Νέα Πολωνία (πολωνικά: Młoda Polska) ήταν μια μοντερνιστική περίοδος στις πολωνικές εικαστικές τέχνες, τη λογοτεχνία και τη μουσική, καλύπτοντας περίπου τα έτη μεταξύ 1890 και 1918. Ήταν αποτέλεσμα έντονης αισθητικής αντίθεσης στις παλαιότερες ιδέες του θετικισμού που ακολούθησαν την καταστολή της Ιανουαριανής Εξέγερσης του 1863 στο Ρωσικό Διαμελισμό εναντίον του κατεχόμενου Ρωσικού Αυτοκρατορικού Στρατού. Η Νέα Πολωνία προώθησε τις τάσεις της παρακμής, του νεορομαντισμού, του συμβολισμού, του ιμπρεσιονισμού και του αρ νουβό.^[1]

Πολλές από τις εκθέσεις πραγματοποιήθηκαν στο Παλάτι της Τέχνης, γνωστό και ως «Απόσχιση» (Secesja), την έδρα της Εταιρείας Φίλων των Καλών Τεχνών της Κρακοβίας, στην Παλιά Πόλη της Κρακοβίας.^[2]

Ο όρος επινοήθηκε σε ένα μανιφέστο του συγγραφέα Άρτουρ Γκούρσκι, που δημοσιεύθηκε το 1898 στην εφημερίδα της Κρακοβίας Życie (Ζωή) και σύντομα υιοθετήθηκε σε όλη την διαμελισμένη Πολωνία κατ΄ αναλογία με παρόμοιους όρους όπως η Νέα Γερμανία, το Νέο Βέλγιο, η Νέα Σκανδιναβία, κ.λπ..^[3]

Η πολωνική λογοτεχνία της περιόδου βασίστηκε σε δύο κύριες έννοιες. Η πρώτη ήταν μια τυπικά μοντερνιστική απογοήτευση με την μπουρζουαζία, τον τρόπο ζωής και τον πολιτισμό της. Οι καλλιτέχνες που ακολούθησαν αυτήν την έννοια πίστευαν επίσης στην παρακμή, στο τέλος κάθε πολιτισμού, σε σύγκρουση μεταξύ ανθρώπων και του πολιτισμού τους, και στην έννοια της τέχνης ως την υψηλότερη αξία (η τέχνη για την τέχνη). Οι συγγραφείς που ακολούθησαν αυτήν την ιδέα περιελάμβαναν τους Καζίμιες Πσέρβα-Τετμάγιερ, Στανίσουαφ Πσιμπισέφσκι, Βάτσουαφ Ρόλιτς-Λίντερ και Γιαν Κασπρόβιτς.

Μια μεταγενέστερη ιδέα ήταν η συνέχεια του ρομαντισμού, και ως εκ τούτου συχνά ονομάζεται νεορομαντισμός.^[4] Η ομάδα συγγραφέων που ακολούθησε αυτήν την ιδέα ήταν λιγότερο οργανωμένη και οι ίδιοι οι συγγραφείς κάλυψαν μια μεγάλη ποικιλία θεμάτων στα γραπτά τους: από την αίσθηση της αποστολής ενός Πολωνού στην πεζογραφία του Στέφαν Ζερόμσκι, μέσω της κοινωνικής ανισότητας που περιγράφεται από τους Βουαντίσουαφ Ρέιμοντ και Γκαμπριέλα Ζαπόλσκα, στην κριτική της πολωνικής κοινωνίας και της ιστορίας της Πολωνίας από τον Στανίσουαφ Βισπιάνσκι.

Συγγραφείς αυτής της περιόδου περιλαμβάνουν επίσης τους: Βάτσουαφ Μπέρεντ, Γιαν Κασπρόβιτς, Γιαν Αούγκουστ Κισιελέφσκι, Αντόνι Λάνγκε, Γιαν Λεμάνσκι, Μπολέσουαφ Λέσμιαν, Ταντέους Μιτσίνσκι, Άντζεϊ Νιεμογιέφσκι, Φραντσίσεκ Νοβίτσκι, Βουαντίσουαφ Όρκαν, Άρτουρ Όπμαν, Βουοντζίμιες Πεζίνσκι, Ταντέους Ρίτνερ, Βάτσουαφ Σιεροσέφσκι, Λεόπολντ Σταφ, Καζίμιες Πσέρβα-Τετμάγιερ, Μαρίλα Βόλσκα, Ελεονόρα Καλκόφσκα, Ταντέους Μπόι-Ζελένσκι και Γέζι Ζουουάφσκι.

Στη μουσική, ο όρος Νέα Πολωνία εφαρμόζεται σε μια άτυπη ομάδα συνθετών που περιλαμβάνουν τους Κάρολ Σιμανόφσκι, Γκζέγκος Φίτελμπεργκ, Λουντόμιρ Ρουζίτσκι, καθώς και τους Μιετσίσουαφ Καρουόβιτς και Απολινάρι Σελούτο.^[5] Σχεδόν όλοι μαθητευόμενοι του Ζίγκμουντ Νοσκόφσκι, η ομάδα ήταν υπό ισχυρή επιρροή του νεορομαντισμού στη μουσική και ειδικά ξένων συνθετών όπως ο Ρίχαρντ Στράους, ο Ρίχαρντ Βάγκνερ και εκείνων που ανήκαν στην Ομάδα των Πέντε, π.χ. ο Μοντέστ Μουσόργκσκι, ο Αλεξάντρ Μποροντίν και ο Νικολάι Ρίμσκι-Κόρσακοφ.^[5]

Κατά την περίοδο της Νέας Πολωνίας δεν υπήρχαν υπερβολικές τάσεις στην πολωνική τέχνη. Οι ζωγράφοι και οι γλύπτες προσπάθησαν να συνεχίσουν τις ρομαντικές παραδόσεις με νέους τρόπους έκφρασης που διαδόθηκαν στο εξωτερικό. Η πιο επιδραστική τάση ήταν το αρ νουβό, αν και οι Πολωνοί καλλιτέχνες άρχισαν να αναζητούν επίσης κάποια μορφή εθνικού στιλ (συμπεριλαμβανομένου του styl zakopiański ή στυλ Ζακοπάνε). Τόσο η γλυπτική όσο και η ζωγραφική επηρεάστηκαν επίσης πολύ από όλες τις μορφές συμβολισμού.^[6]

Διακεκριμένοι ζωγράφοι και γλύπτες της Νέας Πολωνίας περιλαμβάνουν τους:^[7]

• Ιστορία της Πολωνίας (1795-1918)
• Γιαν Ματέικο

• Ντομπροβόλσκι Ταντέους, Sztuka Młodej Polski, Βαρσοβία 1963.
• Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. II, Βρότσουαφ 1975 (Ουρσούλα Λεστσίνσκα).
• Πουτσιάτα-Παβουόφσκα Γιοάννα, Konstanty Laszczka, Σιέντλτσε 1980.

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Νέα Πολωνία

• Γκρίφιν, Τζούλια (2021). «Matejko, Father of 'Young Poland', a talk by Julia Griffin». Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2021.