Κρηνίδα Σερρών

Αυτό το λήμμα αφορά το χωριό των Σερρών. Για την κωμόπολη με την παρόμοια ονομασία, δίπλα από τους Φιλίππους, στην Καβάλα, δείτε: Κρηνίδες Καβάλας. Για το ομώνυμο χωριό της Λήμνου, δείτε: Κρηνίδα Λήμνου.

Συντεταγμένες: 40°59′41″N 23°59′0″E / 40.99472°N 23.98333°E / 40.99472; 23.98333

Κρηνίδα
Κρηνίδα is located in Greece
Κρηνίδα
Κρηνίδα
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚεντρικής Μακεδονίας
Περιφερειακή ΕνότηταΣερρών
ΔήμοςΑμφίπολης
Δημοτική ΕνότηταΠρώτης
Δημοτική ΚοινότηταΚρηνίδας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΜακεδονίας
ΝομόςΣερρών
Υψόμετρο151 μ.
Πληθυσμός
Μόνιμος429
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΒιτάστα (μέχρι 1956)
δεδομένα

Η Κρηνίδα ή Βιτάστα,[1] όπως επίσης ονομάζεται από τους κατοίκους, είναι χωριό του νομού Σερρών και αποτελεί δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Αμφίπολης. Βρίσκεται μεταξύ των χωριών Νέα Μπάφρα και Αγγίστα. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο πληθυσμός της Κρηνίδας ανέρχεται στους 573 κατοίκους[2].

Γενικά στοιχεία

Η Κρηνίδα είναι κτισμένη σε υψόμετρο 151 μέτρων σε απόσταση περίπου 45 χιλιομέτρων ΝΑ από την πόλη των Σερρών. Οι κάτοικοί της ασχολούνται κυρίως με την γεωργία και την καλλιέργεια καπνού και αμπελιών. Σημαντικές εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα στο χωριό είναι το πανηγύρι του Προφήτη Ηλία και η γιορτή του Αγίου Ιωάννη του Κλήδονα[3].

Ιστορία

Δύο περίπου χιλιόμετρα βόρεια από το σημερινό χωριό, στην τοποθεσία «Τούμπα» ή «Παλιά βουνά», μαρτυρείται η ύπαρξη ρωμαϊκού οικισμού, ο οποίος εξαρτιόταν διοικητικά από τη ρωμαϊκή αποικία των Φιλίππων.[4] Στην τοποθεσία αυτή βρέθηκαν όστρακα αγγείων ρωμαϊκής εποχής και λατινική επιγραφή (αυτοκρατορικών χρόνων) που αναφέρει έναν αξιωματούχο της αποικίας, ενώ από τη θέση «Παλιά Εκκλησία» προέρχεται ελληνική αναθηματική επιγραφή στον «Ήρωα Αυλωνείτη» (3ου μ.Χ. αιώνα), η οποία μνημονεύει θρακικά και ρωμαϊκά ονόματα.[5] Από την ύπαρξη θρακικού πληθυσμού συμπεραίνεται ότι ο οικισμός υπήρχε και πριν από τη ρωμαϊκή κατάκτηση και ανήκε στην αρχαία Ηδωνίδα.

Αργότερα, κατά την οθωμανική περίοδο ο οικισμός είχε μικτό πληθυσμό χριστιανών και μουσουλμάνων, με το ελληνικό στοιχείο να είναι το κυρίαρχο[6][7][8], ενώ μετά την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, εγκαταστάθηκαν στην Κρηνίδα Έλληνες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη[9].

Κατά τη διάρκεια της βουλγαρικής Κατοχής, μικρή μερίδα κατοίκων εξοπλίστηκε από τους κατακτητές ενώ στις 10 Ιουνίου του 1944, Βούλγαροι στρατιώτες σκότωσαν οκτώ εαμίτες κατοίκους της Κρηνίδας ως αντίποινα για την εκτέλεση Βούλγαρου αγροφύλακα, την προηγούμενη μέρα, από άνδρες του ΕΛΑΣ[10].

Προσωπικότητες

Γεννήθηκαν στην Κρηνίδα

Απογραφές πληθυσμού

Απογραφή 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 1296[11] 1669[11] 1612[11] 1538[11] 1105[11] 1024[11] 834[12] 803[12] 573[2]

Παραπομπές

  1. ↑ fremendog. «Σέρρες, Δήμος Αμφίπολης: Επανέρχεται επίσημα τοπωνύμιο «Βιτάστα» μετά από αίτημα κατοίκων και Τ.Σ.- Τέλος το όνομα «Κρηνίδα»». serraikanea.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2020. 
  2. ↑ 2,0 2,1 «Απογραφή 2011, σ. 51380» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Μαΐου 2016. 
  3. ↑ «Αναβιώνει φέτος μετά από πολλά χρόνια, το έθιμο του Αι-Γιάννη του Κλήδονα, στην Κρηνίδα Σερρών». anexartitos.gr. Ανεξάρτητος Σερρών. 19 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2016. 
  4. ↑ [1] Αρχειοθετήθηκε 2017-04-24 στο Wayback Machine. Δ. Κ. Σαμσάρης, Ιστορική γεωγραφία της Ανατολικής Μακεδονίας κατά την αρχαιότητα, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1976, σ. 182. ISBN 960-7265-16-5.
  5. ↑ D. C. Samsaris, Le culte du cavalier thrace dans la vallée du Bas-Strymon á l’ époque romaine (Recherches sur la localisation de ses sanctuaires), Dritter Internationaler Thrakologischer Kongress (2-6 Juni 1980 Wien), 1984, p.285-286 - D. C. Samsaris, La vallée du Bas-Strymon à l’ époque impériale (Contribution épigraphique á la topographie, l’ onomastique, l’ histoire et aux cultes de la province romaine de Macédoine), Δωδώνη 18(1989), τεύχ. 1, σ. 298-300, αρ. 165-166 = The Packard Humanities Institute (Samsaris, Bas-Strymon 165, # PH150806) The Packard Humanities Institute (Samsaris, Bas-Strymon 166, # PH150807)
  6. ↑ «Δήμος Νέας Ζίχνης - πληθυσμιακές εξελίξεις». nea-zihni.info. Δήμος Νέας Ζίχνης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2016. 
  7. ↑ Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г., Македонски научен институт, София, 1995, σ. 146 - 147.
  8. ↑ Стефан Веркович, Топографическо-этнографическій очеркъ Македоніи, СПб, 1889, σ. 240-241.
  9. ↑ «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ "ΚΡΗΝΙΔΑ" ΣΕΡΡΩΝ». dim-krinid.ser.sch.gr. 6 θέσιο Δημοτικό Σχολείο Πρώτης-Κρηνίδας Νομού Σερρών. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2016. 
  10. ↑ Τάσος Χατζηαναστασίου, Αντάρτες και καπετάνιοι. Η εθνική αντίσταση κατά της βουλγαρικής κατοχής της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, 1942-1944, Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2003, σ. 200 και 240.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βαμβά Σταματελάτου, Επίτομο γεωγραφικό λεξικό της Ελλάδας, Ερμής, 2001, σ. 389.
  12. ↑ 12,0 12,1 «Απογραφές πληθυσμού 2001 και 1991». statistics.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2006. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2016. CS1 maint: Unfit url (link)