Μαζανταρανί (γλώσσα)

Μαζανταρανί
مازرونی زبون, طبری‎, مازرونی‎ και گلکی
ΤαξινόμησηΙνδοευρωπαϊκές γλώσσες
Σύστημα γραφήςπερσικό αλφάβητο και Αραβική γραφή
Κατάσταση
Επίσημη γλώσσαΙράν
ISO 639-1—
ISO 639-2—
ISO 639-3mzn

Η Μαζανταρανί ή και Ταμπαρί (επίσης Μαζενικί και Ταπερκί) είναι ινδοευρωπαϊκή γλώσσα, ομιλείται στο Ιράν και ανήκει στον βορειοδυτικό ιρανικό κλάδο. Χρησιμοποιείται κυρίως στις επαρχίες Μαζανταράν και Γκολεστάν του Ιράν και είναι αμοιβαία κατανοητή με την Περσική[1].

Ιστορία

Ανάμεσα στις ζώσες ιρανικές γλώσσες, η Μαζανταρανί διαθέτει μία από τις πλέον μακρόβιες γραπτές παραδόσεις, από τον 10ο έως τον 15ο αιώνα. Η μακρόβια αυτή κατάσταση επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια της εξίσου μακράς βασιλείας των ανεξάρτητων και ημιανεξάρτητων κυβερνητών του Μαζανταράν, τους αιώνες που ακολούθησαν της αραβικής εισβολής[2].

Η πλούσια λογοτεχνία αυτής της γλώσσας περιλαμβάνει βιβλία όπως το Μαρζμπάν Ναμέχ (μεταφραστηκε μεταγενέστερα στην Περσική) και η ποίηση του Αμίρ Παζεβαρί. Η χρήση της Μαζανταρανί, ωστόσο, βρέθηκε σε κατάσταση παρακμής. Η φιλολογική και διαχειριστική της θέση στην πολύγλωσση Περσία χάθηκε πριν την τελική ενσωμάτωση του Μαζανταράν στην εθνική διοίκηση, στις αρχές του 17ου αιώνα[3].

Η γλώσσα Μαζανταρανί συνδέεται στενά με την Γκιλακί με την οποία παρουσιάζει πολλές ομοιότητες σε λεξιλογικό επίπεδο. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η γλώσσα δεν δέχθηκε επιδράσεις της Αραβικής και της Τουρκικής, παρά τις ανάλογες πολιτισμικές επιδράσεις των Αράβων και των Τούρκων στην ευρύτερη περιοχή. Σύμφωνα με το Ethnologue, υπήρχαν περισσότεροι από τρία εκατομμύρια γηγενείς ομιλητές της γλώσσας Μαζανταρανί το 1993, οι οποίοι μιλούσαν διαφορετικές διαλέκτους όπως η Γκοργκανί, η Γκαντικολανί και η Παλανί[4].

Επιδράσεις

Πολλές ονοματοδοσίες στο σύγχρονο Ιράν αντλούν την καταγωγή τους από λέξεις της γλώσσας Μαζανταρανί. Απαντώνται επίσης δάνειες λέξεις της Μαζανταρανί στην Τουρκμενική γλώσσα[5] και μαρτυρίες πως η Σανσκριτική γλώσσα και η Μαζανταρανί μοιράζονται κοινές λέξεις.

Σημειώσεις - παραπομπές

  1. ↑ columbia.edu Αρχειοθετήθηκε 2006-09-21 στο Wayback Machine., 66).
  2. ↑ Windfuhr, G. L., New Iranian languages: Overview. In R. Schmitt. (Ed.), Compendium linguarum Iranicarum (246-49). Wiesbaden: L.Reichert, 1989.
  3. ↑ columbia.edu Αρχειοθετήθηκε 2006-09-21 στο Wayback Machine..
  4. ↑ www.ethnologue.com/mzn.
  5. ↑ Jahangir Nasr Ashrafi, 2005, Dictionary of Tabari, Vol 5, comparison between Mazanderani and Turkmen.

Περαιτέρω ανάγνωση

  • Archiv Orientálni, 2006, The Oldest Known Texts in New Tabari: The Collection of Aleksander ChodŸko, 74/2, pp. 153-171.
  • Dr. Borjian, Habib; 2006; Amir Pazevari (legendary poet of Mazandarani language), University of Minnesota, United States
  • Iranian Studies, 2006, A Mazandarani account of the Babi Incident at Shaikh Tabarsi, 39/3, pp. 381-400.
  • Guyesh-shenâsi, 2006, Textual sources for the study of Tabari language I. Olddocuments, no. 4.
  • Nawata, T, 1984, Mazandarani; Asian and African Grammatical Manual, No 17, Tokyo, ILCAA

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

  • Johannes Albrecht Bernhard Dorn, 1860-66, Masanderanische Sprache (I-II/1, 3, St. Petersburg)
  • Satoko Yoshie, 1998, Sari Dialect (of Mazandarani language), Institute for the Study of Languages and Cultures of Asia and Africa, Tokyo, Japan [1][νεκρός σύνδεσμος][2] Αρχειοθετήθηκε 2011-01-14 στο Wayback Machine.[3]
  • Dr. Shokri, Guiti; 1995, Sari Dialect(of Mazandarani), Tehran, Institute for Humanities and Cultural Studies.
  • Dr. Shokri, Guiti; 2006, Ramsari Dialect , Tehran, Institute for Humanities and Cultural Studies.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Wikipedia
Wikipedia