Η Γκουρίρα γεννήθηκε στο Γκρίνελ της Αϊόβα, από την Τζόζεφιν Γκουρίρα, βιβλιοθηκονόμο σε κολέγιο και τον Ρότζερ Γκουρίρα, λέκτορα στο Τμήμα Χημείας του Κολεγίου Γκρίνελ (και οι δύο γονείς της εντάχθηκαν αργότερα στο προσωπικό του Πανεπιστημίου του Wisconsin – Platteville). [3][4][5] Οι γονείς της μετακόμισαν από τη Νότια Ροδεσία, που είναι τώρα Ζιμπάμπουε, στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1964.[6] Η Ντανάι είναι η νεότερη από τέσσερα αδέλφια. Η Shingai και η Choni είναι οι αδερφές της και ο Tare, ο αδερφός της, είναι χειροπράκτης. Η Γκουρίρα έζησε στο Γκρίνελ μέχρι τον Δεκέμβριο του 1983, όταν σε ηλικία πέντε ετών, εκείνη και η οικογένειά της μετακόμισαν πίσω στο Χαράρε, την πρωτεύουσα της Ζιμπάμπουε, [7] μετά την ανεξαρτησία της χώρας.[8]
Η Γκουρίρα δίδαξε σενάριο και ηθοποιία στη Λιβερία, τη Ζιμπάμπουε και τη Νότια Αφρική.[4] Έδωσε μία από τις πρώτες αξιοσημείωτες παραστάσεις της το 2001, ως τελειόφοιτη στο Macalester College. Η Γκουρίρα εμφανίστηκε σε μία παραγωγή του έργου της Ntozake Shange «For Colored Girls που έχουν σκεφτεί αυτοκτονία / When the Rainbow is Enuf», σε σκηνοθεσία και χορογραφία του Dale Ricardo Shields. «Ήταν μία πολύ έξυπνη, δυνατή και ανεξάρτητη νεαρή κοπέλα», είπε ο Shields. «Προσέγγισε τις σπουδές της, τα μαθήματά της, με πολλή εστίαση, και μπορείτε να δείτε τα ίδια πράγματα στην απόδοσή της στο «Μαύρο Πάνθηρα»."[10]
Θέατρο
Η Γκουρίρα έχει πει ότι άρχισε να γράφει έργα σε μία προσπάθεια να αξιοποιήσει καλύτερα τις δυνάμεις της ως ηθοποιός και να πει ιστορίες που μεταφέρουν ιδέες για ισχυρές γυναίκες με τις οποίες ταυτίζεται.[6] Ως θεατρική συγγραφέας, της έχουν ανατεθεί δουλειές από το Yale Repertory Theatre, το Center Theatre Group, το Playwrights Horizons και το Royal Court.
Το έργο της Γκουρίρα The Convert του 2012 έκανε πρεμιέρα ως κοινή παραγωγή των θεάτρων Goodman στο Σικάγο και McCarter στο Νιου Τζέρσι. Αργότερα την ίδια χρονιά, η Γκουρίρα έλαβε το βραβείο Whiting για πρωτοεμφανιζόμενο θεατρικό έργο.[14]
Τον Ιανουάριο του 2015, το Familiar, ένα έργο που γράφτηκε από τη Γκουρίρα και σκηνοθετήθηκε από τη Ρεμπέκα Τάιχμαν, παίχτηκε στο Yale Repertory Theatre.[15] Αργότερα έκανε πρεμιέρα εκτός Μπρόντγουεϊ στη Νέα Υόρκη στο Playwrights Horizons. Το έργο αφορά την οικογένεια, την πολιτιστική ταυτότητα και την εμπειρία ζωής ως Αμερικανός πρώτης γενιάς και η Γκουρίρα είπε ότι εμπνεύστηκε εν μέρει από την οικογένεια και τους φίλους της.[16]
Το 2015, η Λουπίτα Νιόνγκο πρωταγωνίστησε στο έργο της Γκουρίρα, Eclipsed (2009), εκτός Μπρόντγουεϊ στο The Public Theatre.[17] Ανακοινώθηκε ότι το έργο θα μεταφερθεί στο Μπρόντγουεϊ το 2016 στο John Golden Theatre.[18][19][20] Ήταν το πρώτο έργο που έκανε πρεμιέρα στο Μπρόντγουεϊ με το σύνολο των ηθοποιών και της δημιουργικής ομάδας να είναι μαύρες. Το έργο λαμβάνει χώρα στην μαστιζόμενη στον πόλεμο Λιβερία και επικεντρώνεται σε τρεις γυναίκες που ζουν ως σεξουαλικές σκλάβες ενός διοικητή των ανταρτών, καθώς και σε μία από τις πρώην συζύγους του και έναν εργαζόμενο ανθρωπιστικής βοήθειας και ακολουθεί το πώς αντιμετωπίζουν αυτήν τη δύσκολη κατάσταση.[21] Πρωταγωνίστησαν οι Λουπίτα Νιόνγκο, Ακόσουα Μπούσια, Σέικον Σένκμπλο, Ζαϊνάμπ Τζα και Πασκάλ Αρμάντ και σκηνοθετήθηκε από τη Λισλ Τόμμυ.[22] Η έμπνευση για το έργο της Γκουρίρα ήταν μία φωτογραφία της Συνταγματάρχη Black Diamond, μίας γυναίκας μαχητή ελευθερίας από τη Λιβερία, σε ένα άρθρο στους The New York Times. "Απλώς για να δεις αυτές τις γυναίκες να στέκονται εκεί, ξέρεις, με τζιν και ... μοντέρνα μπλουζάκια και τα μαλλιά τους καλοχτενισμένα, και όλοι φέρουν AK-47s, ήταν απλώς μία εικόνα που δεν μπορούσα να βγάλω από το μυαλό μου." Η εικόνα προκάλεσε περιέργεια για τους δεκατετραετής εμφύλιους πολέμους της Λιβερίας, καθώς και ένα ερευνητικό ταξίδι στη Λιβερία το 2007. Η Γκουρίρα πήρε συνέντευξη από περισσότερες από 30 γυναίκες που είχαν βιαστεί, μεταξύ των οποίων κόρες που είχαν απαχθεί από αντάρτες μαχητές και μετατράπηκαν σε σκλάβες του σεξ. Μίλησε επίσης με γυναίκες ακτιβίστριες της ειρήνης που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στον τερματισμό της βίας. Τα ονόματα των γυναικών στο Eclipsed προέρχονται από τους ανθρώπους που γνώρισε η Γκουρίρα κατά τη διάρκεια των ταξιδιών της, ενώ ο πέμπτος χαρακτήρας είναι ανώνυμος. [23]
Τον Μάρτιο του 2012, η AMC ανακοίνωσε σε ζωντανή μετάδοση ότι η Γκουρίρα θα συμμετάσχει στο καστ της σειράς τρόμου The Walking Dead, της σειράς με την υψηλότερη αξιολόγηση στην ιστορία της καλωδιακής τηλεόρασης, [26] στην τρίτη σεζόν. [27][28][29] Η Γκουρίρα έπαιζε την Michonne, έναν αμείλικτο χαρακτήρα που φέρει κατάνα. [30] Η Γκουρίρα έπρεπε να μάθει πώς να ιππεύει άλογα για τη σειρά, την οποία απολάμβανε επειδή ήταν μια φυσική πρόκληση.[31] Τον Φεβρουάριο του 2019, προέκυψαν αναφορές ότι η Γκουρίρα θα έφευγε από τη σειρά όταν θα γύριζε τα τελευταία της επεισόδια για τη δέκατη σεζόν.[32] Το τελευταίο επεισόδιο της Γκουρίρα, "What We Become" προβλήθηκε τον Μάρτιο του 2020 και τη στιγμή της αναχώρησής της, εμφανιζόταν δεύτερη στους τίτλους αρχής.
Το 2013, η Γκουρίρα έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανεξάρτητη δραματική ταινία Mother of George του σκηνοθέτη Άντριου Ντοσούνμου, η οποία έκανε πρεμιέρα στο φεστιβάλ ταινιών Sundance του 2013.[6] Η Γκουρίρα έλαβε διθυραμβικές κριτικές για το παίξιμο της ως Νιγηριανή γυναίκα που αγωνίζεται να ζήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες. [33][34] Τον Ιούνιο του 2013, η Γκουρίρα κέρδισε το βραβείο Jean-Claude Gahd Dam στα βραβεία Guys Choice 2013. [35]
Η Γκουρίρα έπαιξε τη μητέρα του rapper Tupac Shakur, Afeni Shakur, στο All Eyez on Me, μία βιογραφική ταινία του 2017 για τον αστέρα της rap.[36] Στη συνέχεια πρωταγωνίστησε στην ταινία της Marvel Μαύρος Πάνθηρας, η οποία κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο του 2018. Έπαιξε την Okoye, την επικεφαλής της Dora Milaje, τους προσωπικούς σωματοφύλακες του Μαύρου Πάνθηρα και έλαβε εξαιρετικές κριτικές για το παίξιμο της. [37] Η Γκουρίρα επανμφανίστηκε ως Οκόγε και στις ταινίες Εκδικητές: Ο Πόλεμος της Αιωνιότητας, Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη, και Black Panther: Wakanda Forever που κυκλοφόρησαν το 2018, το 2019 και το 2022 αντίστοιχα. Το 2020, υπέγραψε συμφωνία με την ABC Studios.[38] Το 2021 έκανε την φωνή της Οκόγε στην σειρά κινουμένων σχεδίων What If...? και το 2024 θα εμφανιστεί στο The Walking Dead: Rick & Michonne.
Ακτιβισμός
Το 2008, η Γκουρίρα εμφανίστηκε στα Global Green Sustainable Design Awards για να διαβάσει μία επιστολή γραμμένη από έναν ντόπιο της Νέας Ορλεάνης που είχε εκτοπιστεί από τον τυφώνα Κατρίνα.
Το 2011, η Γκουρίρα συνέστησε το Almasi Arts, έναν οργανισμό αφιερωμένο στη συνεχιζόμενη εκπαίδευση τεχνών στη Ζιμπάμπουε.[5][39][40] Η Γκουρίρα υπηρετεί επί του παρόντος ως εκτελεστικός καλλιτεχνικός διευθυντής. [41]
Το 2015, η Γκουρίρα υπέγραψε μία ανοιχτή επιστολή που ξεκίνησε από την εκστρατεία ONE. Η επιστολή απευθυνόταν στην Άνγκελα Μέρκελ και στη Νκοσαζάνα Νταμίνι-Ζούμα, προτρέποντάς τους να επικεντρωθούν στις γυναίκες, καθώς υπηρετούσαν ως επικεφαλής του G7 στη Γερμανία και της ΑΕ στη Νότια Αφρική αντίστοιχα. [42] Τον επόμενο χρόνο, η Γκουρίρα ίδρυσε τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Love Our Girls, ο οποίος στοχεύει να επισημάνει τα ζητήματα και τις προκλήσεις που επηρεάζουν συγκεκριμένα τις γυναίκες σε όλο τον κόσμο.[43][44] Το 2016, η Γκουρίρα συνεργάστηκε με την Johnson & Johnson στον αγώνα κατά του HIV / AIDS. [45]
Στις 2 Δεκεμβρίου, 2018 η Γκουρίρα ανακοινώθηκε ως Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως του οργανισμού Γυναικών του ΟΗΕ από την Εκτελεστική Διευθύντρια του οργανισμού Γυναικών του ΟΗΕ Phumzile Mlambo-Ngcuka στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Πολίτη στο Γιοχάνεσμπουργκ, Νότια Αφρική. Ως πρέσβειρα καλής θέλησης του οργανισμού για τις γυναίκες του ΟΗΕ, η Γκουρίρα αφιερώνει την υποστήριξή της για να δώσει έμφαση στην ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα των γυναικών, καθώς και να φέρει στην επιφάνεια τις γυναίκες που δεν ακούγονται.[46]
Προσωπική ζωή
Η Γκουρίρα είναι χριστιανή[4] και ζει στο Λος Άντζελες [47] αν και περνάει τακτικά χρόνο στη Νέα Υόρκη. [48] Μιλάει τέσσερις γλώσσες: Γαλλικά, Σόνα, βασικά Κόσα και Αγγλικά και παραμένει σε καλή φυσική κατάσταση μέσω Πιλάτες και cross training.[49]