengkap Luís Filipe Madeira Caeiro FigoTanggal lahir 4 November 1972 (umur 51)Tempat lahir Lisbon, PortugalTinggi 180 m (590 ft)[1]Posisi bermain GelandangKarier junior1984–1989 Sporting CPKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)1989–1995 Sporting CP 129 (16)1995–2000 Barcelona 172 (30)2000–2005 Real Madrid 164 (38)2005–2009 Inter Milan 105 (9)Total 570 (93)Tim nasional1988–1989 Portugal U16 15 (8)1989 Portugal U1...

 

2020 Alaska House of Representatives election

Not to be confused with 2020 United States House of Representatives election in Alaska. 2020 Alaska House of Representatives election ← 2018 November 3, 2020 (2020-11-03) 2022 → All 40 seats in the Alaska House of Representatives21 seats needed for a majority   Majority party Minority party   Leader Bryce Edgmon Lance Pruitt (lost re-election) Party Coalition[a] Republican Leader since February 14, 2019 February 14, 2019 Leader's...

 

Carrier wave

Waveform that is modulated with a signal to convey information The frequency spectrum of a typical radio signal from an AM or FM radio transmitter. The horizontal axis is frequency; the vertical axis is signal amplitude or power. It consists of a signal (C) at the carrier wave frequency fC, with the modulation contained in narrow frequency bands called sidebands (SB) just above and below the carrier. In telecommunications, a carrier wave, carrier signal, or just carrier, is a waveform (usuall...

Super Bowl XXIII

1989 Edition of the Super Bowl 1989 Super Bowl redirects here. For the Super Bowl that was played at the completion of the 1989 season, see Super Bowl XXIV. Super Bowl XXIII Cincinnati Bengals (1)(AFC)(12–4) San Francisco 49ers (2)(NFC)(10–6) 16 20 Head coach:Sam Wyche Head coach:Bill Walsh 1234 Total CIN 03103 16 SF 30314 20 DateJanuary 22, 1989 (1989-01-22)StadiumJoe Robbie Stadium, Miami, FloridaMVPJerry Rice, wide receiverFavorite49ers by 7[1][2]RefereeJerry Seema...

 

Toshiro Mifune

Mifune redirects here. For other uses, see Mifune (disambiguation). Japanese actor (1920–1997) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Toshiro Mifune – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2024) (Learn how and when to remove this template message) The native form of this personal n...

 

68th United States Congress

1923-1925 U.S. Congress This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (October 2015) (Learn how and when to remove this template message) 68th United States Congress67th ←→ 69thUnited States Capitol (1906)March 4, 1923 – March 4, 1925Members96 senators435 representatives5 non-voting delegatesSenate majorityRepublicanSenate PresidentCalvin Coo...

White City Stadium (Liverpool)

Former greyhound racing venue in Liverpool White City Stadium (Liverpool)LocationLiverpool, EnglandCoordinates53°25′26″N 2°56′40″W / 53.42389°N 2.94444°W / 53.42389; -2.94444Opened1932Closed1973 White City Stadium (Liverpool) was a greyhound racing stadium in Liverpool, England. Origins White City Stadium in Liverpool c.1960 Jimmy Shand and John Bilsland the owners of the Electric Hare Company had already built Stanley Greyhound Stadium in 1927, the same ye...

 

Umidità relativa

Voce principale: Umidità. Diagramma psicrometrico, utilizzato per descrivere le proprietà dell'aria umida L'umidità relativa (spesso indicata con la sigla UR o RH, dall'inglese relative humidity) è un indice della quantità di vapore contenuto in una miscela aeriforme-vapore. È definita come il rapporto della densità del vapore contenuto nel miscuglio (per esempio quello di vapore acqueo nell'aria umida) e la densità del vapore saturo alla temperatura della miscela. Per definizione è...

 

Buswiller

Buswillercomune Buswiller – Veduta LocalizzazioneStato Francia RegioneGrand Est Dipartimento Basso Reno ArrondissementSaverne CantoneBouxwiller TerritorioCoordinate48°49′N 7°34′E / 48.816667°N 7.566667°E48.816667; 7.566667 (Buswiller)Coordinate: 48°49′N 7°34′E / 48.816667°N 7.566667°E48.816667; 7.566667 (Buswiller) Altitudine199-275 m s.l.m. Superficie2,3 km² Abitanti193[1] (2009) Densità83,91 ab./km² Al...

نمر بنغالي في حديقة حيوان بغداد

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (نوفمبر 2017) نمر بنغالي في حديقة حيوان بغداد المؤلف راجيف جوزيف أول عرض 10 مايو 2009 (2009-05-10) عرضت في مسرح كيرك دوغلاسلوس أنجلوس, كاليفورنيا موقع السرد بغداد 2003 خلال �...

 

1992 Washington Secretary of State election

1992 election in Washington state Washington secretary of state election, 1992 ← 1988 November 3, 1992 1996 →   Nominee Ralph Munro Jeanne Dixon Party Republican Democratic Popular vote 1,206,414 875,653 Percentage 56.1% 40.7% Secretary of State before election Ralph Munro Republican Elected Secretary of State Ralph Munro Republican The Washington secretary of state election, 1992, took place on November 3, 1992. Incumbent secretary of state Ralph Munro was re-...

 

Liste des évêques de Saint-Flour

Liste des évêques de Saint-Flour dans la cathédrale Saint-Pierre de Saint-Flour. Le diocèse de Saint-Flour a été créé par le démembrement en 1317 de l'ancien diocèse d'Auvergne dont il reprenait les paroisses du haut pays d'Auvergne, c'est-à-dire celles qui se trouvaient dans l'ancienne aire de l'abbaye d'Aurillac, de celle de Saint-Flour et du chapitre de Brioude. Le diocèse correspondait jusqu'en 1789 à l'actuel département du Cantal, avec en moins le Mauriacois, et en plus de...

Native Ukrainian National Faith

Ukrainian Rodnover movement founded by Lev Sylenko, based on the book Maha Vira The symbol of RUNVira, a trysuttia, representing Prav, Yav and Nav, encircled by the Sun, that is the visible Dazhboh.[1] Part of a series onSlavic Native Faith Theory Theology and cosmology Rod Belobog-Chernobog Prav-Yav-Nav Triglav Svetovid Clusters of deities Identity and political philosophy Slavic Native Faith and Christianity Denominations Core denominations Authentism Bazhovism Ivanovism Kandybaism ...

 

Kenta Kobashi

No debe confundirse con su discípulo Kenta Kobayashi. Kenta Kobashi Kobashi en 2007.Nacimiento Fukuchiyama, Kioto, Japón27 de marzo de 1967 (57 años)Nombres artísticos Kenta KobashiBlaze[1]​Peso 115 kg (253 lb)Estatura 1,86 m (6′ 1″)Nacionalidad JapónEntrenador Giant BabaDory Funk, Jr.Masanobu FuchiKazuharu SonodaEstadísticasDebut 26 de febrero de 1988Retiro 11 de mayo de 2013[editar datos en Wikidata] Kenta Kobashi (小橋建太, Kobashi Kenta?)[2]...

 

1980 NBA Finals

Professional basketball championship series 1980 NBA FinalsA crowd surrounds Magic Johnson at the Lakers championship parade TeamCoachWins Los Angeles Lakers Paul Westhead 4 Philadelphia 76ers Billy Cunningham 2 DatesMay 4–16MVPMagic Johnson(Los Angeles Lakers)Hall of FamersLakers:Kareem Abdul-Jabbar (1995)Michael Cooper (2024)Spencer Haywood (2015)Magic Johnson (2002)Jamaal Wilkes (2012)76ers:Maurice Cheeks (2018)Doug Collins (2024; did not play)Julius Erving (1993)Bobby Jones (2019)Coache...

Chris Rogers (cricketer)

Australian cricketer Chris RogersPersonal informationFull nameChristopher John Llewellyn RogersBorn (1977-08-31) 31 August 1977 (age 46)St George, New South Wales, AustraliaNicknameBuckyHeight177 cm (5 ft 10 in)[1]BattingLeft-handedBowlingLeg-breakRoleBatsmanInternational information National sideAustralia (2008–2015)Test debut (cap 399)16 January 2008 v IndiaLast Test20 August 2015 v England Domestic team information YearsTeam19...

 

Église Saint-Joseph-des-Carmes

Pour les articles homonymes, voir Église Saint-Joseph. Église Saint-Joseph-des-Carmes Présentation Culte Catholique romain Rattachement Archidiocèse de Paris Début de la construction 1613 Fin des travaux 1620 Style dominant Baroque Site web www.sjdc.fr Géographie Pays France Région Île-de-France Département Paris Ville Paris Coordonnées 48° 50′ 54,6″ nord, 2° 19′ 49,2″ est Géolocalisation sur la carte : Paris Géolocalisation sur la car...

 

State Council of Crimea

Regional parliament of the Republic of Crimea Not to be confused with Verkhovna Rada of Crimea. State Council of CrimeaГосударственный Совет КрымаДержавна Рада КримуКъырым Девлет ШурасыTypeTypeUnicameral LeadershipChairmanVladimir Konstantinovfrom 17 March 2014, United Russia StructureSeats75Political groups   United Russia (60)   LDPR (10)   CPRF (5) ElectionsVoting systemParallel votingLast election8 September 20...

Football in Belgium

Football in BelgiumKing Baudouin Stadium in BrusselsCountryBelgiumGoverning bodyBelgian Football AssociationNational team(s)men's national teamNational competitions FIFA World Cup UEFA European Championship UEFA Nations League Club competitions League: Belgian Pro League Belgian Women's Super League Challenger Pro League Cups: Belgian Cup Belgian Women's Cup Belgian Super CupInternational competitions FIFA Club World Cup UEFA Champions League UEFA Europa League UEFA Conference League UEFA Su...

 

Tour de Lombardie 1917

Cet article est une ébauche concernant le cyclisme et l’Italie. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Tour de Lombardie 1917GénéralitésCourse 13e Tour de LombardieDate 4 novembre 1917Distance 204 kmPays traversé(s) ItalieLieu de départ MilanLieu d'arrivée MilanCoureurs au départ 54Coureurs à l'arrivée 29Vitesse moyenne 29,28 km/hRésultatsVainqueur Philippe ThysDeuxième Henri Pé...