Η πλατεία Κονκόρντ (γαλλικά: Place de la Concorde, Πλας ντε λα Κονκόρντ), ελληνικά «πλατεία Ομονοίας», είναι μία από τις σημαντικότερες πλατείες στο Παρίσι. Με έκταση 19 περίπου στρεμμάτων, είναι η μεγαλύτερη πλατεία στη γαλλική πρωτεύουσα. Βρίσκεται στο 8ο διαμέρισμα της πόλης, στο ανατολικό άκρο της λεωφόρου των Ηλυσίων Πεδίων. Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης ήταν ο τόπος πολλών δημοσίων εκτελέσεων και ονομαζόταν Πλατεία της Επανάστασης.
Στις οκτώ άκρες της έχουν τοποθετηθεί ισάριθμα αγάλματα που συμβολίζουν γαλλικές πόλεις. Στο κέντρο υψώνεται ο οβελίσκος του Λούξορ, πλαισιωμένος από δύο σιντριβάνια. Συνδέεται με την απέναντι όχθη του Σηκουάνα με την αψιδωτή γέφυρα Κονκόρντ.
Η πλατεία διαμορφώθηκε από τον αρχιτέκτονα Ανζ-Ζακ Γκαμπριέλ το 1755 με σχήμα οκτάγωνο που περιβάλλονταν από τάφρο μεταξύ των Ηλυσίων Πεδίων στα δυτικά και του κήπου του Κεραμεικού στα ανατολικά. Αρχικά ονομάστηκε πλατεία Λουδοβίκου ΙΕ΄ προς τιμή του βασιλιά εκείνης της εποχής. Στο κέντρο υπήρχε ένα έφιππο άγαλμα του βασιλιά πάνω σε βάθρο.
Στο βόρειο άκρο κατασκευάστηκαν δύο πανομοιότυπα πέτρινα κτίρια, που είναι μεταξύ των καλύτερων παραδειγμάτων της αρχιτεκτονικής στυλ Λουί Κενζ. Το ανατολικό κτίριο χρησίμευσε ως Υπουργείο Ναυτιλίας. Το δυτικό κτίριο αγοράστηκε από τον κόμη ντε Κριγιόν, η οικογένειά του οποίου κατοικούσε εκεί μέχρι το 1907, οπότε και εξαγοράστηκε από μεγάλη ξενοδοχειακή εταιρεία. Το περίφημο πολυτελές ξενοδοχείο Κριγιόν, το οποίο σήμερα καταλαμβάνει το κτήριο, πήρε το όνομά του από τους προηγούμενους ιδιοκτήτες του.
Γαλλική επανάσταση
Κατά τη Γαλλική Επανάσταση του 1789 το άγαλμα του Λουδοβίκου ΙΕ΄ κατεδαφίστηκε και η περιοχή μετονομάστηκε σε Πλατεία της Επανάστασης (Place de la Révolution). Η νέα επαναστατική κυβέρνηση εγκατέστησε μια γκιλοτίνα στην πλατεία και εδώ εκτελέστηκε ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ στις 21 Ιανουαρίου 1793.
Το 1795, την εποχή του Διευθυντηρίου, μετονομάστηκε σε πλατεία Κονκόρντ (πλατεία Ομονοίας) σύμφωνα με το πνεύμα της συμφιλίωσης μετά την αναταραχή της Γαλλικής Επανάστασης. Μετά την παλινόρθωση των Βουρβόνων το 1814, μετονομάστηκε σε πλατεία Λουδοβίκου ΙΕ΄, λίγο αργότερα σε πλατεία Λουδοβίκου ΙΣΤ΄ . Μετά την επανάσταση του Ιουλίου 1830 επανήλθε σε πλατεία Κονκόρντ και έκτοτε παρέμεινε έτσι.
Στα ανατολικά βρίσκονται οι κήποι του Κεραμεικού.[8] Μέσα στους κήπους και συνορεύοντας με την πλατεία υπάρχουν δύο κτήρια που κατασκεύασε ο Ναπολέων Γ΄: Η Εθνική Πινακοθήκη του Ζε ντε Πομ, που χτίστηκε το 1851 σαν κλειστό γήπεδο τένις και αργότερα και μέχρι σήμερα χρησιμοποιείται ως εκθεσιακός χώρος έργων τέχνης και ένα θερμοκήπιο, σήμερα Μουσείο της Ορανζερί, όπου εκτίθενται κυρίως έργα του ιμπρεσιονισμού.
Στα βόρεια της πλατείας υψώνονται δύο πανομοιότυπα πέτρινα κτήρια, που χωρίζονται από την οδό Ρουαγιάλ. Στο ανατολικό στεγάζεται το Υπουργείο Ναυτιλίας και το δυτικό είναι το ξενοδοχείο Κριγιόν. Η οδός Ρουαγιάλ οδηγεί στην εκκλησία της Μαντλέν. Άλλο σημαντικό κτήριο της πλατείας στεγάζει την Πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών. Η βορειοανατολική γωνία της πλατείας είναι το δυτικό άκρο της οδού Ριβολί.
Στα νότια της πλατείας βρίσκεται ο ποταμός Σηκουάνας, που τον διασχίζει η γέφυρα Κονκόρντ, κατασκευασμένη από τον Ζαν-Ροντόλφ Περονέ μεταξύ 1787-1790. Το Παλαί Μπουρμπόν, κτήριο του 1722 και έδρα της Γαλλικής Βουλής από το 1830, βρίσκεται απέναντι από τη γέφυρα, στην αριστερή όχθη του ποταμού.
Σε κάθε μια από τις οκτώ γωνίες της οκταγωνικής πλατείας υπάρχει ένα άγαλμα πάνω σε κολοσσιαίο βάθρο, που το καθένα αντιπροσωπεύει μια γαλλική πόλη: Μπρεστ, Ρουέν, Λυών, Μασσαλία, Μπορντώ, Νάντη, Λιλ και Στρασβούργο.[9] Μετά τον ατυχή Γαλλο-Πρωσικό πόλεμο του 1870-1871, όταν η Γερμανία κατέλαβε την Αλσατία και τη Λωρραίνη, το άγαλμα του Στρασβούργου καλύπτονταν με μαύρα πέπλα σε επίσημες περιστάσεις[10] και ήταν συχνά διακοσμημένο με στεφάνια. Αυτό συνεχίστηκε έως ότου η Γαλλία ανέκτησε τις περιοχές μετά τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο. [11]
Οβελίσκος
Η αίγλη της πλατείας αυξήθηκε τον 19ο αιώνα όταν το 1836 τοποθετήθηκε στο κέντρο της ένας τεράστιος αιγυπτιακός οβελίσκος που είναι διακοσμημένος με ιερογλυφικά που αναδεικνύουν τη βασιλεία του Φαραώ Ραμσή Β΄. Είναι ο ένας από τους δύο που η αιγυπτιακή κυβέρνηση χάρισε στην κυβέρνηση του Λουδοβίκου-Φίλιππου. Ο άλλος έμεινε στην Αίγυπτο, καθώς ήταν πολύ δύσκολο να μεταφερθεί στη Γαλλία με τα τεχνικά μέσα εκείνης της εποχής. Οι δύο οβελίσκοι στην Αίγυπτο βρίσκονταν στην είσοδο του Ναού του Λούξορ. Στη δεκαετία του 1990, ο Πρόεδρος Φρανσουά Μιτεράν επέστρεψε τον δεύτερο οβελίσκο στους Αιγυπτίους.
Ο οβελίσκος, μια στήλη από γρανίτη, έχει ύψος 23 μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της βάσης, και ζυγίζει πάνω από 250 τόνους. Δεδομένων των τεχνικών περιορισμών της εποχής, η μεταφορά δεν ήταν εύκολη υπόθεση - στο βάθρο σχεδιάζονται διαγράμματα που εξηγούν την τεχνική που χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά. Ο οβελίσκος πλαισιώνεται από δύο συντριβάνια που κατασκευάστηκαν μετά την τοποθέτησή του στην πλατεία.
Καθώς η κορυφή του θεωρήθηκε ότι είχε κλαπεί τον 6ο αιώνα π.Χ., η κυβέρνηση της Γαλλίας προσέθεσε μια κορυφή με φύλλα χρυσού στην άκρη του οβελίσκου, το 1998.
Τα συντριβάνια
Από το 1840, μετά την αποπεράτωση των εργασιών υδροδότησης του Παρισιού με το κανάλι του Ουρκ, δύο σιντριβάνια τοποθετήθηκαν και κοσμούν έκτοτε την πλατεία Κονκόρντ,[12] τα πιο διάσημα που κατασκευάστηκαν κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Λουδοβίκου Φίλιππου. Σχεδιάστηκαν από τον Ζακ Ιγκνάς Ιτόρφ και ήταν αφιερωμένα στα ποτάμια και τις θάλασσες, εν μέρει και λόγω της γειτνίασής τους με το Υπουργείο Ναυτιλίας και τον Σηκουάνα.[13] Είναι διακοσμημένα με αγάλματα όπως Τρίτωνες, Ναϊάδες, κύκνους, δελφίνια κ.α.
Το βόρειο συντριβάνι ήταν αφιερωμένο στα ποτάμια, με αλληγορικές μορφές που συμβόλιζαν τους ποταμούς Ροδανό και Ρήνο, τις τέχνες της συγκομιδής λουλουδιών και φρούτων, τη συγκομιδή και την καλλιέργεια σταφυλιών και τιμούσε την ποταμοπλοΐα, τη βιομηχανία και τη γεωργία της Γαλλίας.
Το νότιο, πιο κοντά στον Σηκουάνα, αντιπροσώπευε τις θάλασσες και είχε στοιχεία από τον Ατλαντικό και τη Μεσόγειο: κοράλλια, ψάρια, κοχύλια και μαργαριτάρια, και τιμούσε τη ναυτιλία, το εμπόριο και την αστρονομία.[14]