Amaiurko gudua

Artikulu hau 1813ko guduari buruzkoa da; 1522ko gudua gaitzat duena beste hau da: «Amaiurko gazteluaren setioa»
Amaiurko gudua
Iberiar Penintsulako Gerra-Pirinioetako kanpaina
Data1813ko uztailaren 25a
LekuaAmaiur  Nafarroa
43°12′14″N 1°28′53″W / 43.20389°N 1.48139°W / 43.20389; -1.48139
Koordenatuak43°12′N 1°30′W / 43.2°N 1.5°W / 43.2; -1.5
EmaitzaFrantziarren garaipena
Gudulariak
Bandera de Francia. Frantziako Lehen Inperioa Erresuma Batua
Buruzagiak
d'Erlon jenerala Stewart teniente-jenerala
Indarra
21.000 soldadu 7.000 soldadu
Galerak
2.000 erori edo zauritu 1.347 erori edo zauritu

Amaiurko gudua Espainiako Independentzia Gerra garaian gertatu zen gudua izan zen, 1813ko uztailaren 25ean hain zuzen ere[1]. Guduan Frantziako Inperioaren tropak britainiar tropei eraso egin zieten. Soult mariskalaren Pirinioetako kanpainaren barnean kokatzen da.

Aurrekariak

Wellingtonek Gasteizko guduan Joseph Bonaparte menderatu ondoren, Donostia eta Iruñea hartzeko erasoaldiei ekin zion, frantziarrak Iberiar Penintsulatik botatzeko.

Wellington Donostia konkistatzeko ahaleginetan zegoenean, portuak garrantzi estrategikoa zuenez, 11.000 lagun bidali zituen Iruñera O'Donnell jeneral espainiarraren agindupean. Frantziarren kontraerasoa saihesteko Rowland Hillen gudarosteari eskatu zion Pirinioetatik 80 kilometroko luzera zuen frontea kontrolatzea, batez ere, mendiko pasabideak[2].

Gudua

Chas Omanek 1922an egindako eskema.

Porrotaren ondoren Soult mariskalak laster berrantolatu zuen bere armada eta Iruñeko goarnizioa babesteko erasoaldia bota zuen Amaiur eta Orreagako pasabideetatik[3]. Amaiurretik frontea apurtuko zuen armada hiru dibisiok osatuta zegoen, Guardia Nazionalaren zenbait unitatez gain. d'Erlon jeneralak guztira 21.000 soldadu inguru zuzendu zituen. Pasabidea defenditzeko Sir William Stewartek zuzendutako 2. dibisioa zegoen eta pasabidean bertan John Cameronen 1. brigada eta Pringleren 3. brigada, beste zenbait kilometro barnerago izanik.

Napoleondar armada Urdazubitik 10:30tan pasa zen. Stewart, Orreagan tiroak izan zirela jakinda, inguruak miatzen aritu zen, Pringle pasabidean utzita.

Frantziarrek Pringle gainditu zuten, nahiz eta honek gogor eutsi. Bere 400 laguneko Highlander batailoi erdiak 20 minutuz gelditu zuen frantziar dibisoi osoa, unitatearen erdia erori bazen ere. Baina kopuruak hain ezberdinak ziren ezen britainiarrek laster atzera egin behar izan baitzuten.

Arratsaldeko 14:00tan Stewartek atzera egiteko eta defentsarako kokagune hobea topatzeko agindua eman zuen. Ordubete geroago, frantziarrek garaipena lortzekotan zeudenean, hiru britainiar batailoik (1.500 lagun inguru) frantziar hegala eraso eta d'Erlonek zalantzak izan zituen, ziria sartuko ez ote zioten britainiarrek.

Arratsaldeko 20:00tarako britainiarrek Orreagan gertatutakoaren gainean zeuden eta erretiratu ziren Iruñera.

Ondorioak

Armada aliatua berrantolatu eta Sorauren inguruan aurre egin zuen.

Wellington Donostia eta Iruñea setiatzeko armada bitan zatitzea "gudan egindako akatsarik handienetako bat" izan zela onartu zuen[4].

Erreferentziak

  1. ↑ peninsularwar.org - Battle of Maya
  2. ↑ Chandler, David. (1999). Dictionary of the Napoleonic Wars. Wordsworth Editions ISBN 1 84022 203 4..
  3. ↑ Longford, Elizabeth. (1971). Wellington: The Years of the Sword. Panther Books Ltd. ISBN 586 03548 6..
  4. ↑ Wellingtongo dukea, Arthur Wellesley,. (1838). The dispatches of Field Marshall the Duke of Wellington : during his various campaigns in India, Denmark, Portugal, Spain, the Low Countries, and France, from 1799 to 1818. X John Murray.

Kanpo estekak

Read other articles:

First Nations

Artikel atau sebagian dari artikel ini mungkin diterjemahkan dari First Nations di en.wikipedia.org. Isinya masih belum akurat, karena bagian yang diterjemahkan masih perlu diperhalus dan disempurnakan. Jika Anda menguasai bahasa aslinya, harap pertimbangkan untuk menelusuri referensinya dan menyempurnakan terjemahan ini. Anda juga dapat ikut bergotong royong pada ProyekWiki Perbaikan Terjemahan. (Pesan ini dapat dihapus jika terjemahan dirasa sudah cukup tepat. Lihat pula: panduan penerjemah...

 

羅生門 (電影)

本條目存在以下問題，請協助改善本條目或在討論頁針對議題發表看法。 此條目需要补充更多来源。 (2018年3月17日)请协助補充多方面可靠来源以改善这篇条目，无法查证的内容可能會因為异议提出而被移除。致使用者：请搜索一下条目的标题（来源搜索：羅生門 (電影) — 网页、新闻、书籍、学术、图像），以检查网络上是否存在该主题的更多可靠来源（判定指引）。 �...

 

Turner Doomsday Video

End of world broadcast for CNN Turner Doomsday Video is the internal title of a video intended to be broadcast by CNN at the end of the world. The video, created at the direction of CNN founder Ted Turner before the network's 1980 launch,[1] is a performance of the Christian hymn Nearer My God To Thee performed by multiple members of the U.S. Army, Navy, Air Force, and Marine bands.[2][3] History Ted Turner in 1999 The recording was made right after The Star-Spangled B...

Australie au Concours Eurovision de la chanson junior

Cet article est une ébauche concernant le Concours Eurovision de la chanson. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) ; pour plus d’indications, visitez le projet Eurovision. Australie au Concours Eurovision Pays  Australie Radiodiffuseur SBS (2015 et 2016)ABC (depuis 2017) Participations 1re participation Eurovision junior 2015 Participations 5 (2019) Meilleure place 3e (en 2017 et 2018) Moins bonne place 8e (en 2015 et 2019) Liens externes Pag...

 

Produksi kelapa di Filipina

Perkebunan kelapa di Sipocot, Camarines Sur Produksi kelapa memainkan peran penting dalam perekonomian nasional Filipina. Menurut angka yang diterbitkan pada bulan Desember 2009 oleh Organisasi Pangan dan Pertanian Perserikatan Bangsa-Bangsa, Filipina adalah penghasil kelapa terbesar kedua di dunia, menghasilkan 19.500.000 ton pada tahun 2009.[1] Produksi di Filipina umumnya terkonsentrasi di pertanian menengah.[2] Referensi ^ Food And Agriculture Organization of the United Na...

 

Філософія

Частина серії проФілософіяLeft to right: Plato, Kant, Nietzsche, Buddha, Confucius, AverroesПлатонКантНіцшеБуддаКонфуційАверроес Філософи Епістемологи Естетики Етики Логіки Метафізики Соціально-політичні філософи Традиції Аналітична Арістотелівська Африканська Близькосхідна іранська Буддій�...

Ian Gould

Cricket umpire For the Australian businessman and university chancellor, see Ian Gould (geologist). Ian James GouldPersonal informationFull nameIan James GouldBorn (1957-08-19) 19 August 1957 (age 66)Taplow, Buckinghamshire, EnglandNicknameGunner[1]BattingLeft-handedRoleWicket-keeper, umpireInternational information National sideEnglandODI debut (cap 69)15 January 1983 v New ZealandLast ODI22 June 1983 v India Domestic team information YearsTeam1...

 

Konstantinos Tzolakis

Greek footballer Konstantinos Tzolakis Tzolakis with Olympiacos in 2024Personal informationDate of birth (2002-11-08) 8 November 2002 (age 21)Place of birth Chania, Crete, GreeceHeight 1.93 m (6 ft 4 in)Position(s) GoalkeeperTeam informationCurrent team OlympiacosNumber 88Youth career2015–2018 Platanias2018–2019 OlympiacosSenior career*Years Team Apps (Gls)2019– Olympiacos 26 (0)International career‡2017 Greece U16 2 (0)2019 Greece U17 7 (0)2020– Greece U21 21 (0...

 

UFC on ESPN: Blanchfield vs. Fiorot

2024 mixed martial event in Nevada, US UFC on ESPN: Blanchfield vs. FiorotThe poster for UFC on ESPN: Blanchfield vs. FiorotInformationPromotionUltimate Fighting ChampionshipDateMarch 30, 2024 (2024-03-30)VenueBoardwalk HallCityAtlantic City, New Jersey, United StatesAttendance12,198[1]Total gate$2,180,601[1]Event chronology UFC on ESPN: Ribas vs. Namajunas UFC on ESPN: Blanchfield vs. Fiorot UFC Fight Night: Allen vs. Curtis 2 UFC on ESPN: Blanchfield vs. Fioro...

غزو الكائنات الفضائية

غلاف مجلة الخيال لشهر فبراير 1958، يصور مشهد غزو أجنبي. غزو الكائنات الفضائية أو الغزو الأجنبي أو الغزو الفضائي (بالإنجليزية: Alien invasion)‏ هو مصطلح يكثر استخدامه في قصص وأفلام الخيال العلمي للإشارة إلى عملية احتلال غزاة من خارج كوكبنا للأرض إما بغرض إبادة الحياة عليها واستبدال...

 

الدوري المكسيكي الممتاز 1977-78

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (نوفمبر 2019) هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها...

 

ABB

此條目可参照英語維基百科和德語維基百科相應條目来扩充。若您熟悉来源语言和主题，请协助参考外语维基百科扩充条目。请勿直接提交机械翻译，也不要翻译不可靠、低品质内容。依版权协议，译文需在编辑摘要注明来源，或于讨论页顶部标记{{Translated page}}标签。 ABB公司ABB Ltd.公司類型上市公司 有限公司股票代號SIX：ABBNISINCH0012221716公司前身布朗-博韦里股份公司、瑞典...

Cikande, Serang

Untuk desa di Kabupaten Tangerang, lihat Cikande, Jayanti, Tangerang. CikandeKecamatanNegara IndonesiaProvinsiBantenKabupatenSerangPemerintahan • CamatMochamad Agus, S.Sos, M.SiPopulasi • Total- jiwaKode Kemendagri36.04.15 Kode BPS3604120 Luas- km²Desa/kelurahan13 Cikande adalah sebuah kecamatan di Kabupaten Serang, Provinsi Banten, Indonesia. Kecamatan ini dikenal dengan kawasan industri terbesar di Kabupaten Serang. Kondisi Geografis Di dalam Kecamatan Cikande ...

 

البطولات الفرنسية 1958 (كرة مضرب)

البطولات الفرنسية 1958 جزء من دورة رولان غاروس الدولية  رقم الفعالية 57  البلد فرنسا  التاريخ 1958  الرياضة كرة المضرب  الفعاليات البطولات الفرنسية 1958 - فردي السيدات،  والبطولات الفرنسية 1958 - فردي الرجال،  والبطولات الفرنسية 1958 – زوجي سيدات  [لغات أخرى]̴...

 

Leavenworthia

Genus of flowering plants Leavenworthia Leavenworthia stylosa Scientific classification Kingdom: Plantae Clade: Tracheophytes Clade: Angiosperms Clade: Eudicots Clade: Rosids Order: Brassicales Family: Brassicaceae Genus: LeavenworthiaTorr. Species about 8, see text Wikimedia Commons has media related to Leavenworthia. Leavenworthia is a genus of flowering plants in the family Brassicaceae. It includes about eight species native to the southern and southeastern United States.[1] They ...

Queen Mary's Peak

Queen Mary's PeakTristan da CunhaGambar satelit dari Tristan da CunhaTitik tertinggiKetinggian2.062 m (6.765 ft)Puncak2.062 m (6.765 ft)Masuk dalam daftarSangat tinggiKoordinat37°06′40″S 12°17′18″W / 37.11111°S 12.28833°W / -37.11111; -12.28833 GeografiLokasi di Tristan da CunhaLetakTristan da CunhaGeologiUsia batuan148 ± 8 ka[1]Jenis gunungGunung berapi perisaiLetusan terakhirOktober 1961–Maret 1962[2]PendakianP...

 

2023 antisemitic riots in the North Caucasus

2023 antisemitic riots in the North CaucasusPart of antisemitism during the Israel–Hamas war and antisemitism in RussiaUytash Airport, where antisemitic rioters gatheredLocationNorthern Caucasus regions, RussiaDate28 and 29 October 2023Attack typePogromInjured20 (on 29 October 2023)[1]Motive Israel–Hamas war Antisemitism Islamic radicalism vteIsrael–Hamas war Timeline Outline Military engagements 2023 Hamas-led attack on Israel Re'im Sderot Sufa Israeli female tank crew fight I...

 

Deacon

Office in Christian churches This article is about the office in Christian churches. For other uses, see Deacon (disambiguation). Saint Stephen, one of the first seven deacons in the Christian Church, holding a Gospel Book in a 1601 painting by Giacomo Cavedone. A deacon is a member of the diaconate, an office in Christian churches that is generally associated with service of some kind, but which varies among theological and denominational traditions. Major Christian churches, such as the Cat...

Capture of Contalmaison

Capture of ContalmaisonPart of the Battle of the Somme, in the First World WarBattle of the Somme 1 July – 18 November 1916Date2–10 July 1916LocationPicardy, France50°01′00″N 02°44′00″E / 50.01667°N 2.73333°E / 50.01667; 2.73333Result British victoryBelligerents  British Empire  German EmpireCommanders and leaders Douglas Haig General Erich von FalkenhaynStrength 4 divisions (parts) 17 regiments (parts)Casualties and losses c. 12,000 c....

 

Théâtre de l'Ambigu-Comique

Former theatre in Paris, France The firstThéâtre de l’Ambigu-Comique (1769-1827)Les Comédiens de BoisThe entrance to the Théâtre de l'Ambigu-Comique on the day of a free show. Louis-Léopold Boilly (1819)Address62 boulevard du Temple,[1]11th arrondissement48°52′01″N 2°21′54″E / 48.8670°N 2.3651°E / 48.8670; 2.3651ParisOpened9 July 1769Closedburnt down 13 July 1827 The Théâtre de l’Ambigu-Comique (pronounced [teɑtʁ də lɑ̃biɡy kɔ...