Μικρό Απόδειπνο

Μοναχοί προσεύχονται κατά το Απόδειπνο, Σεϊντ Νάζιανζ, Ουισκόνσιν
Μοναχοί προσεύχονται κατά το Απόδειπνο, Σεϊντ Νάζιανζ, Ουισκόνσιν

Μικρό Απόδειπνον ονομάζεται η καθημερινή ακολουθία της ορθοδόξου λατρείας. Τελείται κάθε βράδυ μετά το δείπνο, εξού και η ονομασία του.

Αρχικά υπήρχε ένας τύπος αποδείπνου, ο οποίος ήταν αρκετά μακροσκελής, γιατί οι μοναχοί ήθελαν να δοξολογούν τον Θεό όσο περισσότερο γίνεται. Αυτό όμως ήταν πρόβλημα για τις ενορίες, επειδή οι ενορίτες έκαναν παράπονα για το μέγεθος της ακολουθίας που τους εξαντλούσε παρά την κατανυκτικότητα, ενώ λόγω του περιορισμένου χρόνου τους συχνά ήταν δύσκολο να παρίστανται.[1]

Γι' αυτό τον λόγο η ακολουθία συμπτύχθηκε και η διάρκειά της μειώθηκε σε 25-30 λεπτά. Αυτό το Απόδειπνο ονομάστηκε μικρό, ενώ η παλαιά ακολουθία ονομάστηκε Μέγα. Σταδιακά το Μικρό Απόδειπνο επικράτησε του μεγάλου κι έτσι η χρήση του τελευταίου περιορίστηκε στις καθημερινές (εκτός Παρασκευής) της Μεγάλης Τεσσαρακοστής λόγω της κατανυκτικότητάς του.[2]

Σε αντίθεση με το Μέγα, το Μικρό Απόδειπνο δεν περιλαμβάνει πολλά ψαλτά μέρη και ύμνους, παρά μόνο στην Απόλυση. Συναντιούνται όμως πολλοί ψαλμοί (γνωστοί και άγνωστοι) όπως ο 50ος (Ελέησόν με ο Θεός), ο 142ος (Κύριε εισάκουσον της προσευχής μου), τη Δοξολογία και άλλους. Επίσης, περιλαμβάνει δεήσεις για υγεία και διαφύλαξη για τη νύχτα που έρχεται,[3] ενώ συχνά διαβάζονται και οι χαιρετισμοί της Θεοτόκου.

Σήμερα το Μικρό Απόδειπνο σπάνια τελείται στους ναούς του κόσμου, τελείται όμως στις Μονές, ενώ πολλοί χριστιανοί το διαβάζουν στα σπίτια τους.[2][4]

Παραπομπές

  1. Μεσολωράς, Ιωάννης Ε (1904). Συμβολική της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας, Τόμος Β’. Αθήνα. 
  2. 2,0 2,1 T, Giorgis. «Τι είναι το Μικρό και το Μέγα Απόδειπνο και ποιο και πότε διαβάζουμε τη Σαρακοστή. Ποιο είναι το νόημα τους και ποιοι οι σημαντικότεροι ύμνοι του Μεγάλου Αποδείπνου». ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΑΧΩΡΗΤΟΥ. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020. 
  3. «Απόδειπνον - OrthodoxWiki». el.orthodoxwiki.org. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020. 
  4. Επειδή δεν έχει ιεροπραξίες, μπορεί να το διαβάσει οποιοσδήποτε, γι’ αυτό συχνά τελείται χωρίς τη συμμετοχή ιερέα.