John Hanning Speke (4a Majo 1827 – 15a Septembro 1864) estis oficiro en la Britia Hindia Armeo kiu faris tri esplorajn ekspediciojn al Afriko kaj kiu estas asocia ĉefe kun la serĉado de la fonto de la Nilo kaj estis fakte la unua eŭropano kiu atingis la bordojn de la Lago Viktorio kaj tiele li estas konsiderata eŭrocentrisme la "malkovrinto de la fonto de la Nilo". Li estis konata ankaŭ por la propono de la Ĥamida hipotezo en 1863 - kaj tiele liaj verkoj estas ekzemplo de scienca rasismo.[1][2] Laŭ tiu hipotezo, li supozis, ke la etna grupo de la Tutsioj estis descendantoj de la biblia figuro, Ĥam, kaj havas pli helan haŭton kaj pli “eŭropecajn” trajtojn ol la Bantu-trajtaj Hutuoj super kiuj ili regadis.[1][3] Speke ankaŭ influis la planojn de la brita esploristo Samuel White Baker.
La Spekea gazelo estis nomita laŭ John Hanning Speke.
Burtoniana.org has facsimiles of all of Speke's books, pamphlets and journal articles freely available online, as well as his (corrected) DNB entry, obituary and inquest report from The Times, and several portraits and photographs, together with material on his companion James Grant and the complete works of his former friend, Richard Francis Burton.
_RMG_F8616_(cropped).jpg)