PROFILPELAJAR.COM

Kalia oleato aŭ C₁₈H₃₃KO₂ estas kalia salo de la grasa oleata acido, flaveca aŭ bruneca viskoza maso solvebla en akvo. Ĝi estas konsiderata salo pro tio ke ĝi estas produkto de la 18-karbonatoma grasacido kaj alkala substanco. Ĝi estas uzata kiel emulsiiganto al multaj likvaĵ sapoj, porvizaĝaj purigaĵoj, vakso por lipharoj, korpolavaĵoj kaj hararanĝo-permanentoj.

Proprecoj

Emulsiigantoj agas kiel surfaktantoj kaj reduktas la surfaco-tension de likvaĵo. En industrio ĝi estas uzata porkaŭĉukaj ŝaumigagentoj, detergentoj, lubrikaĵoj kaj kataliziloj. Oleato de kalio ĉeestas en multaj manĝaĵoj kaj kosmetikaĵoj, kaj nature ĝi estas trovata en la korpo de la insektoj.

Formado de kalia salo provizas akvo-solveblecon por la grasacidoj. La lipidofilaj karbonkatenoj de la grasacidoj penetras kaj disrompas la lipidoproteina matrico de la ĉelmembranoj de la insektoj. La membrana disrompo kondukas al evakuado de la ĉelenhavo, kaŭzante ĉelsenhidratigon kaj morton. La tokseco de la grasacidoj plialtigas kun la kreskanta longo de la karbona ĉeno, kutime atingante ĉenojn kun dek karbonatomoj, kaj poste malpliiĝas. Grasacidoj kun longo de 18 karbonoj kun unu aŭ du ligiloj (nesaturitaj) ankaŭ elmontras insekticidan aktivecon.^[3]

Sintezoj

Sintezo 1

Preparado per kompleta neŭtraligo de oleata acido kun kalia hidroksido:

+ ${\mathsf {{\underset {}{\xrightarrow[{-\,H_{2}O}]{}}}\,}}$

Reakcioj

Reakcio 1

Etila oleato estas estero de grasacido formita per kondensiĝo de oleata acido kaj jodo-etano. Ĝi estas senkolora aŭ flaveca likvaĵo kaj estas produktata de la homa korpo dum etanol-toksiĝo.

+ ${\mathsf {\,{\underset {}{\xrightarrow[{-\,KI}]{}}}\,}}$