Τα κανναβινοειδή είναι διάφορες δομικές κατηγορίες ενώσεων που βρίσκονται στο φυτό της κάνναβης κυρίως και στους περισσότερους ζωικούς οργανισμούς (αν και τα έντομα στερούνται τέτοιους υποδοχείς) ή ως συνθετικές ενώσεις.[1][2] Το πιο αξιοσημείωτο κανναβινοειδές είναι το φυτοκανναβινοειδές τετραϋδροκανναβινόλη (THC) (δέλτα-9-THC), η κύρια ψυχοδραστική ένωση στην κάνναβη.[3][4] Η κανναβιδιόλη (CBD) είναι, επίσης, ένα κύριο συστατικό των εύκρατων φυτών κάνναβης και ένα δευτερεύον συστατικό σε τροπικές ποικιλίες.[5] Τουλάχιστον 113 διαφορετικά φυτοκανναβινοειδή έχουν απομονωθεί από την κάνναβη, αν και μόνο τέσσερα (δηλαδή, THCA, CBDA, CBCA και ο κοινός πρόδρομός τους CBGA) έχει αποδειχθεί ότι έχουν βιογενετική προέλευση.[6] Το 2020 αναφέρθηκε ότι τα φυτοκανναβινοειδή μπορούν να βρεθούν και σε άλλα φυτά όπως το ροδόδενδρο, η γλυκόριζα και τα μαρσαντιόφυτα,[7] και ακόμη νωρίτερα στην εχινάτσια (εχινάκεια).
Τα φυτοκανναβινοειδή είναι φαινολικές ενώσεις πολλαπλών δακτυλίων που σχετίζονται δομικά με την THC,[8] αλλά τα ενδοκανναβινοειδή είναι παράγωγα λιπαρών οξέων. Τα μη κλασικά συνθετικά κανναβινοειδή (κανναβιμιμητικά) περιλαμβάνουν αμινοαλκυλινδόλες, 1,5-διαρυλοπυραζόλες, κινολίνες και αρυλοσουλφοναμίδες καθώς και εικοσανοειδή που σχετίζονται με ενδοκανναβινοειδή.[3]
Χρήσεις
Οι ιατρικές χρήσεις περιλαμβάνουν τη θεραπεία της ναυτίας λόγω χημειοθεραπείας, σπαστικότητας και πιθανώς νευροπαθητικού πόνου.[9] Οι συχνές παρενέργειες περιλαμβάνουν ζάλη, καταστολή, σύγχυση, διάσπαση και «αίσθημα ευεξίας».[9]
Υποδοχείς κανναβινοειδών
Πριν από τη δεκαετία του 1980, εικαζόταν ότι τα κανναβινοειδή παράγουν τα φυσιολογικά και συμπεριφορικά τους αποτελέσματα μέσω μη ειδικής αλληλεπίδρασης με τις κυτταρικές μεμβράνες, αντί να αλληλεπιδρούν με συγκεκριμένους υποδοχείς που συνδέονται με τη βιολογική μεμβράνη. Η ανακάλυψη των πρώτων υποδοχέων κανναβινοειδών στη δεκαετία του 1980 βοήθησε στην επίλυση αυτής της συζήτησης.[10] Αυτοί οι υποδοχείς είναι κοινοί στα ζώα. Δύο γνωστοί υποδοχείς κανναβινοειδών ονομάζονται CB1 και CB2, [11] με αυξανόμενες ενδείξεις για περισσότερους.[12] Ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει περισσότερους υποδοχείς κανναβινοειδών από οποιονδήποτε άλλο τύπο υποδοχέα συζευγμένου με πρωτεΐνη G (GPCR).[13]
Το Ενδοκανναβινοειδές Σύστημα (ECS) ρυθμίζει πολλές λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος. Το ECS παίζει σημαντικό ρόλο σε πολλαπλές πτυχές των νευρικών λειτουργιών, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου της κίνησης και του κινητικού συντονισμού, της μάθησης και της μνήμης, του συναισθήματος και των κινήτρων, της συμπεριφοράς που μοιάζει με εθισμό και της ρύθμισης του πόνου, μεταξύ άλλων.[14]
Οι υποδοχείς CB2 βρίσκονται κυρίως στο ανοσοποιητικό σύστημα ή κύτταρα που προέρχονται από το ανοσοποιητικό[16][17][18][19] με ποικίλα πρότυπα έκφρασης. Αν και βρίσκεται μόνο στο περιφερικό νευρικό σύστημα, μια αναφορά δείχνει ότι το CB2 εκφράζεται από έναν υποπληθυσμό μικρογλοίας στην ανθρώπινη παρεγκεφαλίδα.[20] Οι υποδοχείς CB2 φαίνεται να είναι υπεύθυνοι για ανοσοτροποποιητικές[19] και πιθανώς άλλες θεραπευτικές επιδράσεις των κανναβινοειδών, όπως φαίνεται in vitro και σε ζωικά μοντέλα.[18]
↑ 3,03,1«The endocannabinoid system: drug targets, lead compounds, and potential therapeutic applications». Journal of Medicinal Chemistry48 (16): 5059–5087. August 2005. doi:10.1021/jm058183t. PMID16078824.
↑Pate, DW (1999).Σχέσεις δομής-δραστικότητας ανανδαμίδης και μηχανισμών δράσης στην ενδοφθάλμια πίεση στο μοντέλο νορμοτασικού κουνελιού. Εκδόσεις Kuopio University A. Pharmaceutical Sciences Dissertation 37, (ISBN951-781-575-1)
↑Kalant H (Ιανουαρίου 2014). «Effects of cannabis and cannabinoids in the human nervous system.». The effects of drug abuse on the human nervous system. Academic Press. σελίδες 387–422. doi:10.1016/B978-0-12-418679-8.00013-7. ISBN978-0-12-418679-8.
↑«Quantitative method to determine mRNA levels by reverse transcriptase-polymerase chain reaction from leukocyte subsets purified by fluorescence-activated cell sorting: application to peripheral cannabinoid receptors». Cytometry35 (3): 227–234. March 1999. doi:10.1002/(SICI)1097-0320(19990301)35:3<227::AID-CYTO5>3.0.CO;2-4. PMID10082303.
↑«Expression of central and peripheral cannabinoid receptors in human immune tissues and leukocyte subpopulations». European Journal of Biochemistry232 (1): 54–61. August 1995. doi:10.1111/j.1432-1033.1995.tb20780.x. PMID7556170.
↑«Cannabinoid CB2 receptors are expressed by perivascular microglial cells in the human brain: an immunohistochemical study». Synapse53 (4): 208–213. September 2004. doi:10.1002/syn.20050. PMID15266552.