Less is more

Το Less is more (Ελληνικά: το λιγότερο είναι περισσότερο) είναι μια αρχή που απαντάται σε πολλές παραδόσεις. Η βασική του σημασία είναι να διατηρεί τα πράγματα απλά, παρόμοια με την έννοια του μινιμαλισμού. Η χρήση του στην αρχιτεκτονική προκύπτει από την ιδέα ότι η απλότητα και η σαφήνεια οδηγούν σε καλό σχεδιασμό. Η ιδέα συνδέεται συχνά με το κίνημα του μοντερνισμού στην αρχιτεκτονική και τον σχεδιασμό, αν και μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλούς τομείς, όπως η τέχνη, η λογοτεχνία, η μουσική και ο τρόπος ζωής.

Το Less is more μπορεί να αναφέρεται στην αρχιτεκτονική, την τέχνη, το σχέδιο, τη γραφή ή τη φιλοσοφία. Η έννοια χρονολογείται τουλάχιστον από τους αρχαίους Έλληνες: Ο Χίλων ο Λακεδαιμόνιος έκανε χρήση της περίφημης αρχαίας ελληνικής παροιμίας: «Το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν», που σημαίνει πως το να μιλά κάποιος σύντομα και περιεκτικά είναι φιλοσοφική στάση και άποψη ζωής.

Ο δραματικός μονόλογος του Ρόμπερτ Μπράουνινγκ το 1855, ο Andrea del Sarto, χρησιμοποιεί τη φράση Less is more στο στόμα του ζωγράφου της Αναγέννησης. Ο Πάπας Φραγκίσκος υιοθετεί την πεποίθηση ότι Less is more στην εγκύκλιο του 2015, Laudato si', σημειώνοντας ότι «βρίσκεται σε διαφορετικές θρησκευτικές παραδόσεις, συμπεριλαμβανομένης της Βίβλου».^[1]

Στην αρχιτεκτονική, η έκφραση συχνά αποδίδεται λανθασμένα στον Γερμανοαμερικανό αρχιτέκτονα Λούντβιχ Μις φαν ντερ Ρόε,^[2] έναν πρωτοπόρο του μοντερνισμού, ο οποίος προσάρμοσε αυτό το στυλ στις αρχιτεκτονικές του δημιουργίες για να τονίσει την ομορφιά στην απλότητα και τη λειτουργικότητα. Ωστόσο, η έννοια του μινιμαλισμού προϋπήρχε της χρήσης αυτής της φράσης. Το κίνημα Μπάουχαους στη Γερμανία, με προσωπικότητες όπως ο Βάλτερ Γκρόπιους και ο Λε Κορμπυζιέ, ασπάστηκε επίσης παρόμοιες ιδέες.

Αυτή η αρχή βασίζεται στην ιδέα ότι η αφαίρεση περιττών στοιχείων ενισχύει τη σαφήνεια της έννοιας. Δίνει έμφαση στη λειτουργικότητα, την καθαρή αισθητική και την απλότητα.

Στον βιομηχανικό σχεδιασμό και στη γραφιστική,^[3] η αρχή Less is more εκδηλώνεται με μινιμαλιστικές μορφές, τη χρήση λίγων μόνο χρωμάτων και την εξάλειψη των περιττών λεπτομερειών. Ο μινιμαλισμός στη γραφιστική χρησιμοποιεί αρνητικό χώρο, περιορισμένες χρωματικές παλέτες και απλή τυπογραφία για να δημιουργήσει οπτικό αντίκτυπο. Στον βιομηχανικό σχεδιασμό, μεταφράζεται σε προϊόντα που είναι ταυτόχρονα αισθητικά ευχάριστα και εξαιρετικά λειτουργικά, συχνά με λιγότερα εξαρτήματα και πιο αποτελεσματική χρήση υλικών.

Στην αρχιτεκτονική, αυτή η έννοια μεταφράζεται σε εξορθολογιστικές δομές, ορθολογική χρήση του χώρου και προσεκτική προσοχή στη διάταξη και τα υλικά. Η μοντέρνα αρχιτεκτονική είδε μια εξέλιξη αυτής της έννοιας, με αρχιτέκτονες όπως ο Φρανκ Λόιντ Ράιτ, ο οποίος, ενώ ακολουθούσε μια διαφορετική προσέγγιση, υποστήριξε επίσης την απλότητα και την ενοποίηση με το περιβάλλον.

Η αρχή έχει επηρεάσει διάφορους τομείς όπως η μόδα,^[4] η τέχνη, η μουσική και ακόμη και ο μινιμαλιστικός τρόπος ζωής.

Αν και θαυμάζεται ευρέως, η ιδέα έχει επίσης επικριθεί^[5] για τη μερικές φορές υπερβολικά άκαμπτη προσέγγισή της και την έλλειψη ζεστασιάς ή προσωπικότητας σε ορισμένα σχέδια. Κάποια κριτική μπορεί επίσης να προκύψει από άλλες μινιμαλιστικές έννοιες ή από την υπερβολική χρήση του όρου Less is more. O αρχιτέκτονας Ρόμπερτ Βεντούρι αντιδρώντας στην αρχή Less is more ισχυρίστηκε πως Less is a bore (Ελληνικά: το λιγότερο είναι βαρετό).^[6][7]

Σήμερα, ο όρος συχνά ερμηνεύεται ευρύτερα για να περιλαμβάνει ιδέες όπως η αποτελεσματικότητα, η σαφήνεια στην επικοινωνία και η σημασία των βασικών στις επιλογές της καθημερινής ζωής.

Πιο πρόσφατα, η αρχή Less is more έχει ενσωματωθεί στις έννοιες της βιωσιμότητας και του οικολογικού σχεδιασμού, προωθώντας τη χρήση ανακυκλωμένων υλικών και τη φιλική προς το περιβάλλον παραγωγή.

• Exploration du principe «Less is More» dans le design moderne (in French)
• How Steve Jobs’ Love of Simplicity Fueled A Design Revolution