Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|30|10|2024}}
Αυτό το λήμμα αφορά την ανατομική δομή. Για ζώο "Μυς" (ποντίκι), δείτε: Ποντίκι (ζωολογία).
Ο μυς είναι η ανατομική δομή που παράγει κίνηση ή δύναμη ως απάντηση σε ένα φυσιολογικό ερέθισμα. Αποτελείται από κύτταρα με σχετικά μεγάλο μήκος τις μυϊκές ίνες. Όλοι οι μύες μετατρέπουν μια χημική ή ηλεκτρική εντολή σε μια μηχανική απάντηση η οποία στηρίζεται στην λειτουργία του μηχανισμού δύο ινωδών πρωτεϊνών της μυοσίνης και της ακτίνης. Η ενεργητική κίνησή τους λέγεται μυϊκή συστολή και το έναυσμα για αυτήν είναι το ίδιο ανεξάρτητα από το μέρος του σώματος στο οποίο αναφερόμαστε: μια αύξηση στη συγκέντρωση των ελεύθερων κυτταροπλασματικούιόντωνασβεστίου.
Σε όλους τους τύπους μυών, ορισμένα συστατικά του μυϊκού κυττάρου είναι ιδιαίτερα εξειδικευμένα για να ολοκληρώσουν τη μοναδική λειτουργία του μυός. Δεδομένης της διαφοράς στους φυσιολογικούς ρόλους τους, ο κάθε τύπος μυός έχει εξελίξει μοναδικές ανατομικές δομές και λειτουργικούς μηχανισμούς. Κατά συνέπεια, οι διάφοροι τύποι των μυϊκών κυττάρων έχουν εξειδικευμένες πλασματικές μεμβράνες, κυτταροσκελετούς, ενδοπλασματικό δίκτυο και μεταβολικές οδούς για παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας.
Τύποι
Μύες της πλάτης. Σκίτσο του Φερντινάντο Γκένγκα.
Υπάρχουν τριών ειδών μύες: οι σκελετικοί, οι λείοι και ο καρδιακός.
Σκελετικοί μύες
Είναι οι μύες που κινούν το σκελετό, μερικές φορές αναφέρονται και ως εκούσιοι μύες.
Κάθε σκελετικός μυς έχει δύο ή περισσότερες προσφύσεις. Η πρόσφυση που κινείται λιγότερο λέγεται έκφυση και η πρόσφυση που κινείται περισσότερο λέγεται κατάφυση. Το μέσο του μυός είναι παχύτερο και λέγεται γαστέρα. Τα πέρατα του μυός προσφύονται σε οστά, χόνδρους ή συνδέσμους, με δέσμες ινώδους ιστού που λέγονται τένοντες. Μερικές φορές, αποπλατυσμένοι μύες προσφύονται με λεπτό, αλλά ισχυρό, πέταλο ινώδους ιστού που λέγεται απονεύρωση.Επίσης οι μύες αυτοί κάνουν εκούσιες κινήσεις δηλ. κινήσεις που ελέγχονται με την θέληση μας. Το άλλο όνομα αυτών των μυών είναι γραμμωτοί μύες λόγω του ότι οι μυϊκές ίνες παρουσιάζουν εγκάρσιες γραμμώσεις που τις παρατηρούμε στο μικροσκόπιο. Οι σκελετικοί μύες αποτελούνται από μυϊκές δέσμες και κάθε μυϊκή δέσμη αποτελείται από μυϊκές ίνες. Κάθε μυϊκή ίνα έχει μεγάλο μήκος και πολλούς πυρήνες που οφείλεται στην συνένωση πολλών μυϊκών κυττάρων.
Λείοι μύες
Αυτοί οι μύες βρίσκονται στο τοίχωμα των σπλάχνων (για αυτό λέγονται και σπλαχνικοί) και των αγγείων, στη βάση των τριχών στο δέρμα και στο εσωτερικό του ματιού. Έχουν μυικές ίνες χωρίς εγκάρσιες γραμμώσεις. Αυτοί οι μύες εκτελούν ακούσιες κινήσεις δηλ. κινήσεις που δεν εξαρτώνται από την θέληση μας, όπως κινήσεις των τοιχωμάτων του εντέρου ή του στομάχου
Οι ίνες του βρίσκονται στο μυοκάρδιο και σχηματίζουν το σύστημα αγωγής των διεγέρσεων της καρδιάς.
Ο καρδιακός μυς μοιάζει ως προς την μορφή με τους γραμμωτούς μύες, διότι στα μυϊκά κύτταρα υπάρχουν εγκάρσιες γραμμώσεις. Ως προς την λειτουργία μοιάζει με τους λείους μυς, γιατί εργάζεται ανεξάρτητα από τη θέληση μας. Για αυτό και ο καρδιακός μυς αποτελεί έναν ιδιαίτερο τύπο μυός.
Ιδιότητες και καταστάσεις μυών
Η ιδιότητα των μυών να συστέλλονται μετά από κάποιο ερέθισμα του νευρικού συστήματος και να κινούν τα διάφορα μέρη του σώματος μας λέγεται μυϊκή συστολή. Η μυϊκή συστολή στηρίζεται στη λειτουργία του μηχανισμού δύο ινωδών πρωτεϊνών, της μυοσίνης και της ακτίνης.
Με τη συστολή του δικέφαλου μυός του βραχίονα επιτυγχάνεται η προς τα πάνω κίνηση του αντιβραχίονα. Με τη συστολή του τρικέφαλου μυός του βραχίονα επιτυγχάνεται η προς τα κάτω κίνηση του αντιβραχίονα. Οι δικέφαλος και τρικέφαλος μύες που προκαλούν αντίθετες κινήσεις του αντιβραχίονα, λέγονται ανταγωνιστές.
Μετά την απομάκρυνση του ερεθίσματος που προκάλεσε τη μυϊκή συστολή, ο μυς επανέρχεται στο αρχικό του μήκος και χαλαρώνει. Αυτό επιτυγχάνεται χάρη στην ελαστικότητα του μυός. Κατά τη μυϊκή συστολή καταναλίσκεται ενέργεια την οποία τα μυϊκά κύτταρα προμηθεύονται από την οξείδωση της γλυκόζης. Ο μυς δηλαδή εργάζεται μόνο όταν συστέλλεται.
Κράμπα
Η ακούσια και επώδυνη συνεχόμενη σύσπαση, που μπορεί μερικές φορές να παρουσιαστεί σε έναν ή περισσότερους μύς του σώματος μας, λέγεται κράμπα. Οι κράμπες μπορούν να εμφανιστούν ύστερα από υπερβολική άσκηση ή άσκηση σε αγύμναστους μύς ή ύστερα από απότομη έκθεση στο κρύο (όπως η κράμπα των κολυμβητών).
Μυϊκός κάματος και μυϊκός τόνος
Κατά την εντατική εργασία των μυών συσσωρεύονται σε αυτούς άχρηστες (καματογόνες) ουσίες, με αποτέλεσμα οι μύες να χάνουν την ικανότητα τους για μυϊκή συστολή. Η κατάσταση αυτή των μυών λέγεται μυϊκός κάματος και παρέρχεται αν δοθεί χρόνος για απομάκρυνση των καματογόνων ουσιών.
Καματογόνες ουσίες είναι οι μεγάλες συγκεντρώσεις του διοξειδίου του άνθρακα, του νερού και διάφορων άλλων προϊόντων της οξείδωσης της γλυκόζης στα μυϊκά κύτταρα. Οι μύες, φυσιολογικά, δε βρίσκονται ποτέ σε πλήρη χαλάρωση, αλλά εμφανίζουν πάντοτε μια μικρή σύσπαση. Η ιδιότητα αυτή των μυών λέγεται μυϊκός τόνος. Ο μυϊκός τόνος μειώνεται κατά τον ύπνο και εξαφανίζεται τελείως μετά το θάνατο.
Εκφύλιση των μυών
Η εκφύλιση των μυών καθυστερεί την αποκατάσταση μετά τη γυμναστική και αφυδατώνεται ακόμη περισσότερο ο οργανισμός. Επίσης, οι καταχρήσεις οδηγούν σε εκφύλιση των μυών, ειδικότερα στην περιοχή των γλουτών και των μηρών. Επίσης μας προκαλεί την αίσθηση της πείνας επειδή καταστέλλει τη Λεπτίνη, μια ορμόνη που ελέγχει την όρεξη.
