PROFILPELAJAR.COM

Φίλιστος
Γέννηση	430 π.Χ. (περίπου) και 425 π.Χ. (περίπου); Συρακούσες
Θάνατος	356 π.Χ.;
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ιδιότητα	ιστορικός, πολιτικός και συγγραφέας
	δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Φίλιστος (περ. 430 π.Χ. - 356 π.Χ.) ήταν ιστορικός από τις Συρακούσες, ο οποίος διακρίθηκε και ως πολιτικός και στρατηγός. Είναι γνωστός για το έργο του Σικελικά στο οποίο εξιστορεί την ιστορία του Ελληνισμού της Δύσης.

Βίος

Σε νεαρή ηλικία υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας της εκστρατείας των Αθηναίων στη Σικελία (415 - 413). Το 405 βοήθησε τον Διονύσιο Α' να καταλάβει την εξουσία και υπήρξε ο κύριος σύμβουλός του. Γνώρισε όμως και τη δυσμένειά του, γεγονός που είχε ως συνέπεια να εξοριστεί και να καταφύγει στην Ήπειρο. Αργότερα ανακλήθηκε από τον Διονύσιο Β' να διαδραμάτίσει ενεργό ρόλο στη διαμάχη του με τον Δίωνα, στην εξορία του οποίου ο Φίλιστος συνέβαλε (356). Στην εκστρατεία που ο Δίων οργάνωσε εναντίον του Διονυσίου, ο Φίλιστος, που κατείχε σημαντικό αξίωμα, δεν μπόρεσε να εμποδίσει την απόβαση του αντιπάλου του τυράννου στη Σικελία (357). Τον επόμενο χρόνο νικήθηκε σε ναυμαχία και λίγο αργότερα αυτοκτόνησε.

Το έργο του

Το ιστορικό του έργο Σικελικά σε 13 βιβλία (από τα οποία σώζονται λιγοστά αποσπάσματα), ο Φίλιστος το έγραψε σε μεγάλο μέρος κατά την περίοδο της εξορίας του στην Ήπειρο. Τα πρώτα επτά βιβλία, δηλαδή το πρώτο μέρος, που ίσως να αποτελούσε και ξεχωριστό έργο, περιλάμβανε την ιστορία της Σικελίας από τις αρχές ως το 406 π.Χ. Το δεύτερο μέρος σε έξι βιβλία διαπραγματευόταν τα σύγχρονα με τον ιστορικό γεγόνοτα από τον Διονύσιο Α' ως τα πρώτα χρόνια του Διονυσίου Β' (367 - 363).

Το έργο του Φίλιστου κέρδισε την κοινή εκτίμηση κατά την αρχαιότητα, στάθηκε μάλιστα το μόνο ιστορικό έργο που ο Μέγας Αλέξανδρος είχε μαζί του κατά την εκστρατεία του. Υπήρξε βασική πηγή για τους μεταγενέστερους ιστορικούς και μάλιστα για τον Τίμαιο και τον Έφορο, καθώς ο Φίλιστος είναι ο κυριότερος ιστορικός που ασχολήθηκε με τον Ελληνισμό της Δύσης και μάλιστα με ιδιαίτερη αξία, αφού είχε πολιτική πείρα και άμεση γνώση για πολλά από τα γεγονότα που αφηγήθηκε. Πρότυπό του θεωρείται ότι είχε τον Θουκυδίδη, κυρίως ως προς τη μέθοδο διαπραγμάτευσης και ότι ήταν αντίθετος στο δραματικό τρόπο αφήγησης άλλων ιστορικών. Ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς πίστευε ότι η σύνθεση του έργου είχε πολλά ελαττώματα και ότι ο Φίλιστος, τον οποίο δεν συμπαθούσε καθόλου, μιμήθηκε άσχημα τον Θουκυδίδη, ενώ αντίθετα ο Κικέρων τον επαίνεσε και τον χαρακτήρισε "σχεδόν μικρογραφία του Θουκυδίδη". Γενικά τα Σικελικά του Φίλιστου φαίνεται ότι ήταν όχι μόνο η πιο βασική πηγή για την περίοδο που διαπραγματεύθηκε, αλλά και ιστορικό έργο ιδιαίτερα σημαντικό.