Μπάνσκα Μπίστριτσα

Συντεταγμένες: 48°43′57″N 19°08′57″E / 48.73250°N 19.14917°E / 48.73250; 19.14917

Μπάνσκα Μπίστριτσα

Σημαία
Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Μπάνσκα Μπίστριτσα
48°44′7″N 19°8′43″E
ΧώραΣλοβακία[1]
Διοικητική υπαγωγήΠεριοχή Μπάνσκα Μπίστριτσα
Διοίκηση
 • ΔήμαρχοςΓιαν Νόσκο (από 2014)
Έκταση103,37 km²
Υψόμετρο362 μέτρα
Πληθυσμός76.018 (1  Ιανουαρίου 2021)[2]
Ταχ. κωδ.974 01, 974 04, 974 05, 974 09 και 974 11
Τηλ. κωδ.048
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Μπάνσκα Μπίστριτσα (Banská Bystrica) είναι πόλη στην κεντρική Σλοβακία, πρωτεύουσα της περιοχής (κράι) Μπάνσκα Μπίστριτσα. Το 2011 η Μπάνσκα Μπίστριτσα είχε 78.327 κατοίκους και είναι ο έκτος πολυπληθέστερος δήμος της χώρας.[3] Η πόλη βρίσκεται στη κοιλάδα του ποταμού Χρον, σε υψόμετρο 360, και περιβάλλεται από τα χαμηλά Τάτρας, Βέλκα Φάτρα και τα όρη Κρέμνιτσε. Βρίσκεται περίπου στο μέσο της απόστασης ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, περίπου 210 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Μπρατισλάβας και 220 χιλιόμετρα δυτικά του Κόσιτσε.

Ιστορία

Οι απαρχές της ιστορίας της πόλης είναι συνδεδεμένες με την εκμετάλλευση των αποθεμάτων χαλκού της περιοχής (και σε μικρότερο βαθμό του αργύρου, χρυσού και σιδήρου). Εργαλεία που ανακαλύφθηκαν στην περιοχή Σπάνια Ντόλινα χρονολογούνται από το 2000-1500 π.Χ.[4]

Η σημερινή πόλη κατασκευάστηκε στη θέση ενός Σλάβικου οικισμού.[5] Αργότερα έγινε τμήμα του βασιλείου της Ουγγαρίας. Η παλαιότερη γνωστή αναφορά της πόλης γίνεται το 1255, όταν ο Μπέλα Δ΄ της Ουγγαρίας της έδωσε δικαιώματα δήμου, ώστε να προσελκύσει εξειδικευμένους εργάτες,[6][7] κυρίως Γερμανούς μεταλλορύχους, οι οποίοι στα τέλη του 13ου αιώνα κατασκεύασαν την ρομανική εκκλησία της Παρθένου. Η πόλη άκμασε λόγω των ορυχείων χαλκού. Η εταιρία Ungarischer Handel, η οποία ιδρύθηκε το 1494, έγινε ο μεγαλύτερος παραγωγός χαλκού στον κόσμο τον 16ο αιώνα λόγω των ορυχείων, ενώ η Μπάνσκα Μπίστριτσα αποκαλούταν η «μητρόπολη του χαλκού».[8] Ο πλούτος της πόλης αντικατοπτρίζεται στα κτίρια του 15ου-16ου αιώνα, κυρίως στον ιστορικό πυρήνα της πόλης.[9] Λόγω της προώθησης των Οθωμανών προς την Ευρώπη, η πόλη οχυρώθηκε. Το τείχος ολοκληρώθηκε το 1589. Οι Οθωμανοί δεν κατάφεραν να καταλάβουν την πόλη.[10]

Η οικονομία της πόλης άλλαξε τον 18ο αιώνα, όταν σταμάτησε η εκμετάλλευση του χαλκού και άρχισε η εξόρυξη σιδήρου και η εντατική υλοτομία στα δάση της περιοχής.[11] Ο σιδηρόδρομος έφτασε στη πόλη το 1873.

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Μπάνσκα Μπίστριτσα έγινε το κέντρο της αντίστασης έναντι στους Ναζί στη Σλοβακία, όταν η σλοβακική εθνική εξέγερση, μία από τις μεγαλύτερες αντιναζιστικές εξεγέρσεις στην Ευρώπη[12], ξεκίνησε στη πόλη τις 29 Αυγούστου 1944[7]. Η εξέγερση καταπνίγηκε τις 27 Οκτωβρίου, αλλά η πόλη απελευθερώθηκε από τα Σοβιετικά και Ρουμανικά στρατεύματα τις 26 Μαρτίου 1945.[10]

Αξιοθέατα

Το μουσείο της Σλοβακικής Εθνικής Εξέγερσης

Τα περισσότερα από τα ιστορικά μνημεία της πόλης βρίσκονται στο κέντρο, στην πλατεία ΣΝΠ, η οποία πήρε το όνομά της από τη σλοβακική εθνική εξέγερση. Στην πλατεία βρίσκεται ένας πύργος ρολογιού ο οποίος κτίστηκε το 1552 και έχει μικρή κλίση, αποκλίνοντας από τη κάθετο κατά 40 εκατοστά. Μια μνημειακή κολόνα αφιερωμένη στην Παναγία παρθένο η οποία σταμάτησε μια επιδημία πανώλης, ανεγέρθη τον 18ο αιώνα. Στην πλατεία βρίσκεται το δημαρχείο, αρχοντικά του 15ου και 16ου αιώνα και ο καθεδρικός του Φραγκίγκου Χαβιέρ. Η κατασκευή του ναού έλαβε χώρα τη περίοδο 1702-1715 και είναι αντίγραφο της Ιησουιτικής εκκλησίας του Τζεζού, στη Ρώμη. Είναι έδρα της επισκοπής της Μπάνσκα Μπίστριτσα. Στα όρια της πλατείας σώζονται τμήματα των τειχών της πόλης και εκεί βρίσκεται το σπίτι του Ματθία Κορβίνου, ένα πενταώροφο γοτθικό κτίριο που κτίστηκε το 1479. Από το 1889 λειτουργεί στην πλατεία το Μουσείο της Κεντρικής Σλοβακίας.

Στην πόλη λειτουργεί για τη Σλοβακική Εθνική Εξέγερση, το οποίο διαθέτει μεγάλη συλλογή στρατιωτικών αντικειμένων και έκθεση σε εξωτερικό χώρο από τανκ, αεροπλάνο κ.ά.

Εκπαίδευση

Η Μπάνσκα Μπίστριτσα είναι έδρα του πανεπιστήμιου Ματέι Μπέλ (Univerzita Mateja Bela) με 16.460 φοιτητές και 416 διδακτορικούς φοιτητές.[13] Ιδρύθηκε το 1992. Στην πόλη λειτουργεί επίσης Ακαδημία Καλών Τεχνών με 500 φοιτητές[14]. Η μεγαλύτερη βιβλιοθήκη στη πόλη είναι η κρατική επιστημονική βιβλιοθήκη με 2 εκατομμύρια τόμους[15]. Ένα μικρό αστεροσκοπείο βρίσκεται στο όρος Ούρπιν.

Αδελφοποιημένες πόλεις

Η Μπάνσκα Μπίστριτσα έχει αδελφοποιηθεί με: [16]

Παραπομπές

  1. ↑ (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 5851. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018.
  2. ↑ The 2021 Population and Housing Census. Statistical Office of the Slovak Republic. Μπρατισλάβα.
  3. ↑ «Urban Audit». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2007. 
  4. ↑ Mácelová, Marta (Ιούνιος 2003). «Počiatky prospektorstva a ťažby medenej rudy na Španej Doline». Bystrický Permon 1 (2): 3–10. 
  5. ↑ «Archeológia». Stredoslovenské múzeum v Banskej Bystrici. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2007. 
  6. ↑ «Besztercebánya – Hungarian Catholic Lexicon». Pazmany Peter Catholic University. http://www.lexikon.katolikus.hu/B/Beszterceb%C3%A1nya.html. Ανακτήθηκε στις 2013-02-12. 
  7. ↑ 7,0 7,1 «Banská Bystrica – History». City of Banská Bystrica. 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2007. 
  8. ↑ Habšudová, Zuzana (2002-07-08). «Mineral and political wealth of Banská Bystrica mining region has flown». The Slovak Spectator. http://www.spectator.sk/articles/view/9780. Ανακτήθηκε στις 2007-12-15. 
  9. ↑ http://www.bbb.sk/en/history.htm
  10. ↑ 10,0 10,1 Donovalová, Katarína (2003). Poznaj svoje mesto – Banská Bystrica: Výberová regionálna bibliografia dejín mesta od najstarších čias po súčasnosť (PDF). Dunajská Streda: R.G.T. PRESS. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 28 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2015. 
  11. ↑ Banská Bystrica slovakia.travel
  12. ↑ Pynsent, Robert B (1994). Questions of identity: Czech and Slovak ideas of nationality and personality. Budapest; New York: Central European University Press. 
  13. ↑ «Univerzita Mateja Bela» (PDF) (στα Σλοβακικά). Ústav informácií a prognóz školstva. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2007. 
  14. ↑ «Akadémia umení» (PDF) (στα Σλοβακικά). Ústav informácií a prognóz školstva. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2007. 
  15. ↑ «State Scientific Library Banska Bystrica». State Scientific Library. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2007. 
  16. ↑ «Banská Bystrica Sister Cities». 2001–2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2008. 
  17. ↑ «Twinnings» (PDF). Central Union of Municipalities & Communities of Greece. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 15 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2013. 
  18. ↑ «Tarnobrzeg Official Website – Partner Cities». 1999–2008 Urząd Miasta Tarnobrzeg. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2008. 
  19. ↑ «Radom – Miasta partnerskie» [Radom – Parntership cities]. Miasto Radom [City of Radom] (στα Πολωνικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2013. 
  20. ↑ «Radom – miasta partnerskie» (στα Πολωνικά). radom.naszestrony.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2013. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι