Άγιος Δημήτριος Κοζάνης

Συντεταγμένες: 40°24′53.43″N 21°55′37.18″E / 40.4148417°N 21.9269944°E / 40.4148417; 21.9269944 Για συνώνυμους οικισμούς δείτε το λήμμα: Άγιος Δημήτριος (αποσαφήνιση)

Άγιος Δημήτριος
Άγιος Δημήτριος is located in Greece
Άγιος Δημήτριος
Άγιος Δημήτριος
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΔυτικής Μακεδονίας
Περιφερειακή ΕνότηταΚοζάνης
ΔήμοςΚοζάνης
Δημοτική ΕνότηταΕλλησπόντου
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΜακεδονία
Υψόμετρο621
Πληθυσμός
Μόνιμος621
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΤοπτσιλάρ
Ταχ. κώδικας50100
Τηλ. κωδικός+30 24610
δεδομένα

Ο Άγιος Δημήτριος είναι ορεινό χωριό στην Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης με υψόμετρο 780 μέτρα[1].

  • Η τοπική κοινότητα Αγίου Δημητρίου είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός, με έκταση 37,330 χμ² (2011). Περιλαμβάνει και τον οικισμό Άγιο Πνεύμα.[2]

Γεωγραφία - Αξιοθέατα

Ο Άγιος Δημήτριος βρίσκεται προς τα ανατολικά όρια με την Περιφερειακή Ενότητα Ημαθίας και είναι κτισμένος στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του Βερμίου. Απέχει 22 χλμ. ΒΑ. της Κοζάνης. Νότια του χωριού βρίσκεται ο ομώνυμος ΑΗΣ της ΔΕΗ, στον οποίο απασχολείται μεγάλο μέρος των κατοίκων του. Ασχολούνται επίσης με την καλλιέργεια δημητριακών, ζαχαρότευτλων, πατάτας, καλαμποκιού καθώς και με την κτηνοτροφία. Στην περιοχή έχουν εντοπιστεί οι προϊστορικοί συνοικισμοί της "Μεγάλης και της Μικράς Τούμπας" που έχουν κηρυχθεί από το 1961 ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία και αρχαιολογικοί χώροι[3]. Στο εξωκλήσι του Αγίου Παντελεήμονος και σε απόσταση περίπου 150 μέτρα από την Ι. Μ. Αγίου Ιωάννου Βαζελώνος υπάρχει πάρκο ελαφιών και ζαρκαδιών[4]. Στα τέλη Δεκεμβρίου και τις ημέρες των Χριστουγέννων αναβιώνεται στο χωριό το ποντιακό έθιμο των Μωμόγερων ή Κοτσαμάνια που από το 2015 συμπεριλαμβάνεται στον αντιπροσωπευτικό κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO[5].

Ιστορία

Το χωριό, από την περίοδο της τουρκοκρατίας, ονομάζονταν Τοπτσιλάρ, (τουρκ.: χώρος πυροβολητών) και έτσι αναφέρεται επίσημα, μετά την απελευθέρωση, το 1918 στο ΦΕΚ 260Α - 31/12/1918 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης κοινότητας. Μετονομάστηκε σε Άγιο Δημήτριο το 1927 με το ΦΕΚ 18Α - 01/02/1927[6]. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών εγκαταστάθηκαν διαδοχικά πρόσφυγες από το Πάνιδο της Ανατολικής Θράκης, Τραπεζούντα και την Αργυρούπολη του Πόντου. Σύμφωνα με την απογραφή 2011 μαζί με το Άγιο Πνεύμα αποτελούν τη τοπική κοινότητα Αγίου Δημητρίου που ανήκει στη δημοτική ενότητα Ελλησπόντου του δήμου Κοζάνης και ο πληθυσμός του είναι 830 κάτοικοι [7].

Πληθυσμός

Μόνιμος [8][9][10]
Έτος Πληθυσμός
1991 1.031 (1.031)
2001 987 (989)
2011 830 (831)
Πραγματικός (de facto) [2][11][12]
Έτος Πληθυσμός
1961 1.376
1971 964
1981 985
1991 1.034 (1.034)
2001 1.077 (1.079)
2011 834 (835)

(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)

Παραπομπές

  1. ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 141, τομ. 1. 
  2. ↑ 2,0 2,1 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
  3. ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2020. 
  4. ↑ «Παραμυθένιο σκηνικό στο πάρκο ελαφιών στον Άγιο Δημήτριο Ελλησπόντου Κοζάνης (22 ΦΩΤΟ)». mikrovalto.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2020. 
  5. ↑ «Μωμοέρια, ένα έθιμο του Δωδεκαημέρου | Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ελλάδας». ayla.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2020. 
  6. ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2020. 
  7. ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10545 (σελ. 71 του pdf)
  8. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
  9. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
  10. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
  11. ↑ ΠΛ 1:175
  12. ↑ ΠΛΜ 1:453

Πηγές

  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ)
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι