|
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|30|10|2024}} |
Υψίφωνος ή σοπράνο (ιταλικά: soprano) ονομάζεται η ερμηνεύτρια του λυρικού θεάτρου, η οποία τραγουδά στις υψηλότερες νότες που μπορεί να αποδώσει με φυσιολογικό τρόπο ένας ενήλικας άνθρωπος.
Για βιολογικούς λόγους που σχετίζονται με τις ορμόνες της εφηβείας, σε τόσο υψηλές οκτάβες μπορεί να εκταθεί μόνο μια γυναικεία φωνή. Κατά το παρελθόν υπήρξαν και άνδρες υψίφωνοι, οι καστράτοι, αυτοί όμως ήταν αποτέλεσμα μιας χειρουργικής πρακτικής που σήμερα είναι απαγορευμένη (ευνουχισμός).
Στη μεγάλη πλειονότητα των οπερατικών έργων, ο γυναικείος πρωταγωνιστικός ρόλος έχει γραφτεί πάνω στις ικανότητες των υψιφώνων. Ως εκ τούτου, δεν είναι παράξενο πως αυτό το είδος φωνής έχει αναδείξει τις μεγαλύτερες ντίβες του κλασικού τραγουδιού: Μαρία Κάλλας, Τζόαν Σάδερλαντ, Γκαλίνα Βισνέφσκαγια, Μονσερά Καμπαγιέ είναι μονάχα μερικά χαρακτηριστικά ονόματα.
Κατηγορίες υψιφώνων
Ανάλογα με τις νότες που αποδίδουν τελειότερα και άλλα επιμέρους χαρακτηριστικά της φωνής τους, οι υψίφωνοι είθισται να χωρίζονται σε: λυρικές κολορατούρα, δραματικές κολορατούρα, λυρικές, σουμπρέτες, σπίντο, δραματικές, βαγκνερικές δραματικές.
Αυτός ο διαχωρισμός δεν είναι απόλυτος, αλλά αφορά σε μεγάλο βαθμό την αντιστοίχιση με κάποιους ρόλους που έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις - πολλές υψίφωνοι λοιπόν ανήκουν σε παραπάνω της μίας κατηγορίες. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα γι' αυτό υπήρξε η Μαρία Κάλλας, η οποία συμβατικά κατατάσσεται στις «δραματικές κολορατούρα» αλλά σύμφωνα με το μαέστρο Τούλιο Σεραφίν μπορούσε να τραγουδήσει τα πάντα.
Αναλυτικότερα, οι κατηγορίες είναι οι εξής:
