Ο Στάθης Ν. Καλύβας (7 Μαρτίου 1964) είναι Έλληνας πολιτικός επιστήμονας, συγγραφέας και τακτικός καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης από το 2018.

Κατείχε από το 2003 μέχρι το 2017^[6] την έδρα πολιτικών επιστημών «Arnold Wolfers» στο Πανεπιστήμιο Γέιλ των ΗΠΑ, όπου επίσης διηύθυνε το ερευνητικό πρόγραμμα «Τάξη, Σύγκρουση και Βία» (Order, Conflict, and Violence).^[7] Είναι συνδημιουργός με τον Νίκο Μαραντζίδη ενός ρεύματος στην ιστοριογραφία που ονομάστηκε «Νέο Κύμα» και εστιάζει κυρίως στη μελέτη του ελληνικού εμφυλίου πολέμου.

Πραγματοποίησε τις βασικές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1986) και απέκτησε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου (1993) στις πολιτικές επιστήμες. Εκτός από το Γέιλ έχει διδάξει στα πανεπιστήμια του Οχάιο (1993-94), της Νέας Υόρκης (1994-2000) και του Σικάγο (2000-03).

Έχει διατελέσει επισκέπτης καθηγητής και υπότροφος των πανεπιστημίων Northwestern, Columbia, Witten/Herdecke, Juan March και των ινστιτούτων Max Planck και European University. Έχει γράψει τα βιβλία The Logic of Violence in Civil War (Cambridge University Press, 2006) και The Rise of Christian Democracy in Europe (Cornell University Press, 1996). Είναι συγγραφέας και συνεπιμελητής του τόμου Order, Conflict, and Violence (Cambridge University Press, 2008) και περισσότερων από πενήντα επιστημονικών άρθρων σε πέντε γλώσσες.

Είναι τακτικός αρθρογράφος της εφημερίδας "Η Καθημερινή" από το 2009. Άρθρα και παρεμβάσεις έχουν δημοσιευθεί σε μεγάλα διεθνή ΜΜΕ, όπως στους New York Times, Financial Times, Foreign Affairs, Foreign Policy, The Atlantic.

Έχει διατελέσει μέλος του επιστημονικού συμβουλίου του Ινστιτούτου Δημοκρατίας "Κωνσταντίνος Καραμανλής", επίσημης δεξαμενής σκέψης της Νέας Δημοκρατίας^[8]

Το 2017 ανακοινώθηκε ότι διορίστηκε καθηγητής Διακυβέρνησης στην έδρα «Γκλάντστοουν» του κολλεγίου All Souls του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.^[9] Η τρέχουσα έρευνά του αφορά στις παγκόσμιες τάσεις, στην πολιτική βία και τους εμφύλιους πολέμους.^[10]

Το 2021 συμμετείχε σε επιτροπή του Ιδρύματος Μποδοσάκη, που είχε ως κύριο θέμα: «Σχέδιο Δράσης για το Πανεπιστήμιο του 2030: Αρχές και Θέσεις».^[11]

Το βιβλίο του «Καταστροφές και θρίαμβοι» για την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας μεταφέρθηκε το 2022 στην τηλεόραση από τον Σκάι, με παρουσιαστή τον ίδιο.^[12]

Τον Δεκέμβριο 2023, ο καθηγητής Καλύβας μετά από τιμητική πρόσκληση ανέλαβε πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Κέντρου Πολιτισμού "Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος".^[13]

Το έργο του Καλύβα θεωρείται ότι εκπροσωπεί μια νέα αναθεωρητική ματιά, τη λεγόμενη μετα-αναθεωρητική,^[14] η οποία θέλησε να διαφοροποιηθεί και να αμφισβητήσει τις μέχρι τότε ιστοριογραφικές «βεβαιότητες» και «ορθοδοξίες».^[15] Αυτές οι νέες αναθεωρητικές ματιές ονομάστηκαν και «Νέο Κύμα».^[16][15] Φορέας αυτής της οπτικής έγινε το «Δίκτυο για τη Μελέτη των Εμφυλίων Πολέμων» με κυριότερους εκπρόσωπους τους τον Καλύβα και τον Νίκο Μαραντζίδη και άλλους ερευνητές και πανεπιστημιακούς από διάφορα επιστημονικά πεδία.^[17][18][19] Οι θέσεις του «νέου κύματος» έχουν επικριθεί σε μελέτες πλειάδας παλαιότερων και νεότερων ιστορικών.^[20]

Το έργο του έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων, το Woodrow Wilson Award για το καλύτερο βιβλίο με θέμα την διακυβέρνηση, την πολιτική και τις διεθνείς υποθέσεις, το Luebbert Award για το καλύτερο βιβλίο στη συγκριτική πολιτική, το European Academy of Sociology Book Award, το Luebbert Award για το καλύτερο άρθρο στη συγκριτική πολιτική (τρεις φορές) και το Greenstone Award για το καλύτερο βιβλίο με θέμα την πολιτική και την ιστορία.

Η έρευνά του έχει χρηματοδοτηθεί από τα Harry Frank Guggenheim Foundation, United States Peace Institute, Folke Bernadotte Academy και το Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης.

Το 2007 διετέλεσε υπότροφος του John Simon Guggenheim Memorial Foundation.

Το 2008 εξελέγη μέλος στην Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών και το 2020 στην Βρετανική Ακαδημία.

Βιβλία:

• Ανορθόδοξοι πόλεμοι. Μακεδονία, Εμφύλιος, Κύπρος (επιμέλεια μαζί Βασίλη Κ. Γούναρη και Ιωάννη Δ. Στεφανίδη), Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2010, ISBN 978-960-16-3373-2.
• Εμφύλια πάθη. 23+2 Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εμφύλιο (μαζί με τον Νίκο Μαραντζίδη), Εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2015, ISBN 978-618-03-0068-0.
• Εμφύλια πάθη. 2 νέες ερωτήσεις και απαντήσεις για τον εμφύλιο (μαζί με τον Νίκο Μαραντζίδη), Εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2016, ISBN 978-618-03-0663-7.
• Η άνοδος της χριστιανοδηµοκρατίας στην Eυρώπη, μετάφραση: Κωνσταντίνος Κολιόπουλος, επιμέλεια: Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, Σπύρος Μακρής, Εκδόσεις Ποιότητα / Ινστιτούτο Δημοκρατίας "Κωνσταντίνος Καραμανλής", Αθήνα 2003, ISBN 960-7803-28-0, ISBN-13 978-960-7803-28-3.
• Καταστροφές και θρίαμβοι. Οι 7 κύκλοι της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, μετάφραση: Νίκος Ρούσσος, Εκδόσεις Παπαδόπουλος, Αθήνα 2015, ISBN 978-960-569-334-3.
• Πού είμαστε και πού πάμε; Διατρέχοντας την κρίση (2009-2016) και ατενίζοντας το μέλλον, Εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2016, ISBN 978-618-03-0780-1.

 Συμμετοχή σε συλλογικά έργα:

• Διεθνείς σχέσεις. Σύγχρονη θεματολογία και προσεγγίσεις: Αφιέρωμα στον Θεόδωρο Κουλουμπή, επιμέλεια: Δ. Τριανταφύλλου, Κ. Υφαντής, Ε. Χατζηβασιλείου, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2008, ISBN 978-960-02-2202-9.
• Εμείς οι Έλληνες. Πολεμική ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας: Από την Απελευθέρωση στον Ψυχρό Πόλεμο και την Κύπρο, επιμέλεια: Θάνος Βερέμης, Μιχάλης Ν. Κατσίγερας, Εκδόσεις Σκάι, Αθήνα 2011, ISBN 978-960-6845-17-8.
• Εχθρός εντός των τειχών. Όψεις του δωσιλογισμού στην Ελλάδα της Κατοχής, επιμέλεια: Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Ηλίας Νικολακόπουλος, Χάγκεν Φλάισερ, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2006, ISBN 960-442-378-9, ISBN-13 978-960-442-378-1.
• Η ανατομία της κρίσης. Η παθογένεια της ελληνικής κοινωνίας μέσα από άρθρα δημοσιευμένα στην εφημερίδα "Η Καθημερινή", Εκδόσεις Σκάι, Αθήνα 2011, ISBN 978-960-482-052-8.
• Η εποχή της σύγχυσης. Η δεκαετία του '40 και η ιστοριογραφία, επιμέλεια: Γιώργος Αντωνίου, Νίκος Μαραντζίδης, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2008, ISBN 978-960-05-1400-1.
• Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002. Πρακτικά Δ' διεθνούς συνεδρίου ιστορίας, επιμέλεια: Πασχάλη Μ. Κιτρομηλίδη, Τριαντάφυλλος Ε. Σκλαβενίτης, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.) / Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, Αθήνα 2004, ISBN 960-7916-37-9, ISBN-13 978-960-7916-37-2.
• Μετά τον πόλεμο. Η ανασυγκρότηση της οικογένειας του έθνους και του κράτους στην Ελλάδα, 1943 - 1960, επιμέλεια: Mark Mazower, Γιάννης Καστανάρας, μετάφραση: Ειρήνη Θεοφυλακτοπούλου, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2003, ISBN 960-221-270-5, ISBN-13 978-960-221-270-7.
• Νότια Πελοπόννησος 1935-1950, επιμέλεια: Ιωάννης Καρακατσιάνης, Εκδόσεις Αλφειός, Αθήνα 2009, ISBN 978-960-6679-10-0.
• Ο εμφύλιος πόλεμος. Από τη Βάρκιζα στο Γράμμο, Φεβρουάριος 1945-Αύγουστος 1949, επιμέλεια: Ηλίας Νικολακόπουλος, Άλκης Ρήγος, Γρηγόρης Ψαλλίδας, Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 2002, ISBN 960-310-293-8, ISBN-13 978-960-310-293-9.

Βιβλία:

• Civil Wars, London: Polity Press, 2017.
• From Stagnation to Forced Adjustment: Reforms in Greece, 1974-2010 (επιμέλεια μαζί με George Pagoulatos και Haris Tsoukas), London and New York: Hurst & Co., Columbia University Press, 2012.
• Greece: What Everyone Needs to Know, New York: Oxford University Press, 2015.
• Order, Conflict, and Violence (επιμέλεια μαζί με Ian Shapiro και Tarek Masoud), Cambridge University Press, 2008.
• The Logic of Violence in Civil War, New York: Cambridge University Press, 2006.
• The Rise of Christian Democracy in Europe, Ithaca and London: Cornell University Press, 1996.

• Εργογραφία Στάθη Ν. Καλύβα στη biblionet.gr
• Αρθρογραφία του Στάθη Καλύβα στην εφημερίδα "Η Καθημερινή"