Το πολιτικό σύνθημα Προλετάριοι όλων των χωρών, ενωθείτε! (γερμανικά: Proletarier aller Länder, vereinigt euch![1]) γράφτηκε από τους Καρλ Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς στο έργο τους Το Κομμουνιστικό Μανιφέστο του 1848.[2][3][4][5][6] Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές της ακριβούς μετάφρασης, όπως Εργάτες όλου του κόσμου, ενωθείτε!, ή συμπληρωματικά Εργάτες όλου του κόσμου, ενωθείτε! Δεν έχετε τίποτα να χάσετε, παρά μόνο τις αλυσίδες σας!, που όμως η τελευταία δεν υπάρχει γραμμένη σε κάποια επίσημη μετάφραση.[1][α] Μια άλλη παραλλαγή είναι Εργαζόμενοι από όλα τα εδάφη, ενωθείτε!, που είναι χαραγμένη στην ταφόπλακα του Μαρξ.[8]
Επισκόπηση
Πέντε χρόνια πριν το Κομμουνιστικό Μανιφέστο, η φράση εμφανίστηκε στο βιβλίο του 1843 Οι Εργάτες της «Ένωσης» από την Φλόρα Τρίσταν.[9]
Η Διεθνής Ένωση Εργατών, περιγραφόμενη από τον Ένγκελς ως «το πρώτο διεθνές κίνημα της εργατικής τάξης» πείστηκε από τον Ένγκελς να αλλάξει το σύνθημα από το Όλοι οι άνθρωποι είναι αδέρφια σε Εργαζόμενοι όλων των χωρών, ενωθείτε![10] Αυτό αντανακλούσε την άποψη του Μαρξ και του Ένγκελς για τον προλεταριακό διεθνισμό.
Η φράση έχει επικαλυπτόμενες έννοιες. Πρώτον, ότι οι εργαζόμενοι πρέπει να ενωθούν σε συνδικάτα για την καλύτερη ώθηση των απαιτήσεων τους, όπως τον χώρο εργασίας, τις αμοιβές και τις συνθήκες.[11] Δεύτερον, ότι οι εργαζόμενοι πρέπει να καταλάβουν πέρα από τις διάφορες συντεχνίες και να ενωθούν ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα.[12] Και τρίτον, ότι οι εργαζόμενοι από διαφορετικές χώρες έχουν περισσότερα κοινά μεταξύ των εργαζομένων και εργοδοτών από την ίδια χώρα.
Η φράση χρησιμοποιήθηκε από τους Βιομηχανικούς Εργαζομένους του Κόσμου σε εκδόσεις και τραγούδια τους,[13][14] και ήταν ένα στήριγμα για τα πανό των διαδηλώσεων της Πρωτομαγιάς. Η ΒΕΚ χρησιμοποίησε το σύνθημα όταν εναντιωνόταν στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στις ΗΠΑ και την Αυστραλία.[15]
Το σύνθημα ήταν το κρατικό σύνθημα της Σοβιετικής Ένωσης (ρωσικά: Пролетарии всех стран, соединяйтесь!). Εμφανίστηκε στο Κρατικό Έμβλημα της Σοβιετικής Ένωσης, στα χαρτονομίσματα της Ρωσικής ΣΟΣΔ από το 1919 (στα αραβικά, κινεζικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά και ρωσικά), στα Σοβιετικά νομίσματα από το 1921 έως το 1934, και στις περισσότερες Σοβιετικές εφημερίδες. Η εκκολαπτόμενη ΕΣΣΔ υπό τον Βλαντίμιρ Λένιν ήταν προσανατολισμένη προς τον διεθνή κομμουνισμό.
Σήμερα, μερικά σοσιαλιστικά και κομμουνιστικά κόμματα συνεχίζουν να χρησιμοποιούν το σύνθημα.[16] Επιπλέον, έχει κοινή χρήση στη λαϊκή κουλτούρα, και συχνά φωνάζεται κατά την διάρκεια εργασιακών απεργιών και διαδηλώσεων.[17]
Παραλλαγές
Στην πρώτη σουηδική μετάφραση του Κομμουνιστικού Μανιφέστου, που δημοσιεύθηκε το 1848, ο μεταφραστής Πετρ Γκέτρεκ αποδίδει την φράση ως «Folkets röst, Guds röst!», στα λατινικά «Vox populi, vox Dei», που σημαίνει Η φωνή του λαού, η φωνή του Θεού. Μεταγενέστερες μεταφράσεις περιείχαν το αρχικό σύνθημα.
Μεταξύ των Μαοϊκά προσανατολισμένων ομάδων, μια παραλλαγή η οποία επινοήθηκε από τον Βλαντίμιρ Λένιν, Εργαζόμενοι και καταπιεσμένοι λαοί και έθνη του Κόσμου, ενωθείτε!, χρησιμοποιείται μερικές φορές. Αυτό το σύνθημα ήταν το σύνθημα του 2ου συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς το 1920, και συμβολίζεται με την αντι-ιμπεριαλιστική και αντι-αποικιοκρατική ατζέντα της κομμουνιστικής διεθνούς.
Χρήση
Η φράση έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Όλες οι Σοβιετικές Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης χρησιμοποιούσαν το σύνθημα μεταφρασμένο στις τοπικές γλώσσες. Στην Ελλάδα αναγράφεται, πάνω αριστερά του τίτλου της εφημερίδας Ριζοσπάστης, οργάνου της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ.
↑Συγκεκριμένα, η τελευταία παράγραφος του Μανιφέστου μεταφρασμένη στα αγγλικά από τον Samuel Moore έχει ως εξής: «The Communists disdain to conceal their views and aims. They openly declare that their ends can be attained only by the forcible overthrow of all existing social conditions. Let the ruling classes tremble at a Communistic revolution. The proletarians have nothing to lose but their chains. They have a world to win. WORKING MEN OF ALL COUNTRIES, UNITE!» Στα Ελληνικά οι τελευταίες τρεις προτάσεις αποδίδονται ως: «Οι προλετάριοι δεν έχουν να χάσουν τίποτα παρά μόνο τις αλυσίδες τους. Έχουν ένα κόσμο να κερδίσουν. Εργάτες όλους του κόσμου, ενωθείτε!». Η μετάφραση αυτή είναι εγκεκριμένη από τον Μαρξ και τον Έγκελς και είναι η πιο διάσημη παραλλαγή που χρησιμοποιείται στα Αγγλικά.[7]
↑Edward R. Kantowicz (1999). The Rage of Nations. Wm. B. Eerdmans Publishing. σελ. 21. ISBN978-0-8028-4455-2. titled The Communist Manifesto, which contained the famous rallying cry: "Workers of the w...