PROFILPELAJAR.COM

Κροστάνδη
; Σημαία	; Έμβλημα
	Κροστάνδη 59°59′27″N 29°46′29″E
Χώρα	Ρωσία
Διοικητική υπαγωγή	Kronshtadtsky District
Ίδρυση	1703
Έκταση	19,35 km²
Πληθυσμός	44.414 (2023)
Ταχ. κωδ.	197760–197762
Τηλ. κωδ.	812
Ζώνη ώρας	UTC+03:00
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Συντεταγμένες: 59°59′27″N 29°46′29″E / 59.99083°N 29.77472°E / 59.99083; 29.77472

Η Κροστάνδη (ρωσικά: Кронштадт‎‎, γερμανικά: Kronstadt‎‎) είναι νησιωτική πόλη της βορειοδυτικής Ρωσίας. Διοικητικά αποτελεί διαμέρισμα της Ομοσπονδιακής Πόλης της Αγίας Πετρούπολης, της οποίας αποτελεί το σπουδαιότερο λιμάνι. Αποτελεί επίσης την έδρα του ρωσικού Στόλου της Βαλτικής.

Είναι κτισμένη επάνω στο νησί Κότλιν, στο κέντρο του Κόλπου της Φινλανδίας. Η θέση της, τής προσέδωσε εξαιρετική στρατηγική σημασία από τα μεσαιωνικά κιόλας χρόνια, αφού ελέγχει την κυκλοφορία των πλοίων μεταξύ Βαλτικής - Νέβα και αργότερα Αγίας Πετρούπολης.

Ιστορία

Το Κότλιν πρωτοεμφανίζεται στην ιστορία ως ενδιάμεσος σταθμός της εμπορικής οδού Βαράγγων - Βυζαντινών στις αρχές του 9ου αι. μ.Χ. Οι Βαράγγοι έμποροι περνούσαν από εκεί πριν μπουν στον ποταμό Νέβα, με προορισμό το Νόβγκοροντ, το Κίεβο και τελικά την Κωνσταντινούπολη.

Η ίδρυση της Κροστάνδης

Από την εποχή του Κράτους των Ρως μέχρι και το 17ο αιώνα, η τύχη του Κότλιν είναι συνυφασμένη με την ιστορία της Ίνγκριας, δηλ. της ευρύτερης περιοχής των τότε ρωσο-σουηδικών συνόρων. Σημείο - τομή για τη νεότερη ιστορία του είναι η Συνθήκη του Στόλμποβο (1617), με την οποία κατακυρωνόταν στη Σουηδία. Θέλοντας να εκμεταλλευθούν τη θέση του, οι Σουηδοί θεμελίωσαν την «Κρόνσταντ» (Πόλη του Στέμματος στα γερμανικά) με σκοπό τη δημιουργία ενός μόνιμου οικισμού.

Οι Ρώσοι ανέκτησαν το Κότλιν το 1703, μεσούντος του Μεγάλου Βορείου Πολέμου που ξεκίνησε ο τσάρος Πέτρος ο Α' το 1700 κατά των Σουηδών. Ο έλεγχος του νησιού ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για την εκπλήρωση του οράματός του να κτίσει στο δέλτα του Νέβα τη νέα ρωσική πρωτεύουσα, την Αγία Πετρούπολη.

Η μετατροπή της σε πόλη

Αμέσως μετά την ανάκτηση του Κότλιν, ο Πέτρος ξεκίνησε οχυρωματικά έργα για να αποκρούσει ενδεχόμενη αντεπίθεση από το σουηδικό ναυτικό, χρησιμοποιώντας την εξής τεχνική: Καθώς το χειμώνα τα ρηχά νερά (περ. 4 μέτρα) γύρω από το Κότλιν παγώνουν, οι Ρώσοι έχτισαν τα οχυρά επάνω στον πάγο. Έτσι, όταν μπήκε η άνοιξη και οι πάγοι έλιωσαν, τα οχυρά βούλιαξαν και η βάση τους πακτώθηκε στον πυθμένα της θάλασσας! Με αυτόν τον τρόπο σε λίγους μόνο μήνες ήταν έτοιμο το φρούριο Κρόνσλοτ, το οποίο εγκαινιάσθηκε στις 18 Μαΐου 1704. Έκτοτε η Κροστάνδη άρχισε να μεγαλώνει, με αποτέλεσμα πόλη και νησί να γίνουν πια συνώνυμα.

Ο πόλεμος τελείωσε το 1721 αλλά η Κροστάνδη ανέλαβε ένα νέο ρόλο, αυτόν του αβύθιστου πλοίου που θα προστατεύει τη νέα πρωτεύουσα από πιθανές απειλές. Στα χρόνια που ακολούθησαν προστέθηκαν στο νησί πολεμικά και εμπορικά λιμάνια, ναυπηγείο, νέα φρούρια. Επίσης δημιουργήθηκαν δύο γραμμές θαλάσσιων οχυρών προς τα ηπειρωτικά εδάφη, μία προς βορρά και μία προς νότο, οι οποίες απέκλεισαν κάθε δυνατότητα κατάπλου στην Αγ. Πετρούπολη, εάν πρώτα το πλοίο δεν περνούσε από την Κροστάνδη.

Η κατακόρυφη αύξηση του προσωπικού (στρατιωτικού και πολιτικού) των εγκαταστάσεων οδήγησε στην ανέγερση νέων ιδιωτικών και δημοσίων κτηρίων. Έτσι στα τέλη του 19ου αι. η Κροστάνδη ήταν πια μια πόλη που έσφυζε από ζωή, με νεοκλασική αρχιτεκτονική, πάρκα, σχολεία, ναούς. Ταυτόχρονα μετατρεπόταν σε πόλο έλξης για εκατοντάδες επιστήμονες κάθε ειδικότητας, οι οποίοι κατέφθαναν από όλη τη Ρωσία για να εργασθούν στα ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα που αφειδώς χρηματοδοτούσε ο στρατός.

Μερικά ονόματα επιστημόνων παγκοσμίου κύρους που εργάσθηκαν στα προγράμματα, τόσο επί τσαρικής όσο και σοβιετικής περιόδου, είναι αυτά των Μπουτάκοφ και Σίλινγκ (τηλεγραφία), Γιάκομπι, Μακάροφ, Εμμανουήλ και Άλφρεντ Νομπέλ (εκρηκτικές ύλες), Αλεξαντρόφσκι (τορπίλες), Μέσνικοφ (ιατρική). Επίσης εκεί δημιουργήθηκε το πρώτο παγοθραυστικό - το Pilot από το ναυπηγό Μπρίτνεβ.

Η εξέγερση της Κροστάνδης

Ο στόλος της Κροστάνδης ήταν από τις κύριες δυνάμεις που στήριξαν την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, ήταν όμως και αυτοί που αμφισβήτησαν "εκ των έσω" το καθεστώς που διαμορφώθηκε από αυτήν, μαζικότερα από κάθε άλλον.

Την 1/3/1921 περίπου 16.000 ναύτες, στρατιώτες και πολίτες της Κροστάνδης οργάνωσαν ανοικτή συνέλευση, η οποία ομόφωνα απαίτησε περισσότερες πολιτικές ελευθερίες, τερματισμό του πολεμικού κομμουνισμού, ελευθερία δράσης για τα μικρότερα σοσιαλιστικά κόμματα και περιορισμό των μέτρων κατά της μικρής ατομικής ιδιοκτησίας. Επρόκειτο για ευθεία αμφισβήτηση του νέου καθεστώτος από τις ίδιες τις δυνάμεις που το ανέδειξαν. Η απάντηση των μπολσεβίκων ήταν δυναμική: έξι ημέρες αργότερα ο Λέων Τρότσκι, παρά το γεγονός ότι μειοψήφησε στην ψηφοφορία της Κεντρικής Επιτροπής όντας αντίθετος με την επέμβαση, ως αρχηγός του Κόκκινου Στρατού πειθάρχησε στην απόφαση του Κόμματος, κι έτσι έστειλε στην Κροστάνδη δύναμη 50.000 ανδρών από το Πέτρογκραντ (Αγ. Πετρούπολη) υπό τη διοίκηση του Μιχαήλ Τουχατσέφσκι. Υπό κανονικές συνθήκες η κατάληψη του νησιού θα ήταν αδύνατη, δεδομένης της απόλυτης ναυτικής υπεροχής των εξεγερμένων. Αλλά η παγωμένη θάλασσα τους στέρησε αυτό το πλεονέκτημα, δίνοντας στους άνδρες του Τουχατσέφσκι τη δυνατότητα να κινηθούν επάνω στον πάγο ως στρατός ξηράς.

Οι μάχες κράτησαν έως τις 17 Μαρτίου, όταν ο Κόκκινος Στρατός κατέλαβε την πόλη με βαρύτατες απώλειες (περίπου το 1/5 της δύναμής του). Μεγάλος αριθμός εξεγερμένων εκτελέσθηκε επί τόπου ή μεταφέρθηκε σε στρατόπεδα στη Σιβηρία, ενώ άλλοι διέφυγαν στη Φινλανδία. Παρά την ήττα του όμως, ο φόβος για νέα κινήματα σαν αυτό την Κροστάνδης ήταν ένας από τους λόγους που οδήγησαν το Λένιν να προβεί σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις (Νέα Οικονομική Πολιτική).

Η Κροστάνδη σήμερα

Στις μέρες μας η Κροστάνδη ζει τα πρώτα της χρόνια ως ανοιχτή πόλη - μέχρι πρότινος, η είσοδος επιτρεπόταν μόνο σε όσους ήταν μόνιμοι κάτοικοι και στο προσωπικό του Στόλου ή των ιδρυμάτων που στέγαζε.

Παρά τις αλλαγές, η καθημερινότητα της Κροστάνδης συνεχίζει να είναι άμεσα δεμένη με τον στόλο. Αν και αναμενόταν πως θα ερημώσει μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και τις περικοπές στις στρατιωτικές δαπάνες, κατάφερε να παραμείνει ζωντανή. Μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού της εργάζεται επίσης στη βιομηχανική ζώνη της Αγ. Πετρούπολης, η οποία βρίσκεται στο σημείο που το βόρειο φράγμα συναντά την ηπειρωτική Ρωσία.

Η πόλη δε διαθέτει δικές της τουριστικές υποδομές και εξυπηρετείται από αυτές της Αγ. Πετρούπολης, με την οποία συνδέεται οδικώς και ακτοπλοϊκώς. Παρ' όλα αυτά, οι ναοί (με κυριότερο τον Καθεδρικό της Θάλασσας), τα πάρκα και οι ναυτικές εγκαταστάσεις της αποτελούν αγαπημένο προορισμό των κατοίκων και των επισκεπτών της μεγαλούπολης.