Τα βιβλία του Φώουλς έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και πολλά έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο και την τηλεόραση.
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Φώουλς γεννήθηκε στην πόλη Λέι-ον-Σι (Leigh-on-Sea) του Σάουθεντ-ον-Σι, στο νοτιοανατολικό Έσσεξ στην Αγγλία. Ήταν γιος τής Γλάντυς Μέι Ρίτσαρντς (Gladys May Richards) και του Ρόμπερτ Τζων Φώουλς (Robert John Fowles), μιας μεσοαστικής οικογένειας εμπόρων.[12]
Αρχικά φοίτησε σε σχολείο του Έσσεξ (στο Alleyn Court Preparatory School) και από το 1939 μέχρι το 1944 του Μπέντφορντ (στο Bedford School), όπου διακρίθηκε στο ράγκμπι και το κρίκετ. Στη συνέχεια έλαβε Ναυτική Εκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και υπηρέτησε στο Σώμα των Βασιλικών Πεζοναυτών (Corps of Royal Marines), του Βρετανικού Ναυτικού.
Το 1947, μετά την ολοκλήρωση της στρατιωτικής θητείας του, σπούδασε γερμανική και γαλλική φιλολογία σε κολέγιο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (στο New College, Oxford). Εκεί συνειδητοποίησε για πρώτη φορά ότι ήθελε να γίνει συγγραφέας, ιδίως μετά από τη μελέτη λογοτεχνικών έργων του φιλοσοφικού υπαρξισμού, όπως του Σαρτρ και του Καμύ.
Όταν αποφοίτησε από την Οξφόρδη, δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Πουατιέ (University of Poitiers), στη Γαλλία. Στο τέλος της χρονιάς, έλαβε δύο προτάσεις για να διδάξει: η μία από το Κολέγιο του Ουίντσεστερ (Winchester College), και η άλλη «από ένα παρακμιακό σχολείο στην Ελλάδα», κατά δήλωσή του. Και όπως είπε σε συνέντευξή του: «Φυσικά, ενάντια σε κάθε επιταγή της κοινής λογικής διάλεξα τη δουλειά στην Ελλάδα».[13]
Το 1951 ο Φώουλς έγινε καθηγητής αγγλικής γλώσσας στην Αναργύρειο και Κοργιαλένειο Σχολή Σπετσών. Στις Σπέτσες γνώρισε τη μελλοντική του γυναίκα Ελισάβετ Κρίστυ (Elizabeth Christy). Τις εμπειρίες και τα βιώματά του από το νησί τα χρησιμοποίησε για τη συγγραφή του βιβλίου Ο Μάγος (The Magus, 1966). Την ίδια περίοδο έγραψε και κάποια ποιήματα, που δημοσίευσε αργότερα. Το 1953 απολύθηκε από το σχολείο, μαζί και με άλλους καθηγητές, γιατί θεωρήθηκε ότι επιχείρησαν να φέρουν αλλαγές στην εκπαιδευτική διαδικασία. Επέστρεψε στην Αγγλία όπου συνέχισε να εργάζεται ως καθηγητής αγγλικής γλώσσας.
Ενασχόληση με τη λογοτεχνία
Στα τέλη του 1960, ο Φώουλς, αν και ήδη είχε ξεκινήσει να γράφει τον Μάγο (The Magus), άρχισε να συγγράφει και τον Συλλέκτη (The Collector). Αφού ολοκλήρωσε το έργο του, κάνοντας αρκετές αναθεωρήσεις, το έδειξε στον εκδότη του και εκδόθηκε το 1963. Η υψηλή τιμή που πληρώθηκε για τα δικαιώματα του βιβλίου και η επιτυχία του Συλλέκτη, σήμαινε πως ο Φώουλς μπορούσε να σταματήσει τη διδασκαλία και να αφοσιωθεί στη συγγραφή. Δύο χρόνια αργότερα, το 1965, το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο, με τον ομώνυμο τίτλο, σε σκηνοθεσία Γουίλιαμ Γουάιλερ.[13]
Το επόμενο βιβλίο του, Ο Άριστος (The Aristos), ήταν μια συλλογή φιλοσοφικώνδοκιμίων. Στη συνέχεια, ο Φώουλς δούλεψε τα προσχέδιά του γι’ αυτό που έμελλε να αποδειχτεί το πιο πολυδιαβασμένο βιβλίο του, Ο Μάγος (The Magus), που εν μέρει βασίστηκε στις εμπειρίες του από την παραμονή του στην Ελλάδα.[13]
Το 1965 έφυγε από το Λονδίνο και μετακόμισε σε ένα αγρόκτημα (στο Underhill) στο Ντόρσετ (Dorset), όπου άρχισε να γράφει το έργο Η ερωμένη του Γάλλου υποπλοιάρχου (The French Lieutenant's Woman, 1969). Το 1968, πριν ολοκληρώσει το βιβλίο του, μετακόμισαν με τη σύζυγό του στο Μπελμόντ (Belmont), το οποίο το χρησιμοποίησε ως σκηνικό σε τμήματα του έργου του.
Την ίδια χρονιά διασκεύασε τον Μάγο για τον κινηματογράφο. Η ταινία κυκλοφόρησε το 1968 σε σκηνοθεσία του Γκέι Μέρβιν Τσαρλς Γκριν (Guy Mervin Charles Green) και με πρωταγωνιστές τους Μάικλ Κέιν και Άντονι Κουίν. Η κινηματογραφική εκδοχή θεωρήθηκε γενικά απαίσια. Χαρακτηριστική θεωρείται η απάντηση του Πίτερ Σέλερς όταν ρωτήθηκε αν θα άλλαζε κάτι στη ζωή του αν είχε την ευκαιρία να την ξαναρχίσει: «Θα έκανα τα πάντα ακριβώς το ίδιο, εκτός από το να παρακολουθήσω τον Μάγο [ενν. η ταινία]».[14][15][α]
Η έκδοση του μυθιστορήματος Η ερωμένη του Γάλλου υποπλοιάρχου, το 1969, και η μετάφρασή του σε πάνω από δέκα γλώσσες, εδραίωσε τη φήμη του Φώουλς. Το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1981, ο τίτλος του αποδίδεται και ως Η ερωμένη του Γάλλου υπολοχαγού, σε σενάριο του Χάρολντ Πίντερ, σκηνοθεσία Κάρελ Ράιζ και με πρωταγωνιστές τη Μέριλ Στριπ και τον Τζέρεμι Άιρονς.
Τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του τα πέρασε στην αγγλική κωμόπολη Λάιμ Ρέγκις στη νοτιοδυτική Αγγλία.
Ο Φώουλς, το 1998, παρατέθηκε στην Επιθεώρηση Βιβλίου των Νιού Γιορκ Τάιμς (The New York Times Book Review) να λέει: «Το να είσαι άθεος δεν είναι ζήτημα ηθικής επιλογής, αλλά ανθρώπινης υποχρέωσης».[16][17]
Το 2008 η εφημερίδα Τάιμς του Λονδίνου ανέδειξαν τον Φώουλς ως έναν από τους 50 σημαντικότερους Βρετανούς συγγραφείς από το 1945.[18]
Συνέγραψε και κάποια ποιήματα και διηγήματα, τα περισσότερα από τα οποία χάθηκαν ή τα κατέστρεψε ο ίδιος.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του
Ο Φώουλς, από το 1979 ως το 1988 διετέλεσε έφορος του Μουσείου του Λάιμ Ρέγκις (Lyme Regis Museum). Περιστασιακά προσπάθησε να ασχοληθεί και με τα κοινά στην πόλη του, γενικά όμως ζούσε μια κάπως μοναχική ζωή.
Το 1990 ο θάνατος της πρώτης γυναίκας του Ελισάβετ τον επηρέασε σοβαρά και για έναν χρόνο σταμάτησε να γράφει.[14]
Το 1998 παντρεύτηκε τη δεύτερη σύζυγό του, Σάρα Σμιθ (Sarah Smith).
Πέθανε στις 5 Νοεμβρίου 2005, σε ηλικία 79 ετών, στο Λάιμ Ρέγκις (νοσοκομείο Axminster).[19]
Το 2008, μια πρώην ερωμένη του (η Elena van Lieshout) δημοπράτησε μια σειρά από 120 ερωτικές επιστολές στην δημοπρασία του οίκου Σόθμπις. Η μεταξύ τους αλληλογραφία ξεκίνησε το 1990, όταν ο Φώουλς ήταν 65 ετών. Η Έλενα, μια νεαρή Ουαλή θαυμάστρια και μαθήτρια στο St. Hilda’s College της Οξφόρδης, ήρθε σε επαφή με τον μοναχικό συγγραφέα και ανέπτυξαν μια τρυφερή σχέση μεταξύ τους.[20]
Έργα του
(1963) The Collector (Ο Συλλέκτης, Βιβλιοπωλείον της Εστίας)[21]
(1964) The Aristos (δοκίμια)
(1965) The Magus (Ο Μάγος, Βιβλιοπωλείον της Εστίας)[22]
(1969) The French Lieutenant's Woman (Η ερωμένη του Γάλλου υποπλοιάρχου, Βιβλιοπωλείον της Εστίας)[23]
(1973) Poems by John Fowles
(1974) The Ebony Tower (Εβένινος πύργος, Βιβλιοπωλείον της Εστίας)[24]
(1974) Shipwreck
(1977) Daniel Martin
(1978) Islands
(1979) The Tree
(1980) The Enigma of Stonehenge
(1982) A Short History of Lyme Regis
(1982) Mantissa
(1985) A Maggot (Ένα καπρίτσιο, Βιβλιοπωλείον της Εστίας)[25]
(1985) Land (με τον φωτογράφο Fay Godwin)
(1990) Lyme Regis Camera
(1998) Wormholes - Essays and Occasional Writings (Σκουληκότρυπες, Βιβλιοπωλείον της Εστίας)[26]