Μοβσές Χορενατσί

Μωυσής της Χορέν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Մովսէս Խորենացի (Αρμενικά)
Γέννηση410 (περίπου)[1]
Harman[1]
Θάνατος490
Περσαρμενία
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Αρμενίας
ΘρησκείαΑρμενική Αποστολική Εκκλησία
Eορτασμός αγίουΙεροί Μεταφραστές
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςAρμενικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιστορικός[2]
μεταφραστής
φιλόλογος
συγγραφέας
Αξιοσημείωτο έργοHistory of Armenia
Οικογένεια
ΑδέλφιαMambre Vertsanogh
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Μοβσές Χορενατσί (αρμενικά: Մովսես Խորենացի, π. 410 με δεκαετία του 490), γνωστός και ως Μωυσής της Χορέν ή Μωυσής ο Χωρηνός, ήταν επιφανής Αρμένιος ιστορικός της ύστερης Αρχαιότητας και συγγραφέας της Ιστορίας της Αρμενίας.

Ο Χορενατσί αναγνωρίζεται ως ο παλαιότερος γνωστός ιστοριογράφος του οποίου το έργο στην ιστορία της Αρμενίας είναι γραμμένο στα αρμενικά, αλλά ήταν επίσης ποιητής, υμνογράφος και γραμματικός. Η Ιστορία της Αρμενίας γράφηκε εκ μέρους του πρίγκιπα Σαχάκ της δυναστείας των Μπαγρατιδών είχε τεράστιο αντίκτυπο στην αρμενική ιστοριογραφία. Χρησιμοποιήθηκε ευρέως από Αρμένιους συγγραφείς του ύστερου μεσαίωνα. Αν και άλλοι Αρμένιοι όπως ο Αγαθάγγελος είχαν γράψει χρονικά στην ιστορία της Αρμενίας, το έργο του Μοβσές είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς περιλαμβάνει μοναδικό υλικό στις παλιές προφορικές παραδόσεις στην Αρμενία πριν την εξάπλωση του χριστιανισμού και, πιο σημαντικό, ακολουθεί την ιστορία της Αρμενίας μέχρι τις απαρχές της.

Ο Χορενατσί θεωρείται ο «πατέρας της Αρμενικής ιστορίας» και μερικές φορές αναφέρεται ως ο «Αρμένιος Ηρόδοτος».[3][4] Το έργο του Χορενατσί ήταν η πρώτη προσπάθεια να καταγραφεί ολόκληρη η ιστορία της Αρμενίας.[3]

Ο Μοβσές ήταν μαθητής του Μεσρώπ Μαστότς, εφευρέτη του αρμενικού αλφάβητου, και αναγνωρίζεται από την Αρμενική Αποστολική Εκκλησία ως ένας από τους ιερούς μεταφραστές.[5]

Βιογραφία

Πρώτα χρόνια και εκπαίδευση

Λεπτομέρειες για τη βιογραφία του Μοβσές δίνονται στο τέλος της Ιστορίας των Αρμενίων, αλλά επιπλέον πληροφορίες δίνονται από μεταγενέστερους μεσαιωνικούς Αρμένιους ιστορικούς τα οποία επιτρέπουν σε σύγχρονους μελετητές να ενώσουν τις επιπλέουν πληροφορίες. Ο Μοβσές θεωρείται ότι γεννήθηκε στο χωριό Χόρνι (γνωστό και ως Χορόν ή Χορόνκ), στην αρμενική επαρχία Ταρών ή Τουρουμπεράν, περί το 410. Όμως, κάποιοι μελετητές υποστηρίζουν ότι αν είχε γεννηθεί εκεί, θα ήταν γνωστός ως Μωυσής της Χορνέχ ή Χορόν[6] και αντ'αυτού προτείνουν ότι γεννήθηκε στην επαρχία Σιουνίκ, στο χωριό Χορενά, στην περιοχή του Χαρμπάντ.[7]

Εκπαιδεύτηκε στο Σιουνίκ και αργότερα στάλθηκε για να συνεχίσει την εκπαίδευσή του υπό τον Μεσρώπ Μαστότς,[8] δημιουργό του αρμενικού αλφαβήτου, και το Σαχάκ Παρτέβ. Επειδή αντιμετώπισαν σημαντικές δυσκολίες στην μετάφραση της Βίβλου από τα ελληνικά και αρμενικά, ο Μεσρόπ και ο Σαχάκ έστειλαν τον Μοβσές και αρκετούς άλλους μαθητές στην Αλεξάνδρεια, η οποία ήταν εκείνη την εποχή κέντρο εκπαίδευσης και μάθησης, έτσι ώστε να μάθουν ελληνικά και συριακές γλώσσες, καθώς και γραμματική, ρητορική, θεολογία και φιλοσοφία.[9]

Επιστροφή στην Αρμενία

Ο Μωυσής της Κορέν σε χειρόγραφο του 14ου αιώνα

Οι μαθητές έφυγαν από την Αρμενία κάποια στιγμή ανάμεσα στο 432 και 435. Πρώτα πήγαν στην Έδεσσα Μεσοποταμίας όπου σπούδασαν στις τοπικές βιβλιοθήκες. Στη συνέχεια μετακινήθηκαν προς την Ιερουσαλήμ και την Αλεξάνδρεια. Αφότου σπούδασαν στην Αλεξάνδρεια για 5 με 6 χρόνια, ο Μοβσές και οι συμμαθητές του επέστρεψαν στην Αρμενία, όπου έμαθαν ότι ο Μεσρόπ και ο Σαχάκ είχαν πεθάνει. Ο Μοβσές εξέφρασε τη θλίψη του σε ένα εδάφιο στο τέλος της Ιστορίας της Αρμενίας.[10]

Επιπλέον, περιπλέκοντας τα προβλήματά τους, η ατμόσφαιρα στην Αρμενία όταν επέστρεψαν ήταν ιδιαίτερα εχθρική και αντιμετωπίστηκαν με περιφρόνηση από τους ντόπιους. Ενώ οι μεταγενέστεροι Αρμένιοι ιστορικοί κατηγόρησαν για αυτή την στάση την άγνοια του πληθυσμού, όμως μια άλλη αιτία μπορεί να ήταν η περσική ιδεολογία και πολιτική, καθώς οι ηγεμόνες «δεν ανέχονταν μορφωμένους νέους μελετητές οι οποίοι είχαν μόλις φτάσει από ελληνικά κέντρα μάθησης».[11] Δεδομένης αυτής της ατμόσφαιρας και της δίωξης από τους Πέρσες, ο Μοβσές κρύφτηκε σε ένα χωριό κοντά στο Βαγαρσαπάτ και έζησε σε σχετική απομόνωση για αρκετές δεκαετίες.

Ο Γκιούτ, Καθολικός Πασών των Αρμενίων (461-471), μια μέρα συνάντησε τον Μοβσές ενώ ταξίδευε στην περιοχή, μη γνωρίζοντας την πραγματική του ταυτότητα, τον προσκάλεσε σε δείπνο μαζί με πολλές από τους μαθητές του. Ο Μοβσές αρχικά ήταν σιωπηλός, αλλά αργότερα, οι μαθητές του Γκιούτ τον προέτρεψαν να μιλήσει, με τον Μοβσές να απαγγέλλει έναν εξαιρετικό λόγο. Ένας από τους μαθητές του Καθολικού αναγνώρισε τον Μοβσές ως ένα από τα άτομα που αναζητεί ο Γκιουτ και γρήγορα αντιλήφθηκε ότι ο Γκιουτ και ο Μοβσές ήταν συμμαθητές και φίλοι.[12] Ο Γκιουτ φίλησε τον Μοβσές και, είτε επειδή ήταν Χαλκηδόνιος χριστιανός ή τουλάχιστον ανεκτικός σε αυτούς (ο Μοβσές ήταν Χαλκηδόνιος), τον διόρισε επίσκοπο στο Μπαγκρεβάν.

Ιστορία των Αρμενίων

Ενόσω ήταν επίσκοπος, ο Μοβσές προσεγγίστηκε από τον πρίγκιπα Σαχάκ Μπαγρατίδη (πέθανε το 482, κατά τη διάρκεια της μάχης Χαρμανά εναντίων του περσικού στρατού), ο οποίος, έχοντας ακούσει για τη φήμη του Μοβσές, του ζήτησε να γράψει την ιστορία των Αρμενίων, ειδικά τις βιογραφίες των Αρμένιων βαιλιάδων και τις απαρχές των Αρμενικών οικογενειών ναχαράρ (ευγενών).[13] Ο Μοβσές συμφώνησε και ολοκλήρωσε το βιβλίο του κάποια στιγμή το 482. Όμως, ο Αρτασές Ματεβοσιάν, ειδικός στα μεσαιωνικά αρμενικά χειρόγραφα, πρότεινε ότι ο Μοβσές ολοκλήρωσε την Ιστορία το έτος 474.[14]

Ένας από τους κύριους λόγους για τον οποίο ανέλαβε την παράκληση του πρίγκιπα Σαχάκ δίνεται στο πρώτο τμήμα του έργου: «Αν και είμαστε μικροί και πολύ περιορισμένοι σε αριθμό και έχουν κατακτηθεί πολλές φορές από ξένα βασίλεια, πολλές πράξεις ανδρείας έλαβαν χώρα στη γη μας, άξιες να γραφτούν και να ενθυμούνται, αλλά κανείς μέχρι τώρα δεν έχει ασχοληθεί να τις καταγράψει.»[15] Το έργο του είναι το πρώτο ιστορικό αρχείο το οποίο καλύπτει ολόκληρη την ιστορία της Αρμενίας από την πολύ αρχαία περίοδο μέχρι τον θάνατο του ιστορικού. Η Ιστορία του Χορενατσί ήταν το βιβλίο στο οποίο γινόταν η μελέτη της ιστορίας της Αρμενίας μέχρι τον 18ο αιώνα. Το κείμενο διαθέτει πλούσιες περιγραφές των προφορικών παραδόσεων οι οποίες ήταν δημοφιλείς εκείνη την εποχή στους Αρμένιους, όπως η ιστορία αγάπης του Αρτάσες και της Σατενίκ και η γέννηση του θεού Βαχάγκν. Ο Μοβσές έζησε αρκετά ακόμη χρόνια μετά την ολοκλήρωση του έργου και πέθανε κάποια στιγμή στα τέλη της δεκαετίας του 490.

Αναφορές

Συνήθως αναγνωρίζονται τρεις πιθανές πρώιμες αναφορές στο Μοβσές από άλλες πηγές. Η πρώτη είναι η Ιστορία των Αρμενίων του Λαζάρ Παρπετσί (περίπου 500 μ.Χ.), στην οποία ο συγγραφέας περιγράφει λεπτομερώς τη δίωξη πολλών αξιοσημείωτων Αρμενίων, συμπεριλαμβανομένου του «ευλογημένου Μοβσές του φιλοσόφου», ο οποίος αναγνωρίζεται από κάποιους μελετητές ως ο Μοβσές Χορενατσί.[16][17] Αλλά δεν αναφέρεται από τον Παρπετσί ότι εκείνος ο Μοβσές είχε γράψει ιστορικά έργα.[18] Η δεύτερη είναι το Βιβλίο των Γραμμάτων (6ος αιώνας), το οποίο περιλαμβάνει μια σύντομη θεολογική πραγματεία από τον «Μοβσές Χορενατσί».[19] Όμως, αυτή η πραγματεία, καθώς δεν είναι ιστορικό έργο, εν μπορεί να αποδοθεί πειστικά στον ιστορικό Μοβσές.[20] Η τρίτη πιθανή αναφορά είναι ένα χειρόγραφο του 10ου-11ου αιώνα, το οποίο περιλαμβάνει ένα κατάλογο χρονολογιών ο οποίος αποδίδεται στον Αθανάσιο της Ταρών (6ος αιώνας): στο έτος 474 ο κατάλογος αναφέρει «Μωυσής του Κορέν, φιλόσοφος και συγγραφέας». Η αναφορά αυτή, όμως, θεωρείται υπερβολικά ασαφής.[20]

Ιστορικός με το όνομα Μωυσής ήταν άγνωστος στην αρμενική βιβλιογραφία πριν τον 10ο αιώνα. Οι αναφορές στον Μοβσές και η χρήση των πληροφοριών από το βιβλίο του βρίσκονται στα έργα των Μοβσές Καγκανκατβατσί,[17] Τοβνά Αρτσρουμί, Οβαννές Ντρασκχανακερτσί και άλλους μεσαιωνικούς Αρμένιους συγγραφείς.

Μελέτη του έργου

Επικριτική φάση

Αρχίζοντας από τον 19ο αιώνα, ως τμήμα της γενικής τάσης εκείνων των χρόνων να επανεξετάζεται επικριτικά η εγκυρότητας των κλασικών πηγών, η Ιστορία του Μοβσές τέθηκε υπό αμφιβολία μετά από την ανακάλυψη ιστορικών ανακριβειών και αναχρονισμών. Τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε ο Άλφρεντ φον Γκουτσμιντ οδήγησαν στην «υπερκριτική φάση»[21][22] της μελέτης του έργου του Μοβσές. Πολλοί Ευρωπαίοι και Αρμένιοι μελετητές οι οποίοι έγραφαν στα τέλη του 19ού και στις αρχές του 20ού αιώνα μείωσαν την σημασία του ως ιστορική πηγή και χρονολόγησαν την Ιστορία ανάμεσα στον 7ο και στον 9ο αιώνα.[23] Ο Στεπάν Μαλχασιάντς, Αρμένιος φιλόλογος και ειδικός στην κλασική αρμενική γραμματεία, συνέδεσε αυτή τη περίοδο με ένα «ανταγωνισμό», στον οποίοι οι μελετητές προσπαθούσαν να ξεπεράσουν τους άλλους στην κριτική του Μοβσές.[24]

Σύγχρονες μελέτες

Στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, μελετητές όπως ο Φρέντρερικ Κορνγουάλις Κόνιμπεαρ, ο Μανούκ Αμπεγιάν και ο Στεπάν Μαλχασιάντς απέρριψαν τα συμπεράσματα των μελετητών της υπερκριτικής σχολής. Εθνογραφική και αρχαιολογική έρευνα κατά τη διάρκεια της περιόδου επιβεβαίωσε πληροφορίες τις οποίες περιελάμβανε μόνο το έργο του Μοβσές και υποστήριξε την άποψη ότι είχε γραφεί όντως τον 5ο αιώνα.[25] Παρά αυτές τις μελέτες, οι επικρίσεις στο έργο αναβίωσαν στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα[26] και πολλοί Δυτικοί μελετητές συνεχίζουν να ενστερνίζονται τα συμπεράσματα των παλαιότερων μελετητών.[27][28]

Ο Ρόμπερτ Τόμσον, πρώην πρόεδρος των Αρμενικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και μεταφραστής πολλών κλασσικών αρμενικών έργων, υποστήριξε ότι το έργο του Μοβσές περιλαμβάνει πολλούς αναχρονισμούς.[29] Αυτή η προσέγγιση για την αξιολόγηση του έργου του Μοβσές επικρίθηκε όταν εμφανίστηκε η αγγλική μετάφραση της Ιστορίας των Αρμενίων το 1978[17][30][31] και τα επιχειρήματά του εντικρούστηκαν.[32] Ο Βρεΐ Νερσεσιάν ασχολήθηκε με πολλά από τα επιχειρήματα του Τόμσον, όπως της μεταγενέστερης χρονολόγησης και ότι ο Μοβσές έγραψε ένα απολογιστικό για τους Μπαγρατίδες.[31]

Ο Γκακγίκ Σαργκσιάν, Αρμένιος μελετητής των Κλασικών και βιογράφος του Μοβσές, επίσης απέρριψε την κριτική του Τόμσον λόγο αναχρονιστική υπερκριτικής και για ανακίνηση των «πιο υπερβολικών δηλώσεων» των μελετητών της υπερκριτικής φάσης, ιδίως του Γκριγκόρ Χαλατιάντς (1858-1912).[33] Ο Σαργκσιάν σημείωσε ότι ο Τόμσον καταδικάζει τον Μοβσές επειδή δεν αναφέρει τις πηγές του, αγνοώντας το γεγονός ότι οι αρχαίοι και μεσαιωνικοί ιστορικοί λειτουργούσαν εκτός των συγχρόνων επιστημονικών κανόνων.[34] Οι κατηγορίες για λογοκλοπή και παραποίηση των πηγών απαντήθηκαν από άλλους μελετητές οι οποίοι καταδίκασαν τον Τόμσον επειδή «αντιμετώπισε ένα μεσαιωνικό συγγραφέα με τα πρότυπα της ιστοριογραφίας του 20ού αιώνα» και ανέφεραν ότι πολυάριθμοι κλασικοί ιστορικοί ακολουθούσαν παρόμοιες πρακτικές.[31][35]

Το έργο του Μοβσές Χορενατσί αναγνωρίζεται ως σημαντική πηγή έρευνας για την ιστορία της Ουραρτού και της πρώιμης ιστορίας της Αρμενίας.[36][37][38]

Παραπομπές

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 (Aρμενικά) Αρμένικη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια τόμος 8.
  2. ↑ (Aρμενικά) Αρμένικη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια. Armenian Encyclopedia Publishing House. 1974.
  3. ↑ 3,0 3,1 To Hellēnikon: Byzantinoslavica, Armeniaca, Islamica, the Balkans and modern Greece. Jelisaveta S. Allen, John Springer Langdon - 1993 - p. 112
  4. ↑ Chahin, Mack. The Kingdom of Armenia: A History. London: RoutledgeCurzon, 2001, p. 181 ISBN 0-7007-1452-9.
  5. ↑ (Αρμενικά) Traina, Giusto. "Մովսես Խորենացու «Դասական» Ավանդության Հայոց Պատմության Ա գրքի 5-րդ գլուխին մեջ" ("The 'Classical' Tradition of Movses Khorenatsi in Chapter 5 of Book I in the History of Armenians"). Patma-Banasirakan Handes 134 (1992), pp. 28-32.
  6. ↑ (Αρμενικά) Malkhasyants, Stepan. "Introduction" in Movses Khorenatsi's Հայոց Պատմություն, Ե Դար [History of the Armenians, 5th Century]. Gagik Kh. Sargsyan (ed.) Yerevan: Hayastan Publishing, 1997, p. 7. ISBN 5-540-01192-9.
  7. ↑ Malkhasyants. "Introduction" in History of the Armenians, p. 7.
  8. ↑ Great historians from antiquity to 1800: an international dictionary, by Lucian Boia, 1989 - 417 pages, P. 9
  9. ↑ (Αρμενικά) Sargsyan, Gagik Kh. «Մովսես Խորենացի» [Movses Khorenatsi]. Armenian Soviet Encyclopedia. Yerevan: Armenian Academy of Sciences, 1982, vol. viii, pp. 40-41.
  10. ↑ (Αρμενικά) Movses Khorenatsi. Հայոց Պատմություն, Ե Դար [History of the Armenians, 5th Century], Annotated translation and commentary by Stepan Malkhasyants. Gagik Kh. Sargsyan (ed.) Yerevan: Hayastan Publishing, 1997, 3.68, p. 276. ISBN 5-540-01192-9.
  11. ↑ Hacikyan, Agop Jack, Gabriel Basmajian, Edward S. Franchuk, and Nourhan Ouzounian. The Heritage of Armenian Literature: From the Oral Tradition to the Golden Age, Vol. I. Detroit: Wayne State University, 2000, p. 307. ISBN 0-8143-2815-6.
  12. ↑ Malkhasyants. "Introduction" in History of the Armenians, p. 15.
  13. ↑ Malkhasyants. "Introduction" in History of the Armenians, p. 16.
  14. ↑ (Αρμενικά) Matevosyan, Artashes S. "Մովսես Խորենացին և Աթանաս Տարոնացու Ժամանակագրությունը" [Movses Khorenatsi and Atanas Taronatsi's Chronicle] Patma-Banasirakan Handes 124 (1989), p. 226.
  15. ↑ Movses Khorenatsi. History of the Armenians, 1.4, pp. 70-71.
  16. ↑ (Αρμενικά) Hasratyan, Morus. “Որ՞ն է Մովսես Խորենացու ծննդավայրը.” [Where was Movses Khorenatsi’s Birthplace?] Lraber Hasarakakan Gituyunneri 12 (1969), pp. 81-90.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 (Αρμενικά) Hovhannisyan, Petros. "Review of History of the Armenians." Banber Yerevani Hamalsarani. 45 (1982), pp. 237-239.
  18. ↑ Thomson, Robert W. "Introduction" in Moses Khorenats'i. History of the Armenians. Cambridge, MA: Harvard University Press, p. 3. ISBN 0-674-39571-9.
  19. ↑ Brock, S. P. "Review of The Incarnation: a study of the doctrine of the Incarnation in the Armenian Church in the 5th and 6th centuries according to the Book of Letters." Bulletin of the School of Oriental and African Studies 46 (1983), pp. 159-160.
  20. ↑ 20,0 20,1 (Γαλλικά) Από την εισαγωγή των Annie και Jean-Pierre Mahé στη δικιά τους μετάφραση, Moïse de Khorène Histoire de l'Arménie. Paris: Gallimard, 1993, p. 13.
  21. ↑ (Γαλλικά) Jean-Pierre Mahé's review of Aram Topchyan's The Problem of the Greek Sources of Movsēs Xorenac‘i's History of Armenia, in Revue des Études Arméniennes 30 (2005-2007), p. 505.
  22. ↑ (Γαλλικά) Traina, Giusto. "Moïse de Khorène et l'Empire sassanide," in Rika Gyselen (ed.), Des Indo-Grecs aux Sassanides: Données pour l'histoire et la géographie historique. Peeters Publishers, 2007, p. 158. ISBN 978-2-9521376-1-4.
  23. ↑ Topchyan, Aram. The Problem of the Greek Sources of Movsēs Xorenacʻi's History of Armenia. Leuven: Peeters Publishers, 2006, pp. 5-14, notes 21-22, 31-33.
  24. ↑ Malkhasyants. "Introduction" in History of the Armenians, pp. 2-5.
  25. ↑ Hacikyan et al. Heritage of Armenian Literature, pp. 305-306.
  26. ↑ (Γαλλικά) Aram Toptchyan. "Moïse de Khorène" in Claude Mutafian (ed.), Arménie, la magie de l'écrit. Somogy, 2007, p. 143. ISBN 978-2-7572-0057-5.
  27. ↑ Toumanoff, Cyril. "On the Date of Pseudo-Moses of Chorene." Handes Amsorya 75 (1961), pp. 467-471.
  28. ↑ Malkhasyants. "Introduction" in History of the Armenians, pp. 3-5, 47-50.
  29. ↑ Thomson, Robert W. "Armenian Literary Culture through the 11th Century." in Richard G. Hovannisian (ed.) The Armenian People from Ancient to Modern Times: The Dynastic Periods: From Antiquity to the Fourteenth Century. St. Martin's Press, 1997. ISBN 0-312-10168-6.
  30. ↑ Ter-Petrosyan, Levon (1980). «Moses Khorenats'i, History of the Armenians. Translation and Commentary on the Literary Sources by Robert W. Thomson (Review)» (στα hy). Patma-Banasirakan Handes (1): 268–270. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-09-27. https://web.archive.org/web/20160927114553/http://hpj.asj-oa.am/3279/. Ανακτήθηκε στις 2017-04-21. 
  31. ↑ 31,0 31,1 31,2 Nersessian, Vrej. "Review of History of the Armenians." Journal of Ecclesiastical History 30 (October 1979): pp. 479-480.
  32. ↑ Βλέπε (Αρμενικά) Albert Musheghyan, “Որտե՞ղ է գտնվել Մովսես Խորենացու հիշատակած Բյութանյան” [Where was the Bithynia Mentioned by Movses Khorenatsi?] Patma-Banasirakan Handes 1 (1990) και idem (Αρμενικά) “Վասպուրական տերմինի նշանակությունը Հայ դասական մատենագրության մեջ” [The Meaning of the Term ‘Vaspurakan’ in Classical Armenian Literature] Iran Nameh. 2-3 (1996).
  33. ↑ Sarkissian, Gaguik [Gagik Kh. Sargsyan]. The "History of Armenia" by Movses Khorenatzi, trans. by Gourgen A. Gevorkian. Yerevan: Yerevan University Press, 1991, pp. 58-59.
  34. ↑ Sarkissian. "History of Armenia" by Movses Khorenatzi, p. 76.
  35. ↑ Sarkissian. "History of Armenia" by Movses Khorenatzi, p. 80.
  36. ↑ Cotterell, Arthur. The Encyclopedia of Ancient Civilizations. 1980, p. 117. "It is interesting that Moses Khorenatsi, writing in the eighth century and regarded as the father of Armenian history, indicates his awareness of elements of continuity between Urartian and Armenian history."
  37. ↑ Piotrovskiĭ, Boris B. The Ancient Civilization of Urartu. New York: Cowles Book Co., 1969, p. 13.
  38. ↑ Hovhannisyan, Konstantine. Erebooni. Yerevan: Hayastan Pub. House, 1973, p. 65.

Επιπλέον ανάγνωση

  • (Ρωσικά) Abeghyan, Manuk. Истории древнеармянской литературы. Yerevan: Armenian Academy of Sciences, 1975.
  • Conybeare, F. C. "The Date of Moses of Khoren." Byzantinische Zeitschrift 10 (1901).
  • Garsoïan, Nina (2012). «MOVSĒS XORENAC‘I». Encyclopaedia Iranica. http://www.iranicaonline.org/articles/movses-xorenaci. 
  • (Αρμενικά) Malkhasyants, Stepan. Խորենացու առեղծված շուրջը [About the Enigma of Khorenatsi] Yerevan: Armfan Publishing, 1940.
  • Malkhasyant, St. (1940). «Մովսես Խորենացու մասին» (στα αρμενικά). Bulletin of the Armenian branch of the Academy of Sciences of the USSR (1-2): 213–219. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-11-22. https://web.archive.org/web/20151122102043/http://baas.asj-oa.am/11/. Ανακτήθηκε στις 2017-04-20. 
  • (Αρμενικά) Sargsyan, Gagik Kh. Հելլենիստական դարաշրջանի Հայաստանը և Մովսես Խորենացին [Armenia in the Hellenistic Age and Movses Khorenatsi] Yerevan: Armenian Academy of Sciences, 1966.
  • (Αρμενικά) Sargsyan, Gagik Kh. Մովսես Խորենացու «Հայոց Պատմության» ժամանակագրական համակարգը [The Chronological Structure of Movses Khorenatsi's History of the Armenians] Yerevan: Armenian Academy of Sciences, 1965.
  • Sarkissian, Gaguik [Gagik Sargsyan]. The "History of Armenia" by Movses Khorenatzi. Trans. by Gourgen A. Gevorkian. Yerevan: Yerevan University Press, 1991
  • Topchyan, Aram. The Problem of the Greek Sources of Movsēs Xorenacʻi's History of Armenia. Leuven: Peeters Publishers, 2006.
  • Toumanoff, Cyril. "On the Date of Pseudo-Moses of Chorene." Handes Amsorya 75 (1961), pp. 467–471.

Read other articles:

Kota Westminster

City of WestminsterLondon borough, KotaIstana WestminsterWestminster di London RayaNegara berdaulatBritania RayaNegara konstituensiInggrisRegionLondonCounty seremonialLondon RayaStatusLondon borough, KotaKantor pengurusCity Hall, Victoria StreetDitetapkan1 April 1965Pemerintahan • JenisDewan borough London • BadanDewan Kota Westminster • PimpinanPemimpin & Kabinet (Konservatif) • Wali kotaCllr Angela Harvey • APKaren Buck (Lab) M...

 

Djauharah (majalah)

Sampul majalah Djauharah. Tulisan memanjang di antara dua kotak segitiga artinya dihiasi dengan pengetahuan agama tertib sopan penghidupan. Djauharah (Arab: جوهره, romanized: Permatacode: ar is deprecated ) adalah majalah Islam bulanan berabjad Jawi yang terbit di Fort de Kock (sekarang Kota Bukittinggi), Sumatera Barat dari 1923 hingga 1924. Majalah ini didirikan oleh Shadiyah Shakurah, putri Abdul Latif Syakur, seorang ulama Minangkabau. Mengusung motto oentoek bangsa perempoean�...

 

Strada statale 119 di Gibellina

Strada statale 119di GibellinaDenominazioni precedentiStrada nazionale 111 LocalizzazioneStato Italia Regioni Sicilia Province Trapani DatiClassificazioneStrada statale InizioAlcamo FineCastelvetrano Lunghezza56,088[1] km Provvedimento di istituzioneLegge 17/05/1928 n° 1094[2] GestoreANAS Manuale La strada statale 119 di Gibellina (SS 119) è una strada statale italiana che collega la città di Alcamo a quella di Castelvetrano. Nonostante la denominazione, la strada...

Daftar kecamatan dan kelurahan di Kabupaten Solok Selatan

Peta Lokasi Kabupaten Solok Selatan di Sumatera Barat Berikut adalah daftar kecamatan dan kelurahan/desa di Kabupaten Solok Selatan, Sumatera Barat, Indonesia. Kabupaten Solok Selatan memiliki 7 kecamatan dan 39 nagari. Luas wilayahnya mencapai 3.346,20 km² dan penduduk 177.462 jiwa (2017) dengan sebaran 53 jiwa/km².[1][2] Daftar kecamatan dan kelurahan di Kabupaten Solok Selatan, adalah sebagai berikut: Kode Kemendagri Kecamatan Jumlah Status Daftar 13.11.03 Koto Parik Gada...

 

Daftar nama tempat dalam Perjanjian Baru

Berikut ini adalah nama-nama tempat yang disebutkan dalam Perjanjian Baru di Alkitab Kristen Berhubungan dengan Yesus Kristus Galilea Ainon (Ænon) - sebuah tempat dekat Salim di tepi sungai Yordan di mana Yohanes Pembaptis membaptiskan orang-orang yang datang kepadanya sebab di situ banyak air (Yohanes 3:23).[1][2] Betsaida - antara lain tempat penyembuhan seorang buta (Markus 8)[3][4] Genesaret: Kota yang sekarang sudah tidak ada lagi ini terletak di pantai b...

 

Shehu Shagari

Shehu ShagariShagari pada tahun 1980 Presiden NigeriaMasa jabatan1 Oktober 1979 – 31 Desember 1983Wakil PresidenAlex Ekwueme PendahuluOlusegun Obasanjo sebagai Kepala Negara MiliterPenggantiMuhammadu Buhari sebagai Kepala Negara Militer Informasi pribadiLahir(1925-02-25)25 Februari 1925Shagari, Negara Bagian Sokoto, Protektorat NigeriaMeninggal28 Desember 2018(2018-12-28) (umur 93)Abuja, NigeriaPartai politikPartai Nasional NigeriaAnakMuhammad Bala Shagari Aminu Shehu ShagariK...

Paus Adrianus IV

PausAdrianus IVAwal masa kepausan4 Desember 1154Akhir masa kepausan1 September 1159PendahuluAnastasius IVPenerusAleksander IIIInformasi pribadiNama lahirNicholas BreakspearLahir±1100Hertfordshire, InggrisWafat1 September 1159Anagni, ItaliaPaus lainnya yang bernama Adrianus Adrianus IV, nama lahir Nicholas Breakspear (Hertfordshire, Inggris, ±1100 – Anagni, Italia, 1 September 1159), adalah Paus Gereja Katolik Roma sejak 4 Desember 1154 sampai 1 September 1159. lbs Paus Gereja Katolik Daft...

 

Ponte Nizza

Ponte Nizzacomune Ponte Nizza – VedutaPanorama di Ponte Nizza LocalizzazioneStato Italia Regione Lombardia Provincia Pavia AmministrazioneSindacoCelestino Pernigotti (lista civica) dal 25-5-2014 TerritorioCoordinate44°51′N 9°06′E / 44.85°N 9.1°E44.85; 9.1 (Ponte Nizza)Coordinate: 44°51′N 9°06′E / 44.85°N 9.1°E44.85; 9.1 (Ponte Nizza) Altitudine267 m s.l.m. Superficie22,96 km² Abitanti752[1] ...

 

Conor Coady

Conor Coady Coady berseragam Inggris U-19 pada Kejuaraan Eropa U-19 UEFA 2012Informasi pribadiNama lengkap Conor David Coady[1]Tanggal lahir 25 Februari 1993 (umur 31)[2]Tempat lahir St Helens, InggrisTinggi 610 kaki (186 m)[3]Posisi bermain Bek tengah[4]Informasi klubKlub saat ini Wolverhampton WanderersNomor 16Karier junior2005–2011 LiverpoolKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)2011–2014 Liverpool 1 (0)2013–2014 → Sheffield United (pinjam) 3...

Progress M1-6

Russian cargo spacecraft Progress M1-6Mission typeInternational Space Station resupplyOperatorRoskosmosCOSPAR ID2001-021A SATCAT no.26773Mission duration95 days Spacecraft propertiesSpacecraft typeProgress-M1 s/n 255ManufacturerRKK Energia Start of missionLaunch date20 May 2001, 22:32:40 UTCRocketSoyuz-FGLaunch siteBaikonur, Site 1/5 End of missionDisposalDeorbitedDecay date22 August 2001, 09:50 UTC Orbital parametersReference systemGeocentricRegimeLow EarthPerigee altitude270 kmApogee a...

 

Déborah François

Belgian actress This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Déborah François – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2018) (Learn how and when to remove this message) Déborah F...

 

S.C.U. Torreense

Association football club in Portugal Football clubS.C.U. TorreenseFull nameSport Clube União TorreenseShort nameTorreense SCUTFounded1 May 1917; 107 years ago (1 May 1917)GroundEstádio Manuel Marques, Torres VedrasCapacity12,000PresidentJosé SebastiãoManagerTulipaLeagueLiga Portugal 22022–23Liga Portugal 2, 9thWebsiteClub website Home colours Away colours Current season Sport Clube União Torreense is a Portuguese sports club, best known for its association football sectio...

2006 Chicago Bears–Arizona Cardinals game

Notable NFL game Monday Night Comeback redirects here. For similarly-nicknamed sporting events, see The Monday Night Miracle. 2006 Chicago Bears–Arizona Cardinals gameUniversity of Phoenix Stadium, the site of the game. Chicago Bears (5–0) Arizona Cardinals (1–4) 24 23 Head coach:Lovie Smith Head coach:Dennis Green 1234 Total CHI 001014 24 ARI 14630 23 DateOctober 16, 2006StadiumUniversity of Phoenix Stadium, Glendale, ArizonaRefereeJerome BogerAttendance63,977TV in the United StatesNet...

 

بريت كلارك (لاعب تنس الطاولة)

  لمعانٍ أخرى، طالع بريت كلارك (توضيح). هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (يوليو 2019) بريت كلارك (لاعب تنس الطاولة) معلومات شخصية الميلاد سنة 2000 (العمر 23–24 سنة)  الطول 188 سنتيمتر[1]  الجنسية �...

 

كثافة

كثافة الكتليةمعلومات عامةالرموز الشائعة ρ Dالتعريف الرياضي ρ = d m d V {\displaystyle \rho ={\frac {\mathrm {d} m}{\mathrm {d} V}}} [1][2][3]نظام الوحدات الدولي كجم/م3التحليل البعدي L − 3 M {\displaystyle {\mathsf {L}}^{-3}{\mathsf {M}}} تعديل - تعديل مصدري - تعديل ويكي بيانات برج الكثافة, ويوضح بعض المواد المختل...

Luna, Isabela

Peta menunjukan lokasi Luna Data sensus penduduk di Luna Tahun Populasi Persentase 199513.255—200014.5812.07%200715.8841.19% Untuk tempat lain yang bernama sama, lihat Luna, La Union. Untuk wahana antariksa milik Rusia, lihat Luna 1. Luna adalah munisipalitas yang terletak di provinsi Isabela, Filipina. Pada tahun 2010, munisipalitas ini memiliki populasi sebesar 15.885 jiwa atau 2.965 rumah tangga. Pembagian wilayah Secara administratif Luna terbagi menjadi 19 barangay, yaitu: Bustamante C...

 

Lassativo

Le informazioni riportate non sono consigli medici e potrebbero non essere accurate. I contenuti hanno solo fine illustrativo e non sostituiscono il parere medico: leggi le avvertenze. Tratto gastrointestinale I lassativi (purganti, evacuanti, anticostipativi) sono sostanze o composti che stimolano la motilità intestinale (peristalsi) in contrasto agli antidiarroici che la inibiscono. Sono quindi farmaci che curano la stitichezza, la quale riduce o impedisce una corretta defecazione. Le pur...

 

Aristokrasi

Bagian dari seri PolitikBentuk dasar dari pemerintahan Struktur kekuatan Konfederasi Federasi Hegemoni Kerajaan Negara kesatuan Sumber kekuatan Demokrasi Langsung Perwakilan Semi lainnya Kerajaan Mutlak Konstitusi Oligarki Aristokrasi Junta militer Kleptokrasi Plutokrasi Stratokrasi Timokrasi Otokrasi Otoritarianisme Despotisme Diktatur (Kediktatoran) Totalitarianisme Republik Parlementer Presidensial Semi presidensial Lainnya Anarki Anokrasi Khilafah Kritarsi Meritokrasi Oklokrasi Parti...

1960年夏季奥林匹克运动会奖牌榜

1960年夏季奥林匹克运动会奖牌榜地点 意大利羅馬摘要金牌数最多 苏联（43）银牌数最多 苏联（29）铜牌数最多 苏联（31）奖牌总数最多 苏联（103） ← 1956 奥林匹克运动会奖牌榜 1964 →  1960年夏季奥林匹克运动会奖牌榜  名次 编码 队伍 金牌 银牌 铜牌 总数 总数排名 1 URS  苏联 43 29 31 103 ' 2 USA  美国 34 21 16 71 ' 3 ITA  意大利 13...

 

August von Wassermann

August von Wassermann August von Wassermann (Bamberga, 21 febbraio 1866 – Berlino, 16 marzo 1925) è stato un medico e microbiologo tedesco. Nel 1906 scoprì il metodo biologico per la diagnosi della sifilide, poi divenuto di uso universale e detto reazione di Wassermann[1]. Indice 1 Biografia 2 La reazione di Wassermann 3 Note 4 Voci correlate 5 Altri progetti 6 Collegamenti esterni Biografia Nato a Bamberga, di origini ebraiche, studiò in diverse università in Germania, ottenend...