PROFILPELAJAR.COM

Περιφερειακή Ενότητα Χανίων
	ΕικόναΗ θέση του νομού στην Ελλάδα
Διοίκηση
Χώρα:	Ελλάδα
Περιφέρεια:	Κρήτη
Αριθμός δήμων:	6
Νομάρχης:	Οι νομαρχίες ; καταργήθηκαν στις ; 31 Δεκεμβρίου 2010
Γεωγραφία και στατιστική
Γεωγραφικό διαμέρισμα:	Κρήτη
Αριθμός επαρχιών:	5
Αριθμός κοινοτήτων	162
Πρωτεύουσα:	Χανιά
Πληθυσμός:	156.706 (2021)
Πυκνότητα:	65,90 κάτ./χλμ²
Έκταση:	2.376 χλμ²
Άλλα
Ταχυδρομικοί κώδικες:	73* **, 740 55
Τηλεφωνικοί κωδικοί:	28210
Πινακίδες αυτοκινήτων:	ΧΝ
Κωδικ. ISO 3166-2:	GR-94
Ιστοσελίδα
	www.chania.eu

Η Περιφερειακή Ενότητα Χανίων είναι μία από τις 74 Περιφερειακές Ενότητες της Ελλάδας και συγκεκριμένα αποτελεί μία εκ των τεσσάρων περιφερειακών ενοτήτων της Περιφέρειας Κρήτης. Μέχρι το 2010 χωριζόταν σε 23 Δήμους και 2 Κοινότητες. Από το 1997 και παλιότερα χωριζόταν σε πέντε Επαρχίες: επαρχία Κυδωνίας με έδρα τα Χανιά, επαρχία Αποκορώνου με έδρα το Βάμο, επαρχία Σφακίων με έδρα τη Χώρα Σφακίων, επαρχία Σελίνου με έδρα την Κάντανο και επαρχία Κισσάμου με έδρα την Κίσσαμο.

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης: Διοικητική διαίρεση νομού Χανίων.

Γεωγραφία

Ο Νομός Χανίων, μεταξύ του Νομού Ρεθύμνου προς τα ανατολικά, του Κρητικού πελάγους προς τα δυτικά και βόρεια και του Λιβυκού πελάγους (Νότιο Κρητικό Πέλαγος) προς τα νότια, αποτελεί, μετά την εφαρμογή του Προγράμματος «Καλλικράτης», μία από τις τέσσερις Περιφερειακές Ενότητες της Περιφέρειας Κρήτης και περιλαμβάνει τους δήμους Αποκορώνου, Γαύδου, Καντάνου-Σελίνου, Κισσάμου, Πλατανιά, Σφακίων και Χανίων. Εκτός από τα νησιά Γαύδο και Γαυδοπούλα, στο νομό ανήκουν και αρκετές νησίδες (Ελαφονήσι, Σούδα, Πρασονήσι κ.α.) και βραχονησίδες κοντά στις ακτές του.

Πρωτεύουσα του νομού είναι τα Χανιά και δεύτερη μεγαλύτερη πόλη η Σούδα. Ο πληθυσμός του ανέρχεται σε 156.585 κατοίκους (Απογραφή 2011), ενώ η έκτασή του είναι 2.376 τ.χλμ. Το έδαφος του είναι κατά το 1/5 σχεδόν πεδινό (πεδιάδες Χανίων, Κισσάμου, Αποκορώνου), κατά το 1/5 σχεδόν ημιορεινό και κατά τα 3/5 σχεδόν ορεινό. Μεγάλα υδάτινα ρεύματα δεν υπάρχουν στο νομό. Υπάρχουν όμως πολλές πηγές, συνδεδεμένες με την τεράστια λεκάνη απορροής των Λευκών Ορέων (800 τ.χλμ.), ενώ η λίμνη Κουρνά, στο βορειοδυτικό άκρο του νομού, αποτελεί εμφάνιση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα.

Στο ανάγλυφό του δεσπόζουν τα Λευκά Όρη (ή και Μαδάρες), με ψηλότερη κορυφή τις Πάχνες (2.453 μ.). Στα Λευκά Όρη βρίσκεται και το φαράγγι της Σαμαριάς, που εκτείνεται από τα βόρεια προς τα νότια, ανατολικά του Βολακιά, και καταλήγει στο χωριό Αγία Ρουμέλη. Δυτικότερα σχηματίζεται το δεύτερο μεγάλο φαράγγι της Κρήτης, του Νίμπρου ή Ίμπρου. Στα ημιορεινά υπάρχουν μικρά οροπέδια και κοιλάδες, όπως το οροπέδιο του Ομαλού (1.100 μ.), βορειοδυτικά των Λευκών Ορέων, το οροπέδιο του Ασκύφου στα ανατολικά, η κοιλάδα της Καντάνου και το παράκτιο υψίπεδο της Χώρας Σφακίων. Στις βόρειες ακτές του νομού υπάρχουν δύο κόλποι (Κισσάμου και Χανίων), καθώς και ο βαθύς όρμος της Σούδας.

Τα Λευκά Όρη χωρίζουν το νομό σε δύο εντελώς διαφορετικές περιοχές. Το τμήμα της παραλιακής ζώνης, με 415 χλμ. ακτών, είναι πεδινό ή σχεδόν πεδινό, πλουσιότερο και πιο πυκνοκατοικημένο, ενώ η αραιοκατοικημένη κατά κανόνα ορεινή ενδοχώρα αποτελεί μία από τις πιο αυθεντικές περιοχές της Κρήτης. Οι περισσότερες παραλίες, τόσο κοντά στην πόλη των Χανίων όσο και στα υπόλοιπα παράλια, είναι εξαιρετικές με πεντακάθαρα νερά (πολλές έχουν βραβευτεί με γαλάζιες σημαίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης), ενώ οι περισσότερες είναι οργανωμένες και συνδυάζονται με τις ξενοδοχειακές μονάδες που υπάρχουν στην περιοχή. Οι παραλίες της Νέας Χώρας, της Χρυσής Ακτής, των Αγίων Αποστόλων, της Αγίας Μαρίνας, του Πλατανιά, του Γερανίου, της Κισσάμου, του Μπάλου, των Φαλασάρνων, της Ελαφονήσου, της Παλαιόχωρας, της Σούγιας, του Λουτρού, του Φραγκοκάστελλου, των Σφακίων, του Μαραθίου, των Καλυβών, της Γεωργιούπολης, του Καβρού, της Αλμυρίδας είναι λίγες μόνο από τις πολλές παραλίες του νομού.

Το κλίμα του νομού Χανίων είναι εύκρατο μεσογειακό, με σχετικά ήπιους χειμώνες και ζεστά και ξηρά καλοκαίρια. Το φθινόπωρο και το χειμώνα επικρατούν βόρειοι και βορειοδυτικοί άνεμοι, ενώ το καλοκαίρι οι ασθενείς άνεμοι προσφέρουν σχετική δροσιά. Οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας είναι μεγαλύτερες στην περιοχή των Λευκών Ορέων, ενώ στα μεγαλύτερα υψόμετρα δεν λείπουν τα χιόνια (Νοέμβριος-Μάιος). Οι βροχοπτώσεις είναι περισσότερες από την υπόλοιπη Κρήτη, λόγω των Λευκών Ορέων που αιχμαλωτίζουν τα υγρά ρεύματα από το Ιόνιο Πέλαγος, αλλά και λόγω της ασβεστολιθικής σύστασης του εδάφους. Σε αυτήν τη σύσταση του εδάφους οφείλονται, εξάλλου, οι πολλές πηγές του νομού. Από τον Απρίλιο έως και τον Σεπτέμβριο οι βροχοπτώσεις είναι ελάχιστες, ενώ ηλιοφάνεια υπάρχει στο 70% των ημερών του έτους, οπότε από τον Μάρτιο έως τα τέλη Οκτωβρίου ο νομός προσφέρεται για διακοπές.

Η οικονομία του νομού Χανίων στηρίζεται κυρίως στον πρωτογενή τομέα (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία) αλλά και στον τριτογενή (τουρισμός, εμπόριο, υπηρεσίες). Όσον αφορά τη γεωργία καλλιεργούνται κυρίως ελαιόδεντρα, αμπέλια, οπωροφόρα δέντρα, κηπευτικά, σιτηρά και κτηνοτροφικά φυτά. Όσον αφορά την κτηνοτροφία, εκτρέφονται κυρίως μικρά ζώα (κατσίκες, πρόβατα, χοίροι, πουλερικά και κουνέλια). Ο τουρισμός στην περιοχή παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη και συνεισφέρει τα μέγιστα στην τοπική οικονομία^[1].

Χλωρίδα και πανίδα

Η διαμόρφωση και η σύσταση του εδάφους, σε συνδυασμό με το κλίμα, κάνουν την περιοχή του νομού Χανίων ιδανική για χιλιάδες φυτά και ζώα. Τα κρινάκια της θάλασσας, το λάβδανο, τα κυκλάμινα, οι κρητικές τουλίπες, το σφενδάμι και κυρίως τα μοναδικά βότανα δίκταμος, μαλοτύρα και μαντζουράνα είναι λίγα από τα είδη της χλωρίδας που αφθονούν στο νομό. Στο οροπέδιο του Ομαλού συναντάται το σταμναγκάθι. Από το σύνολο των 180 Αρχειοθετήθηκε 2018-04-07 στο Wayback Machine. ενδημικών φυτών της Κρήτης, τα 100 περίπου βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή των Λευκών Ορέων. Πολλά από τα ενδημικά και σπάνια φυτά της Κρήτης υπάρχουν στα φαράγγια στα νότια του νομού Χανίων, ενώ μοναδικά είδη απαντούν στις κορυφές των Λευκών Ορέων.

Ο νομός Χανίων παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία και στα είδη της πανίδας. Τα Λευκά Όρη ως επί το πλείστον φιλοξενούν τα μοναδικά είδη της Κρήτης. Στο φαράγγι της Σαμαριάς ζει ελεύθερο το κρητικό αγριοκάτσικο ή κρητικός αίγαγρος, γνωστό ως κρι κρι ή αγρίμι, σχηματίζοντας ομάδες των δύο ή των πέντε ατόμων, στις οποίες το αρσενικό υπερισχύει του θηλυκού. Ένα άλλο είδος που ζει στην Κρήτη είναι ο κρητικός αγριόγατος, ο οποίος τείνει να εκλείψει λόγω της καταστροφής των βιοτόπων του. Ακόμη, άλλα ζώα είναι ο ακανθοπόντικας, ο κρητικός ασβός, το κρητικό κουνάβι και η κρητική νυφίτσα. Επίσης, τα Λευκά Όρη είναι σημαντική περιοχή για τα αρπακτικά (σπιζαετός, γυπαετός, όρνιο, χρυσαετός, πετρίτης). Το όρος Κουτρούλης και η χερσόνησος Ροδωπού, εξάλλου, είναι σημαντικοί βιότοποι για την ορνιθοπανίδα. Τέλος, οι δύο λίμνες του νομού, η λίμνη Κουρνά και η λίμνη Αγιάς, φιλοξενούν είδη της ορνιθοπανίδας. Αγριοτσικνιάδες, πορφυροτσικνιάδες, χαλκόκοτες, μικροπουλάδες και ορισμένα αρπακτικά απαντούν στη λίμνη Κουρνά, ενώ η λίμνη Αγιάς φιλοξενεί μεταναστευτικά πουλιά, όπως ερωδιούς, χαλκόκοτες, καλαμοκανάδες κ.α.

Προστατευόμενες τοποθεσίες

Μεγάλο τμήμα του φυσικού περιβάλλοντος των Χανίων έχει χαρακτηριστεί προστατευόμενο, λόγω της πλούσιας και σπάνιας πανίδας και χλωρίδας. Το φαράγγι της Σαμαριάς έχει ανακηρυχθεί εθνικός δρυμός. Η λίμνη Αγιάς, η λίμνη Κουρνά, οι νήσοι Γαύδος και Γαυδοπούλα, το Ελαφονήσι και άλλες περιοχές προστατεύονται από το πρόγραμμα "Natura 2000".

GR4340005: Οι περιοχές Όρμος Σούγιας, Βαρδιά, Φαράγγι Λισσού μέχρι Άνυδρους και η παράκτια ζώνη τους είναι προστατευόμενος βιότοπος του Natura 2000 κατά μία έκταση 30,6 τ.χλμ..^[2]^[3]^[4]

GR4340003: Οι περιοχές χερσόνησος Ροδωπού, παραλία Μάλεμε και κόλπος Χανίων είναι προστατευόμενος βιότοπος του Natura 2000 κατά μία έκταση 160,47 τ.χλμ.^[5]^[6]^[7]^[8]

GR4340015: Η παραλία από τη Χρυσοσκαλίτισσα μέχρι το Ακρωτήριο Κριός είναι προστατευόμενος βιότοπος του Natura 2000 κατά μία έκταση 22,53 τ.χλμ.^[9]^[10]^[11]

GR4340001: Οι περιοχές Ήμερη, Άγρια Γραμβούσα, Τηγάνι, Φαλάσαρνα, Ποντικονήσι, όρμος Λιβάδι και Βίγλια είναι προστατευόμενοι βιότοποι του Natura 2000 κατά μία έκταση 58,88 τ.χλμ.^[12]^[13]^[14]

GR4340017: Η χερσόνησος Γραμβούσας, οι νησίδες Ήμερη και Άγρια Γραμβούσα, το Ποντικονήσι και η θαλάσσια ζώνη τους είναι προστατευόμενοι βιότοποι του Natura 2000 κατά μία έκταση 126,71 τ.χλμ.^[15]^[16]^[17]