Πρωιμότερες γνωστές μορφές ζωής

Στοιχεία σχετικά με τις παλαιότερες, ενδεχομένως, μορφές ζωής στη Γη έχουν βρεθεί σε ιζήματα υδροθερμικών πηγών.[1][2]

Οι πρωιμότερες γνωστές μορφές ζωής στη Γη είναι οι (φερόμενοι ως) απολιθωμένοι μικροοργανισμοί που βρέθηκαν σε ιζήματα υδροθερμικών πηγών.[1] Η παλαιότερη εποχή που μορφές ζωής εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στη Γη είναι άγνωστη. Μπορεί να έχουν ζήσει νωρίτερα από 3,77 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, ίσως και έως 4,28 δισεκατομμύρια χρόνια,[1] όχι πολύ αργότερα μετά το σχηματισμό των ωκεανών πριν 4,41 δισεκατομμύρια χρόνια, και ούτε πολύ αργότερα από το σχηματισμό της Γης 4,54 δισεκατομμύρια χρόνια πριν.[1][2][3][4] Οι πρώτες άμεσες αποδείξεις ζωής στη Γη είναι απολιθώματα μικροοργανισμών διασωματωμένα σε πετρώματα ηλικίας 3,465 δισεκατομμυρίων ετών στον Κρατώνα Πιλμπάρα της Αυστραλίας.[5][6]

Επισκόπηση

Μια μορφή ζωής είναι μια οντότητα, μια ύπαρξη που είναι ζωντανή.[7][8] Επί του παρόντος, η Γη παραμένει το μόνο γνωστό μέρος στο σύμπαν που φιλοξενεί μορφές ζωής.[9][10]

Τα αρχαία και τα προκαρυωτικά μικρόβια βρέθηκαν για πρώτη φορά σε ακραία περιβάλλοντα, όπως οι υδροθερμικές πηγές.

Περισσότερο από το 99% όλων των ειδών ζωής, ποσοστό που ανέρχεται σε πάνω από πέντε δισεκατομμύρια είδη,[11] που έζησε ποτέ στη Γη εκτιμάται ότι έχει εκλείψει.[12][13]

Κάποιες εκτιμήσεις σχετικά με τον τρέχοντα αριθμό ειδών στην Γη κυμαίνονται από 10 έως 14 εκατομμύρια,[14] εκ των οποίων περίπου τα 1,2 εκατομμύρια έχουν καταγραφεί και πάνω από το 86 τοις εκατό δεν έχουν ακόμη περιγραφεί.[15] Ωστόσο, μια επιστημονική έκθεση τον Μάιο του 2016 εκτιμά ότι 1 τρισεκατομμύριο είδη ζωής βρίσκονται επί του παρόντος στη Γη, με μόνο το ένα χιλιοστό του ενός τοις εκατό να έχει περιγραφεί.[16] Ο συνολικός αριθμός των ζευγών βάσεων DNA στη Γη υπολογίζεται σε 5 x 1037 με βάρος 50 δισεκατομμυρίων τόνων.[17] Συγκριτικά, η συνολική μάζα της βιόσφαιρας έχει υπολογιστεί ότι αποτελεί 4 τρισεκατομμύρια τόνους άνθρακα.[18] Τον Ιούλιο του 2016, επιστήμονες ανέφεραν ότι προσδιόρισαν ένα σύνολο 355 γονιδίων από τον Τελευταίο Παγκόσμιο Κοινό Πρόγονο όλων των οργανισμών που ζουν στη Γη.[19]

Μελέτη στρωματόλιθων στην περιοχή Πιλμπάρα της Βορειοδυτικής Αυστραλίας

Η Γήινη βιόσφαιρα περιλαμβάνει το έδαφος, υδροθερμικές πηγές και πετρώματα έως και 19 χιλιόμετρα ή και πιο βαθιά υπογείως, στα βαθύτερα μέρη του ωκεανού και τουλάχιστον 64 χιλιόμετρα ψηλά στην ατμόσφαιρα.[20][21][22] Υπό ορισμένες πειραματικές συνθήκες, μορφές ζωής έχουν παρατηρηθεί να ευδοκιμούν στην σχεδόν παντελή έλλειψη βαρύτητας του διαστήματος[23][24] και να επιβιώνουν στο κενό του διαστήματος.[25][26] Μορφές ζωής φαίνεται να ευδοκιμούν στην Τάφρο των Μαριανών, το βαθύτερο σημείο των ωκεανών της Γης, που φθάνει σε βάθος τα 11.034 μέτρα.[27][28][29] Άλλοι ερευνητές ανέφεραν αντίστοιχες μελέτες σύμφωνα με τις οποίες μορφές ζωής ακμάζουν μέσα σε βράχους μέχρι και 580 μέτρα κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας κάτω από 2600 μέτρα ωκεανού στα ανοικτά των ακτών των βορειοδυτικών Ηνωμένων Πολιτειών,[30] καθώς και 2.400 μέτρα κάτω από το βυθό της θάλασσας στα ανοιχτά της Ιαπωνίας.[31] Τον Αύγουστο του 2014 επιστήμονες επιβεβαίωσαν την ύπαρξη μορφών ζωής που ζουν σε βάθος 800 μέτρων κάτω από τους πάγους της Ανταρκτικής.[32][33]

Σύμφωνα με έναν ερευνητή, "Μπορείτε να βρείτε  μικρόβια παντού — είναι εξαιρετικά προσαρμόσιμα ανάλογα με τις συνθήκες και επιβιώνουν όπου και αν βρίσκονται."[34]

Πρώτες μορφές ζωής

Στοιχεία απολιθωμάτων στοιχειοθετούν τις περισσότερες μελέτες σχετικά με την προέλευση της ζωής. Η ηλικία της Γης είναι περίπου 4,54 δισεκατομμύρια έτη.[35][36][37] Τα πρωιμότερα αδιαμφισβήτητα στοιχεία ζωής στη Γη χρονολογούνται από τουλάχιστον 3,5 δισ. χρόνια πριν.[38][39][40] Υπάρχουν στοιχεία ότι η ζωή ξεκίνησε πολύ νωρίτερα.

Το 2017, απολιθωμένοι μικροοργανισμοί ανακοινώθηκε ότι ανακαλύφθηκαν σε ιζήματα υδροθερμικών πηγών στο Κεμπέκ του Καναδά που μπορεί να έχουν ηλικία ακόμη και 4,28 δισεκατομμυρίων ετών, η αρχαιότερη καταγραφή ζωής στη Γη, γεγονός που υποδηλώνει "μια σχεδόν στιγμιαία εμφάνιση της ζωής" (υπό έννοια γεωλογικής χρονικής κλίμακας), μετά τον σχηματισμό των ωκεανών 4,41 δισεκατομμύρια χρόνια πριν και όχι πολύ καιρό μετά το σχηματισμό της Γης 4,54 δισεκατομμύρια χρόνια πριν.[1][2][3][4]

Μελέτες δείχνουν ότι η ζωή στη Γη μπορεί να προέρχεται από βιολογική ύλη που μεταφέρθηκε από κοσμική σκόνη ή μετεωρίτες.

"Απομεινάρια ζωής" έχουν βρεθεί σε βράχους 4,1 δισ. ετών στη Δυτική Αυστραλία.[41]

Στοιχεία βιογενούς γραφίτη[42] και, ενδεχομένως, στρωματόλιθου[43] ανακαλύφθηκαν σε ιζηματογενείς βράχους 3,7 δισ. ετών στη νοτιοδυτική Γροιλανδία.

Τον Μάιο του 2017 στοιχεία χερσαίας ζωής ενδεχομένως βρέθηκαν σε ιζηματογενές πέτρωμα 3,48 δισ. ετών το οποίο συχνά βρίσκεται γύρω από ιαματικές πηγές και θερμοπίδακες, στον Κρατώνα Πιλμπάρα της Δυτικής Αυστραλίας.[44][45] Η ανακάλυψη αυτή συμπληρώνει μια δημοσίευση το Νοέμβριο του 2013 σύμφωνα με την οποία μικροβιακά απολιθώματα βρέθηκαν σε ψαμμίτη ηλικίας 3,48 δισεκατομμυρίων ετών στη Δυτική Αυστραλία.[46][47][48]

Το Νοέμβριο του 2017, μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου πρότεινε ότι η ζωή στη Γη μπορεί να προήλθε από βιολογικά σωματίδια που μεταφέρθηκαν από ρεύματα κοσμικής σκόνης.[49][50]

Μια έκθεση το Δεκέμβριο του 2017 ανέφερε ότι πετρώματα ηλικίας 3,465 δισεκατομμυρίων ετών στον Κρατώνα Πιλμπάρα της Αυστραλίας κάποτε περιείχαν μικροοργανισμούς, η πρώτη άμεση απόδειξη ζωής στη Γη.[5][6]

Τον Ιανουάριο του 2018, μια μελέτη βρήκε ότι μετεωρίτες ηλικίας 4,5 δισ. ετών που βρέθηκαν στη Γη περιείχαν νερό σε υγρή μορφή, μαζί με προ-βιοτικές σύνθετες οργανικές ουσίες που μπορεί να αποτελούν συστατικά για τη ζωή.[51][52]

Εικόνες

  • Οι στρωματόλιθοι δημιουργούνται από μικρόβια που κινούνται ανοδικά για να αποφύγουν την ασφυξία λόγω των ιζημάτων.
    Οι στρωματόλιθοι δημιουργούνται από μικρόβια που κινούνται ανοδικά για να αποφύγουν την ασφυξία λόγω των ιζημάτων.
  • Οι στρωματόλιθοι που απομένουν από τα κυανοβακτήρια είναι ορισμένα από τα παλαιότερα απολιθώματα ζωής στη Γη
    Οι στρωματόλιθοι που απομένουν από τα κυανοβακτήρια είναι ορισμένα από τα παλαιότερα απολιθώματα ζωής στη Γη

Παραπομπές

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Dodd, Matthew S.; Papineau, Dominic; Grenne, Tor; slack, John F.; Rittner, Martin; Pirajno, Franco; O'Neil, Jonathan; Little, Crispin T. S. (2 March 2017). «Evidence for early life in Earth's oldest hydrothermal vent precipitates». Nature 543. doi:10.1038/nature21377. Bibcode: 2017Natur.543...60D. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-09-08. https://web.archive.org/web/20180908092847/https://www.nature.com/articles/nature21377. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2017. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Zimmer, Carl (1 Μαρτίου 2017). «Scientists Say Canadian Bacteria Fossils May Be Earth’s Oldest». New York Times. https://www.nytimes.com/2017/03/01/science/earths-oldest-bacteria-fossils.html. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2017. 
  3. ↑ 3,0 3,1 Ghosh, Pallab (1 Μαρτίου 2017). «Earliest evidence of life on Earth 'found». BBC News. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2017. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Dunham, Will (1 Μαρτίου 2017). «Canadian bacteria-like fossils called oldest evidence of life». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-03-02. https://web.archive.org/web/20170302114728/http://ca.reuters.com/article/topNews/idCAKBN16858B?sp=true. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2017. 
  5. ↑ 5,0 5,1 Tyrell, Kelly April (18 Δεκεμβρίου 2017). «Oldest fossils ever found show life on Earth began before 3.5 billion years ago». University of Wisconsin-Madison. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2017. 
  6. ↑ 6,0 6,1 Schopf, J. William; Kitajima, Kouki; Spicuzza, Michael J.; Kudryavtsev, Anatolly B.; Valley, John W. (2017). «SIMS analyses of the oldest known assemblage of microfossils document their taxon-correlated carbon isotope compositions». PNAS. doi:10.1073/pnas.1718063115. Bibcode: 2018PNAS..115...53S. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-12-23. https://web.archive.org/web/20171223075532/http://www.pnas.org/content/early/2017/12/12/1718063115.abstract. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2017. 
  7. ↑ «life form». World English Dictionary. Dictionary.com. 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2018. 
  8. ↑ «life form». Online Oxford Dictionary of English. Oxford University Press. 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2018. 
  9. ↑ Graham, Robert W. (Φεβρουάριος 1990). «Extraterrestrial Life in the Universe» (PDF) (NASA Technical Memorandum 102363). NASA. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2015. 
  10. ↑ Altermann, Wladyslaw (2009). «From Fossils to Astrobiology – A Roadmap to Fata Morgana?». Στο: Seckbach, Joseph, επιμ. From Fossils to Astrobiology: Records of Life on Earth and the Search for Extraterrestrial Biosignatures. Cellular Origin, Life in Extreme Habitats and Astrobiology. 12. Dordrecht, the Netherlands; London: Springer Science+Business Media. σελ. xvii. ISBN 978-1-4020-8836-0.  Η παράμετρος |access-date= χρειάζεται |url= (βοήθεια)
  11. ↑ Kunin, W.E., επιμ. (31 Δεκεμβρίου 1996). The Biology of Rarity: Causes and consequences of rare—common differences. ISBN 978-0412633805. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2015. 
  12. ↑ Stearns, Beverly Peterson· Stearns, S. C. (2000). Watching, from the Edge of Extinction. Yale University Press. σελ. preface x. ISBN 978-0-300-08469-6. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2017. 
  13. ↑ Novacek, Michael J. (8 Νοεμβρίου 2014). «Prehistory’s Brilliant Future». New York Times. https://www.nytimes.com/2014/11/09/opinion/sunday/prehistorys-brilliant-future.html. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2014. 
  14. ↑ G. Miller· Scott Spoolman (2012). Environmental Science - Biodiversity Is a Crucial Part of the Earth's Natural Capital. Cengage Learning. σελ. 62. ISBN 1-133-70787-4. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2014. 
  15. ↑ Mora, C.; Tittensor, D.P.; Adl, S.; Simpson, A.G.; Worm, B. (23 Αυγούστου 2011). «How many species are there on Earth and in the ocean?». PLOS Biology 9: e1001127. doi:10.1371/journal.pbio.1001127. PMID 21886479. 
  16. ↑ Staff (2 Μαΐου 2016). «Researchers find that Earth may be home to 1 trillion species». National Science Foundation. https://www.nsf.gov/news/news_summ.jsp?cntn_id=138446. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2016. 
  17. ↑ Nuwer, Rachel (18 Ιουλίου 2015). «Counting All the DNA on Earth». The New York Times (New York: The New York Times Company). ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2015/07/21/science/counting-all-the-dna-on-earth.html. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2015. 
  18. ↑ «The Biosphere: Diversity of Life». Aspen Global Change Institute. Basalt, CO. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2015. 
  19. ↑ Wade, Nicholas (25 July 2016). «Meet Luca, the Ancestor of All Living Things». New York Times. https://www.nytimes.com/2016/07/26/science/last-universal-ancestor.html. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2016. 
  20. ↑ University of Georgia (25 Αυγούστου 1998). «First-Ever Scientific Estimate Of Total Bacteria On Earth Shows Far Greater Numbers Than Ever Known Before». Science Daily. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2014. 
  21. ↑ Hadhazy, Adam (12 Ιανουαρίου 2015). «Life Might Thrive a Dozen Miles Beneath Earth's Surface». Astrobiology Magazine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2017. 
  22. ↑ Fox-Skelly, Jasmin (24 Νοεμβρίου 2015). «The Strange Beasts That Live In Solid Rock Deep Underground». BBC online. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2017. 
  23. ↑ Dvorsky, George (13 Σεπτεμβρίου 2017). «Alarming Study Indicates Why Certain Bacteria Are More Resistant to Drugs in Space». Gizmodo. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2017. 
  24. ↑ Caspermeyer, Joe (23 Σεπτεμβρίου 2007). «Space flight shown to alter ability of bacteria to cause disease». Arizona State University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2017. 
  25. ↑ Dose, K.; Bieger-Dose, A.; Dillmann, R.; Gill, M.; Kerz, O.; Klein, A.; Meinert, H.; Nawroth, T. και άλλοι. (1995). «ERA-experiment "space biochemistry"». Advances in Space Research 16 (8): 119–129. doi:10.1016/0273-1177(95)00280-R. PMID 11542696. Bibcode: 1995AdSpR..16..119D. 
  26. ↑ Vaisberg, Horneck G.; Eschweiler, U.; Reitz, G.; Wehner, J.; Willimek, R.; Strauch, K. (1995). «Biological responses to space: results of the experiment "Exobiological Unit" of ERA on EURECA I». Adv Space Res. 16 (8): 105–18. doi:10.1016/0273-1177(95)00279-N. PMID 11542695. Bibcode: 1995AdSpR..16..105V. 
  27. ↑ «Mariana Trench». Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica. http://www.britannica.com/place/Pacific-Ocean. 
  28. ↑ Choi, Charles Q. (17 Μαρτίου 2013). «Microbes Thrive in Deepest Spot on Earth». LiveScience. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2013. 
  29. ↑ Glud, Ronnie; Wenzhöfer, Frank; Middelboe, Mathias; Oguri, Kazumasa; Turnewitsch, Robert; Canfield, Donald E.; Kitazato, Hiroshi (17 Μαρτίου 2013). «High rates of microbial carbon turnover in sediments in the deepest oceanic trench on Earth». Nature Geoscience 6 (4): 284–288. doi:10.1038/ngeo1773. Bibcode: 2013NatGe...6..284G. http://www.nature.com/ngeo/journal/vaop/ncurrent/full/ngeo1773.html. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2013. 
  30. ↑ Oskin, Becky (14 Μαρτίου 2013). «Intraterrestrials: Life Thrives in Ocean Floor». LiveScience. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2013. 
  31. ↑ Morelle, Rebecca (15 Δεκεμβρίου 2014). «Microbes discovered by deepest marine drill analysed». BBC News. https://www.bbc.com/news/science-environment-30489814. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2014. 
  32. ↑ Fox, Douglas (20 Αυγούστου 2014). «Lakes under the ice: Antarctica's secret garden». Nature 512 (7514): 244–246. doi:10.1038/512244a. Bibcode: 2014Natur.512..244F. http://www.nature.com/news/lakes-under-the-ice-antarctica-s-secret-garden-1.15729. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2014. 
  33. ↑ Mack, Eric (20 Αυγούστου 2014). «Life Confirmed Under Antarctic Ice; Is Space Next?». Forbes. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2014. 
  34. ↑ «Microbes Thrive in Deepest Spot on Earth». Live Science. http://www.livescience.com/27954-microbes-mariana-trench.html. Ανακτήθηκε στις 2018-08-06. 
  35. ↑ «Age of the Earth». United States Geological Survey. 9 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2006. 
  36. ↑ Dalrymple, G. Brent (2001). «The age of the Earth in the twentieth century: a problem (mostly) solved». Special Publications, Geological Society of London 190 (1): 205–221. doi:10.1144/GSL.SP.2001.190.01.14. Bibcode: 2001GSLSP.190..205D. 
  37. ↑ Manhesa, Gérard; Allègre, Claude J.; Dupréa, Bernard; Hamelin, Bruno (May 1980). «Lead isotope study of basic-ultrabasic layered complexes: Speculations about the age of the earth and primitive mantle characteristics». Earth and Planetary Science Letters (Amsterdam, the Netherlands: Elsevier) 47 (3): 370–382. doi:10.1016/0012-821X(80)90024-2. ISSN 0012-821X. Bibcode: 1980E&PSL..47..370M. https://archive.org/details/sim_earth-and-planetary-science-letters_1980-05_47_3/page/370. 
  38. ↑ Schopf, J. William; Kudryavtsev, Anatoliy B.; Czaja, Andrew D.; Tripathi, Abhishek B. (5 Οκτωβρίου 2007). «Evidence of Archean life: Stromatolites and microfossils». Precambrian Research (Amsterdam, the Netherlands: Elsevier) 158 (3–4): 141–155. doi:10.1016/j.precamres.2007.04.009. ISSN 0301-9268. Bibcode: 2007PreR..158..141S. 
  39. ↑ Schopf, J. William (29 Ιουνίου 2006). «Fossil evidence of Archaean life». Philosophical Transactions of the Royal Society B (Λονδίνο: Royal Society) 361 (1470): 869–885. doi:10.1098/rstb.2006.1834. ISSN 0962-8436. PMID 16754604. 
  40. ↑ Raven, Peter H.· Johnson, George B. (2002). Biology (6th έκδοση). Βοστώνη, Η.Π.Α.: McGraw-Hill. σελ. 68. ISBN 0-07-112261-3. 
  41. ↑ «Excite News - Hints of life on what was thought to be desolate early Earth». apnews.excite.com. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2018. 
  42. ↑ Ohtomo, Yoko; Kakegawa, Takeshi; Ishida, Akizumi και άλλοι. (Ιανουάριος 2014). «Evidence for biogenic graphite in early Archaean Isua metasedimentary rocks». Nature Geoscience (Λονδίνο: Nature Publishing Group) 7 (1): 25–28. doi:10.1038/ngeo2025. ISSN 1752-0894. Bibcode: 2014NatGe...7...25O. 
  43. ↑ Wade, Nicholas (31 Αυγούστου 2016). «World's Oldest Fossils Found in Greenland». New York Times. https://www.nytimes.com/2016/09/01/science/oldest-fossils-on-earth.html. Ανακτήθηκε στις 31 Αυγούστου 2016. 
  44. ↑ Staff (9 Μαΐου 2017). «Oldest evidence of life on land found in 3.48-billion-year-old Australian rocks». Phys.org. https://phys.org/news/2017-05-oldest-evidence-life-billion-year-old-australian.html. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2017. 
  45. ↑ Djokic, Tara; Van Kranendonk, Martin J.; Campbell, Kathleen A.; Walter, Malcolm R.; Ward, Colin R. (9 Μαΐου 2017). «Earliest signs of life on land preserved in ca. 3.5 Ga hot spring deposits». Nature Communications. doi:10.1038/ncomms15263. Bibcode: 2017NatCo...815263D. https://www.nature.com/articles/ncomms15263. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2017. 
  46. ↑ Borenstein, Seth (13 Νοεμβρίου 2013). «Oldest fossil found: Meet your microbial mom». Excite. Associated Press (Γιόνκερς, Η.Π.Α.: Mindspark Interactive Network). http://apnews.excite.com/article/20131113/DAA1VSC01.html. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2015. 
  47. ↑ Pearlman, Jonathan (13 Νοεμβρίου 2013). «'Oldest signs of life on Earth found'». The Daily Telegraph (Λονδίνο: Telegraph Media Group). https://www.telegraph.co.uk/news/science/science-news/10445788/Oldest-signs-of-life-on-Earth-found.html. Ανακτήθηκε στις 2014-12-15. 
  48. ↑ Noffke, Nora; Christian, Daniel; Wacey, David; Hazen, Robert M. (16 Νοεμβρίου 2013). «Microbially Induced Sedimentary Structures Recording an Ancient Ecosystem in the ca. 3.48 Billion-Year-Old Dresser Formation, Pilbara, Western Australia». Astrobiology (New Rochelle, NY: Mary Ann Liebert, Inc.) 13 (12): 1103–1124. doi:10.1089/ast.2013.1030. ISSN 1531-1074. PMID 24205812. Bibcode: 2013AsBio..13.1103N. 
  49. ↑ Berera, Arjun (6 Νοεμβρίου 2017). Space dust collisions as a planetary escape mechanism. doi:10.1089/ast.2017.1662. Bibcode: 2017AsBio..17.1274B. 
  50. ↑ «Space dust may transport life between worlds». University of Edinburgh. 20 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2017. 
  51. ↑ Chan, Queenie H. S. et al. (10 Ιανουαρίου 2018). «Organic matter in extraterrestrial water-bearing salt crystals». Science Advances 4. doi:10.1126/sciadv.aao3521. Bibcode: 2018SciA....4O3521C. http://advances.sciencemag.org/content/4/1/eaao3521. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2018. 
  52. ↑ Staff, Lawrence Berkeley National laboratory (10 Ιανουαρίου 2018). «Ingredients for life revealed in meteorites that fell to Earth - Study, based in part at Berkeley Lab, also suggests dwarf planet in asteroid belt may be a source of rich organic matter». AAAS-Eureka Alert. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-12-08. https://web.archive.org/web/20201208032857/https://www.eurekalert.org/pub_releases/2018-01/dbnl-ifl010918.php. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2018.