Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|30|10|2024}}
Οι περισσότερες από τις ομιλούμενες ή γραπτές γλώσσες ανήκουν σε κάποια γλωσσική οικογένεια. Η επακριβώς καθορισμένη οικογένεια είναι μια φυλογενετική μονάδα. Τούτο σημαίνει ότι όλα τα μέλη της προέρχονται από έναν κοινό πρόγονο. Ο πρόγονος σπανίως είναι άμεσα γνωστός, καθώς οι περισσότερες γλώσσες διαθέτουν μικρή ιστορία της γραπτής τους έκφρασης. Πολλά από τα διαθέσιμα χαρακτηριστικά τους αποκτώνται με τη συγκριτική μέθοδο -μια διαδικασία αναδόμησης/επανασύνθεσης την οποία επεξεργάστηκε ο γλωσσολόγοςΆουγκουστ Σλάιχερ τον 19ο αιώνα. Βάσει της συγκριτικής μεθόδου αποδεικνύεται η εγκυρότητα μίας ή πολλών από τις γλωσσικές οικογένειες που προτάθηκαν κατά καιρούς.
Οι γλωσσικές οικογένειες διαιρούνται σε μικρότερες φυλογενετικές ομάδες, που αναφέρονται συμβατικά ως κλάδοι της οικογένειας, καθώς η ιστορία της γλωσσικής οικογένειας αναπαρίσταται συχνά υπό τη μορφή διαγράμματος δένδρου. Ωστόσο, ο όρος οικογένεια δεν περιορίζεται σε κάποιο επίπεδο αυτού του δένδρου. Για παράδειγμα η Γερμανική οικογένεια είναι κλάδος της Ινδοευρωπαϊκής οικογένειας. Ορισμένοι ταξινομητές περιορίζουν τον όρο οικογένεια σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο, υποδιαιρώντας τους κλάδους σε ομάδες και τις ομάδες σε συμπλέγματα. Οι οικογένειες συναθροίζονται σε φύλα γνωστά επίσης και ως υπεροικογένειες. Τέτοιου είδους ταξινομία απαντάται συνήθως στις προσπάθειες ομαδοποίησης των γλωσσικών οικογενειών των αμερικανών Ινδιάνων και μία από τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται είναι η γλωσσοχρονολόγηση.
Ο κοινός πρόγονος μιας οικογένειας ονομάζεται Πρωτογλώσσα. Για παράδειγμα, η αναδομήσιμη πρωτογλώσσα της Ινδοευρωπαϊκής οικογένειας ονομάζεται Πρωτοϊνδοευρωπαϊκή γλώσσα. Η πρωτογλώσσα δεν είναι γνωστή από τα γραπτά της αρχεία, αφού ομιλείτο πριν την επινόηση της γραφής, αλλά ταυτίζεται ενίοτε με κάποια ιστορικά γνωστή γλώσσα. Για παράδειγμα, οι επαρχιακές διάλεκτοι των Λατινικών (Λαϊκή Λατινική γλώσσα) προκάλεσε την εμφάνιση των ρομανικών γλωσσών. Η πρωτορωμανική γλώσσα σε αυτή την περίπτωση λίγο-πολύ ταυτίζεται με την Λατινική (όχι όμως στη φιλολογική μορφή που χρησιμοποίησαν οι κλασικοί συγγραφείς). Κατά τον ίδιο τρόπο οι διάλεκτοι της Αρχαίας σκανδιναβικής γλώσσας συνιστούν πρωτογλώσσα της Νορβηγικής, της Σουηδικής, της Δανέζικης και της Ισλανδικής.
Γλώσσες που δεν είναι δυνατόν να ταξινομηθούν με αξιόπιστο τρόπο σε κάποια οικογένεια αναφέρονται ως απομονωμένες γλώσσες. Γλώσσα απομονωμένη στον κλάδο της μέσα σε μια οικογένεια, όπως είναι η Ελληνική μέσα στην Ινδοευρωπαϊκή οικογένεια, αναφέρεται ενίοτε ως απομονωμένη, αλλά είναι ξεκαθαρισμένος σε μεγάλο βαθμό η προγονική της γλώσσα.
Οι μεγαλύτερες οικογένειες
Σύμφωνα με το Ethnologue, οι μεγαλύτερες γλωσσικές οικογένειες βάσει του αριθμού γλωσσών είναι:
Boas, Franz. (1911). Handbook of American Indian languages (Vol. 1). Bureau of American Ethnology, Bulletin 40. Washington: Government Print Office (Smithsonian Institution, Bureau of American Ethnology).
Boas, Franz. (1922). Handbook of American Indian languages (Vol. 2). Bureau of American Ethnology, Bulletin 40. Washington: Government Print Office (Smithsonian Institution, Bureau of American Ethnology).
Boas, Franz. (1933). Handbook of American Indian languages (Vol. 3). Native American legal materials collection, title 1227. Glückstadt: J.J. Augustin.
Campbell, Lyle. (1997). American Indian languages: The historical linguistics of Native America. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-509427-1.
Campbell, Lyle; & Mithun, Marianne (Eds.). (1979). The languages of native America: Historical and comparative assessment. Austin: University of Texas Press.
Goddard, Ives (Ed.). (1996). Languages. Handbook of North American Indians (W. C. Sturtevant, General Ed.) (Vol. 17). Washington, D. C.: Smithsonian Institution. ISBN 0-1604-8774-9.
Goddard, Ives. (1999). Native languages and language families of North America (rev. and enlarged ed. with additions and corrections). [Map]. Lincoln, NE: University of Nebraska Press (Smithsonian Institute). (Updated version of the map in Goddard 1996). ISBN 0-8032-9271-6.
Gordon, Raymond G., Jr. (Ed.). (2005). Ethnologue: Languages of the world (15th ed.). Dallas, TX: SIL International. ISBN 1-55671-159-X. (Online version: http://www.ethnologue.com).
Greenberg, Joseph H. (1966). The Languages of Africa (2nd ed.). Bloomington: Indiana University.
Mithun, Marianne. (1999). The languages of Native North America. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-23228-7 (hbk); ISBN 0-521-29875-X.
Ruhlen, Merritt. (1987). A guide to the world's languages. Stanford: Stanford University Press.
Sturtevant, William C. (Ed.). (1978-present). Handbook of North American Indians (Vol. 1-20). Washington, D. C.: Smithsonian Institution. (Vols. 1-3, 16, 18-20 not yet published).
Voegelin, C. F.; & Voegelin, F. M. (1977). Classification and index of the world's languages. New York: Elsevier.
