Η ονομασία Λευκόνοικο στα αρχαία ελληνικά σημαίνει άσπρο σπίτι.[2] Σύμφωνα με ερευνητές, το πρώτο σπίτι που κτίστηκε στο χωριό ήταν άσπρο, οι άνθρωποι συνήθιζαν να λένε «Πηγαίνω στον Λευκόν οίκο».[3]
Ιστορία
Κάποιοι ερευνητές θεωρούν ότι το Λευκόνοικο κατοικήθηκε τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, πριν τον 6ο μ.Χ. αιώνα.[3] Μερικοί ερευνητές θεωρούν ότι στην περιοχή εγκαταστάθηκαν κάτοικοι από τον γειτονικό οικισμό Αγία Κινούσα.[3]
Την περίοδο της Φραγκοκρατίας το Λευκόνοικο αποτελούσε τόπος διαμονής επίσημων φιλοξενουμένων του βασιλιά της Κύπρου. Επιπλέον, αποτέλεσε το επίκεντρο της επανάστασης των χωρικών εναντίων των φεουδαρχών το 1427, υπό την αρχηγία του Ρε Αλέξη.[3]
Την περίοδο της Τουρκοκρατίας πραγματοποιήθηκε κοντά στο Λευκόνοικο επανάσταση των χωρικών εναντίων των Οθωμανών με επικεφαλής τον Καλόγερο Ιωαννίκιο. Επιπλέον, στις αρχές του 19ου αιώνα, το Λευκόνοικο παρουσιάζεται ως το μεγαλύτερο σε πληθυσμό χωριό της Κύπρου.[3]
Την περίοδο της Αγγλοκρατίας το Λευκόνοικο ανακηρύχθηκε σε δήμο (1939).[3]
Στις 14 Αυγούστου 1974 το Λευκόνοικο καταλήφθηκε από τον τουρκικό στρατό κατά την τουρκική εισβολή του 1974.[4] Από τότε ο Δήμος Λευκονοίκου εδρεύει στην Αγλατζιά.
Το έμβλημα του δήμου Λευκονοίκου
Ιστορία του δήμου
Το 1882, επί Αγγλοκρατίας, θεσπίστηκε νόμος σύμφωνα με τον οποίο ο αρμοστής είχε την εξουσία να ιδρύει ή να καταργεί δήμους μετά από αίτηση των κατοίκων μιας περιοχής.[5] Οι Λευκονοικιάτες ζήτησαν την ανακήρυξη του χωριού τους σε δήμο το 1926, αλλά ο Άγγλος κυβερνήτης απέρριψε το αίτημα του. Τελικά, το Λευκόνοικο ανακηρύχθηκε σε δήμο το 1939 με απόφαση του Άγγλου κυβερνήτη Χέρμπερτ Ρίτσμοντ Πάλμερ. Το πρώτο δημοτικό συμβούλιο διορίστηκε από τον κυβερνήτη. Πρώτος δήμαρχος αποτέλεσε γιατρός Χρίστος Μιχαλόπουλος.[6]
Η θητεία του πρώτου δημοτικού συμβουλίου διήρκεσε έως το 1943. Στα χρόνια αυτά ιδρύθηκε αγροτικό νοσοκομείο για τις ανάγκες της ευρύτερης περιοχής, τοποθετήθηκε οδικός φωτισμός με λάμπες πετρελαίου, καθαρίστηκαν οι γειτονιές και προσφερόταν βοήθεια σε απόρους.[6]
Στις 21 Μαρτίου 1943 πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες δημοτικές εκλογές, στις οποίες δήμαρχος ανακηρύχθηκε ο Λουκάς Γρηγορίου. Το δεύτερο δημοτικό συμβούλιο επέκτεινε τους δρόμους του δήμου, επέκτεινε την υδατοπρομήθεια και τον οδικό φωτισμό και επέβαλε αυστηρότερους κανονισμούς για την καθαριότητα. Επιπλέον, ίδρυσε στη δημοτική αγορά πρατήριο διανομής ειδών πρώτης ανάγκης για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη αγαθών λόγω Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.[6]
Τρίτος δήμαρχος Λευκονοίκου εκλέχτηκε ο Αναστάσης Χαραλάμπους το 1946. Ακολούθησε το 1949 ο Λουκάς Γρηγορίου, ο οποίος επανεκλέχθηκε το 1959.[6]
Πληθυσμός
Ο πληθυσμός του Λευκόνοικου, έως το 1974, αποτελείτο από Ελληνοκύπριους. Στην πορεία των χρόνων υπήρχαν και ορισμένοι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι, έως το 1960. Το 1958, λόγω δικοινοτικών συγκρούσεων, οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του Λευκονοίκου εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και εγκαταστάθηκαν σε χωριά κοντά στη Λευκωσία. Μόνο μία οικογένεια συνέχισε να κατοικεί στο χωριό.[2]
Κατά την τουρκική εισβολή του 1974 οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοι του Λευκονοίκου διέφυγαν στο νότιο τμήμα της Κύπρου. Στο Λευκόνοικο εγκαταστάθηκαν Τουρκοκύπριοι πρόσφυγες από την Κοφίνου και Τουρκοκύπριοι από το εγκαταλελειμμένο χωριό Άρτεμη.[2]
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο έως το 1973. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 δεν πραγματοποιήθηκε απογραφή στο χωριό από την Κυπριακή Δημοκρατία, αφού το έδαφος του δεν ελέγχεται από αυτήν.
Δήμο Λέσβου - Ελλάδα (29 Απριλίου 1995): Αρχικά η αδελφοποίηση έγινε με τον Δήμο Μήθυμνας. Το 2011 ο δήμος αυτός συνενώθηκε με άλλους δήμους δημιουργώντας τον Δήμο Λέσβου και από τότε η αδελφοποίηση ισχύει με αυτόν τον δήμο.[20]
