Κάστρα στη Μακεδονία

 Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 12/06/2015.

Δυτικής Μακεδονίας

Νομού Καστοριάς

Όνομασία Χρονολόγηση Τύπος Υψόμετρο Περιοχή Τοποθεσία
Κάστρο Καστοριάς[1][2]

Άλλες ονομασίες:

Καστροπολιτεία Καστοριάς ή

Τείχη Πόλης Καστοριάς

6ος αιώνας Κάστρο 0 Καστορία 40°31′20.69″N 21°15′52.79″E / 40.5224139°N 21.2646639°E / 40.5224139; 21.2646639
Κάστρο του Λογγά [3][4] 6ος αιώνας Κάστρο 900 μέτρα Σιδηροχώρι Καστοριάς
40°35′26.80″N 21°16′39.96″E / 40.5907778°N 21.2777667°E / 40.5907778; 21.2777667

Νομού Κοζάνης

Όνομασία Χρονολόγηση Τύπος Υψόμετρο Περιοχή Τοποθεσία
Κάστρο Κτένι [5][6] Βυζαντινή περίοδος Ορεινό Κάστρο 850 μέτρα Κτένι Κοζάνης 40°10′34.50″N 21°46′4.30″E / 40.1762500°N 21.7678611°E / 40.1762500; 21.7678611
Κάστρο Σερβίων [7][8][9][10][11] 560 - 650 Ακρόπολη 565 μέτρα Σέρβια Κοζάνης 40°10′45.15″N 22°0′10.76″E / 40.1792083°N 22.0029889°E / 40.1792083; 22.0029889

Κεντρικής Μακεδονίας

Νομού Ημαθίας

Όνομασία Χρονολόγηση Τύπος Υψόμετρο Περιοχή Τοποθεσία
Τείχη Βέροιας [12][13]

Άλλες ονομασίες:

Καστροπολιτεία Βέροιας

3ος αιώνας Καστροπολιτεία - Τείχη Πόλης. 164 μ. Βέροια
40°31′14.00″N 22°11′58.00″E / 40.5205556°N 22.1994444°E / 40.5205556; 22.1994444

Νομού Θεσσαλονίκης

Όνομασία Χρονολόγηση Τύπος Υψόμετρο Περιοχή Τοποθεσία
Μετόχι Αγίας Αναστασίας

Άλλες ονομασίες:

Μετόχι Κριτζιανών

1530 Μοναστήρι 25 μ. Επανομή 40°24′6.62″N 22°57′20.83″E / 40.4018389°N 22.9557861°E / 40.4018389; 22.9557861
Πύργος Αγίου Βασιλείου 14ος αιώνας Πύργος 77 μ. Νότια όχθη λίμνης Κορώνειας 40°40′3.98″N 23°7′3.63″E / 40.6677722°N 23.1176750°E / 40.6677722; 23.1176750
Επταπύργιο (Θεσσαλονίκη)

Άλλες ονομασίες:
Γιεντί Κουλέ

14ος αιώνας Φρούριο 220 μ. Επταπύργιο (Θεσσαλονίκη)
40°38′39.21″N 22°57′44.50″E / 40.6442250°N 22.9623611°E / 40.6442250; 22.9623611
Λευκός Πύργος 1450 - 1470 0 μ. Θεσσαλονίκη
40°37′35″N 22°56′55″E / 40.62639°N 22.94861°E / 40.62639; 22.94861
Κάστρο Μαυρούδας Βυζαντινή περίοδος Ορεινό Κάστρο 450 μ. βόρεια από το χωριό Μαυρούδα Θεσσαλονίκης 40°48′33.78″N 23°26′27.19″E / 40.8093833°N 23.4408861°E / 40.8093833; 23.4408861
Κάστρο Ρεντίνας 6ος αιώνας Φρούριο 130 μ. Ρεντίνα Θεσσαλονίκης
40°39′22.88″N 23°37′22.29″E / 40.6563556°N 23.6228583°E / 40.6563556; 23.6228583
Βυζαντινά Τείχη Θεσσαλονίκης

Άλλες ονομασίες:

Καστροπολιτεία Θεσσαλονίκης ή Περιτειχισμένη Πόλη Θεσσαλονίκης ή

Κάστρο Θεσσαλονίκης

Τέλη 4ου αιώνα Περιτειχισμένη Πόλη 200 μ. Θεσσαλονίκη
40°38′34.88″N 22°57′25.75″E / 40.6430222°N 22.9571528°E / 40.6430222; 22.9571528
Φρούριο Βαρδαρίου 1534 Φρούριο 0 Συνοικία Βαρδάρι, Θεσσαλονίκη 40°38′18.91″N 22°55′58.21″E / 40.6385861°N 22.9328361°E / 40.6385861; 22.9328361
Πύργος Βρασνών Αρχές 15ου αιώνα Πυργόσπιτο 75 μ. Βρασνά Θεσσαλονίκης 40°42′18.27″N 23°39′13.49″E / 40.7050750°N 23.6537472°E / 40.7050750; 23.6537472
Κάστρο Αετού 1341 Φρούριο 150 μ. Πετρωτό Θεσσαλονίκης

Νομού Κιλκίς

Όνομασία Χρονολόγηση Τύπος Υψόμετρο Περιοχή Τοποθεσία
Γυναικόκαστρο

Άλλες ονομασίες:

Παλαιό Γυναικόκαστρο Κιλκίς ή Κάστρο της Ωριάς

1334 Ημιορεινό Κάστρο 170 μ. Παλαιό Γυναικόκαστρο Κιλκίς
40°56′59″N 22°44′43″E / 40.94972°N 22.74528°E / 40.94972; 22.74528
Κάστρο Χαιτών

Άλλες ονομασίες:

Χαίται, Χαίτες, Τσαουσίτσα

Προϊστορική εποχή Ημιορεινό Κάστρο 170 μ. Ποντοηράκλεια Κιλκίς
Κάστρο Βαϊρού

Άλλες ονομασίες:

Βαϊρός, Βαιρός, Κάστρο Χαρίση, Χαριζανό Κάστρο, Αριζανό Κάστρο, Κάστρο Αρτζάν

Προϊστορική εποχή Ημιορεινό Κάστρο 130 μ. Κάστρο Κιλκίς
Κάστρο Βραγύλων

Άλλες ονομασίες:

Βράγυλαι, Βράγυλες, Γιάννες, Ένες, Μεταλλικό

Προϊστορική εποχή Ημιορεινό Κάστρο 230 μ. Μεταλλικό Κιλκίς
Κάστρο Μυριοφύτου

Άλλες ονομασίες:

Κάστρο Πλαγιάς

1341 Ημιορεινό Κάστρο 130 μ. Μυριόφυτο Κιλκίς
Κάστρο Μελανθίου

Άλλες ονομασίες:

Κάστρο Επταλόφου

1341 Ημιορεινό Κάστρο 330 μ. Μελάνθιο Κιλκίς
Κάστρο Σεβαστού

Άλλες ονομασίες:

Κάστρο Σελτσόβου

Προϊστορική εποχή Ημιορεινό Κάστρο 230 μ. Σεβαστό Κιλκίς
Κάστρο Χωρυγίου

Άλλες ονομασίες:

Κάστρο Ταυριανών, Γαλά, Ναναίικο Κάστρο

Προϊστορική εποχή Ημιορεινό Κάστρο 190 μ. Χωρύγι Κιλκίς
Κάστρο Καλλικού

Άλλες ονομασίες:

Ακτσέ Κιλισέ, Λευκή Εκκλησία

1ος αιώνας π.Χ. Ημιορεινό Κάστρο 130 μ. Κολχίδα Κιλκίς
Κάστρο Ιώρου

Άλλες ονομασίες:

Παλατιανό

10ος αιώνας π.Χ. Ορεινό Κάστρο 430 μ. Παλατιανό Κιλκίς
Ακρόπολη Μορύλου

Άλλες ονομασίες:


5ος αιώνας π.Χ. Ημιορεινό Κάστρο 130 μ. Άνω Απόστολοι Κιλκίς
Τείχη Ευρωπού

Άλλες ονομασίες:


5ος αιώνας π.Χ. Ημιορεινό Κάστρο 130 μ. Ευρωπός

Νομού Πέλλας

Όνομασία Χρονολόγηση Τύπος Υψόμετρο Περιοχή Τοποθεσία
Κάστρο Χρυσής

Άλλες ονομασίες:

Κάστρο Μογλενών

10ος ή 11ος αιώνας Ορεινό Κάστρο 170 μ. Χρυσή Εξαπλάτανου Πέλλας
40°57′11.57″N 22°6′20.50″E / 40.9532139°N 22.1056944°E / 40.9532139; 22.1056944

Νομού Πιερίας

Όνομασία Χρονολόγηση Τύπος Υψόμετρο Περιοχή Τοποθεσία
Κάστρο του Πλαταμώνα 10ος αιώνας Ορεινό Κάστρο 130 μ. Πλαταμώνας
39°59′27″N 22°37′26″E / 39.99083°N 22.62389°E / 39.99083; 22.62389

Νομού Σερρών

Όνομασία Χρονολόγηση Τύπος Υψόμετρο Περιοχή Τοποθεσία
Πύργος Ευκαρπίας

Άλλες ονομασίες:

Πύργος Κούτσου

14ος αιώνας Πύργος 0 μ. Ευκαρπία Σερρών
40°51′42.30″N 23°48′56.97″E / 40.8617500°N 23.8158250°E / 40.8617500; 23.8158250
Κάστρο Μανδρακίου Κερκίνης Βυζαντινή περίοδος Ορεινό Κάστρο 140 μ. Μανδράκι Σερρών
41°15′52.61″N 23°8′38.35″E / 41.2646139°N 23.1439861°E / 41.2646139; 23.1439861
Πύργος Μαρμαρίου Βυζαντινή περίοδος Πυργόσπιτο 20 μ. Αμφίπολη Σερρών
40°49′42.95″N 23°50′29.34″E / 40.8285972°N 23.8414833°E / 40.8285972; 23.8414833
Πύργος της Μάρως

Άλλες ονομασίες:

Πύργος Δάφνης Σερρών

15ος αιώνας Πυργόσπιτο 105 μ. Δάφνη Σερρών
40°51′27.20″N 23°39′7.08″E / 40.8575556°N 23.6519667°E / 40.8575556; 23.6519667
Κάστρο Σερρών

Άλλες ονομασίες:

Πύργος Σερρών ή

Κουλάς Σερρών ή

Πύργος του Ορέστη ή

Πύργος του Βασιλέως ή Ακρόπολη Σερρών

Ακρόπολη: 7ος αιώνας π.Χ.
Καστέλλι: 9ος αιώνας 		Ακρόπολη
Αρχαίος οικισμός 		150 μ. Σέρρες
41°5′49.54″N 23°33′4.91″E / 41.0970944°N 23.5513639°E / 41.0970944; 23.5513639
Κάστρο Σιδηρόκαστρου

Άλλες ονομασίες:

Φρούριο Ισσάρι

10ος αιώνας Ορεινό Κάστρο 155 μ. Σιδηρόκαστρο Σερρών

41°14′19.60″N 23°23′46.79″E / 41.2387778°N 23.3963306°E / 41.2387778; 23.3963306
Πύργος Χάνδακα 12ος-13ος αιώνας Πυργόσπιτο 0 Αμφίπολη Σερρών
40°50′8.65″N 23°50′27.18″E / 40.8357361°N 23.8408833°E / 40.8357361; 23.8408833
Ακρόπολη Σφελινού

Άλλες ονομασίες:

Ακρόπολη Σφολενού ή Ακρόπολη Σφηλινού (Σφολενόν ή Σφηλινόν)

Διάφορες εποχές αρχαιότητας και εποχή Μεγάλου Αλεξάνδρου Ακρόπολη
Αρχαίος οικισμός 		430 μ. Σφελινός Σερρών

41°03′29″N 23°52′23″E / 41.05806°N 23.87306°E / 41.05806; 23.87306
Κάστρο Ζίχνας 13ος αιώνας Ορεινό Κάστρο 240 μ. Νέα Ζίχνη Σερρών
41°2′20.05″N 23°48′29.71″E / 41.0389028°N 23.8082528°E / 41.0389028; 23.8082528

Νομού Χαλκιδικής

Όνομασία Χρονολόγηση Τύπος Υψόμετρο Περιοχή Τοποθεσία
Πύργος Φώκαιας

Άλλες ονομασίες:

Πύργος Αγίου Παύλου

1409 Πύργος 10μ. Νέα Φώκαια Χαλκιδικής
40°8′1.17″N 23°24′12.20″E / 40.1336583°N 23.4033889°E / 40.1336583; 23.4033889
Πύργος της Γαλάτιστας 15ος αιώνας Πύργος 430μ. Γαλάτιστα Χαλκιδικής 40°28′1.63″N 23°16′49.25″E / 40.4671194°N 23.2803472°E / 40.4671194; 23.2803472
Διατείχισμα Κασσανδρείας 6ος αιώνας Τείχη πόλης 0 Νέα Ποτίδαια Χαλκιδικής

40°11′41.94″N 23°19′19.53″E / 40.1949833°N 23.3220917°E / 40.1949833; 23.3220917
Πύργος της Κρούνας

Άλλες ονομασίες:

Πύργος Μονής Χιλανδαρίου

15ος αιώνας Πυργόσπιτο 5μ. Ιερισσός Χαλκιδικής 40°24′13.30″N 23°51′46.10″E / 40.4036944°N 23.8628056°E / 40.4036944; 23.8628056
Πύργος Μαριανών Υστεροβυζαντινή περίοδος Πύργος 52μ. Όλυνθος Χαλκιδικής 40°18′52″N 23°20′42″E / 40.31444°N 23.34500°E / 40.31444; 23.34500
Κάστρο Νέπωσι

Άλλες ονομασίες:

Καστέλλι Παλαιοχωρίου Χαλκιδικής ή

Θεοφύλακτο Κάστρο

5ος αιώνας Κάστρο 410μ. Παλαιοχώρι Χαλκιδικής
40°27′4″N 23°37′51″E / 40.45111°N 23.63083°E / 40.45111; 23.63083
Πύργος Ουρανούπολης

Άλλες ονομασίες:

Πύργος Προσφορίου

ή Πύργος Λοκ

Πριν το 1344 Πύργος, πυργόσπιτο 0 Ουρανούπολη Χαλκιδικής
40°19′30.33″N 23°58′47.23″E / 40.3250917°N 23.9797861°E / 40.3250917; 23.9797861
Πύργος Πύργου Χαλκιδικής

Άλλες ονομασίες:

Πύργος Αγίου Νικολάου

Βυζαντινή περίοδος Πύργος, πυργόσπιτο 100μ. Άγιος Νικόλαος Σιθωνίας Χαλκιδικής
40°14′56″N 23°41′37″E / 40.24889°N 23.69361°E / 40.24889; 23.69361
Πύργος Σάνης

Άλλες ονομασίες:

Πύργος Μετοχίου Μονής Σταυρονικήτα

1543 Πύργος 10μ. Σάνη Χαλκιδικής 40°6′0.40″N 23°18′18.25″E / 40.1001111°N 23.3050694°E / 40.1001111; 23.3050694
Κάστρο Τορώνης

Άλλες ονομασίες:

Κάστρο Ληκύθου

Διάφορες περίοδοι Ακρόπολη
Αρχαίος οικισμός 		3μ. Τορώνη Χαλκιδικής
39°58′38.49″N 23°54′1.97″E / 39.9773583°N 23.9005472°E / 39.9773583; 23.9005472

Αγίου Όρους

Όνομασία Χρονολόγηση Τύπος Υψόμετρο Περιοχή Τοποθεσία
Κάθισμα Αγίου Ευσταθίου

Άλλες ονομασίες:

Κάθισμα Μυλοποτάμου

1533 Κάθισμα (ιερομοναχισμός) 0 8 χιλιόμετρα βορειότερα από τη Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας 40°14′17″N 24°18′6″E / 40.23806°N 24.30167°E / 40.23806; 24.30167
Πύργος Αγίου Γεωργίου Χιλανδαρίου 11ος αιώνας Κάθισμα (ιερομοναχισμός) 50 μ. Ιερά Μονή Χιλανδαρίου 40°20′25.89″N 24°7′16.32″E / 40.3405250°N 24.1212000°E / 40.3405250; 24.1212000
Μέγας Πύργος Ιεράς Μονής Αγίου Παύλου 1522 Καστρομοναστήρι 150 μ. Ιερά Μονή Αγίου Παύλου 40°9′38″N 24°17′22″E / 40.16056°N 24.28944°E / 40.16056; 24.28944
Πύργος Αγίου Σάββα Χιλανδαρίου 14ος αιώνας Καστρομοναστήρι 50 μ. Ιερά Μονή Χιλανδαρίου 40°20′25.89″N 24°7′16.32″E / 40.3405250°N 24.1212000°E / 40.3405250; 24.1212000
Πύργος Καρακαλληνού Αρσανά 1534 Καστρομοναστήρι 5 μ. Ιερά Μονή Καρακάλλου
40°13′45.63″N 24°18′48.27″E / 40.2293417°N 24.3134083°E / 40.2293417; 24.3134083
Αρσανάς Μεγίστης Λαύρας 1475 Καστρομοναστήρι 5 μ. Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας 40°10′18.84″N 24°23′19.22″E / 40.1719000°N 24.3886722°E / 40.1719000; 24.3886722
Αρσανάς Μονής Ζωγράφου 1475 Καστρομοναστήρι 5 μ. Ιερά Μονή Ζωγράφου 40°17′3″N 24°9′5″E / 40.28417°N 24.15139°E / 40.28417; 24.15139
Πύργος Βιβλιοθήκης Βατοπεδίου

Άλλες ονομασίες:

Πύργος Παναγίας

Αρχές 16ου αιώνα Καστρομοναστήρι 20 μ. Ιερά Μονή Βατοπεδίου 40°18′52″N 24°12′37″E / 40.31444°N 24.21028°E / 40.31444; 24.21028
Μέγας Πύργος Ιεράς Μονής Διονυσίου 1520 Καστρομοναστήρι 80 μ. Ιερά Μονή Διονυσίου 40°10′5″N 24°16′26″E / 40.16806°N 24.27389°E / 40.16806; 24.27389
Μέγας Πύργος Ιεράς Μονής Δοχειαρίου 1617 Καστρομοναστήρι 25 μ. Ιερά Μονή Δοχειαρίου 40°15′58.68″N 24°10′23.88″E / 40.2663000°N 24.1733000°E / 40.2663000; 24.1733000
Πύργος Καλιάγρας Μέσα του 16ου αιώνα Καστρομοναστήρι 0 Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου 40°15′24.13″N 24°16′52.82″E / 40.2567028°N 24.2813389°E / 40.2567028; 24.2813389
Μέγας Πύργος Ιεράς Μονής Καρακάλλου 16ος αιώνας Καστρομοναστήρι 155 μ. Ιερά Μονή Καρακάλλου 40°13′25.57″N 24°18′32.72″E / 40.2237694°N 24.3090889°E / 40.2237694; 24.3090889
Πύργος Κολιτσού 12ος ή 13ος αιώνας Καστρομοναστήρι 210 μ. Ιερά Μονή Βατοπεδίου 40°18′33.14″N 24°14′23.63″E / 40.3092056°N 24.2398972°E / 40.3092056; 24.2398972
Πύργος Μεταμορφώσεως Βατοπεδίου 12ος αιώνας Καστρομοναστήρι 45 μ. Ιερά Μονή Βατοπεδίου 40°18′52″N 24°12′37″E / 40.31444°N 24.21028°E / 40.31444; 24.21028
Πύργος του Μιλούτιν

Άλλες ονομασίες:

Πύργος του Καβαλλαρέως

Πρώτο μισό 13ου αιώνα Καστρομοναστήρι 15 μ. Ιερά Μονή Χιλανδαρίου 40°21′17.61″N 24°7′12.06″E / 40.3548917°N 24.1200167°E / 40.3548917; 24.1200167
Πύργος της Μορφωνούς 15ος αιώνας Καστρομοναστήρι 70 μ. Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας 40°12′21.53″N 24°20′11.54″E / 40.2059806°N 24.3365389°E / 40.2059806; 24.3365389
Μέγας Πύργος Ιεράς Μονής Παντοκράτορος 1357 - 1362 Καστρομοναστήρι 0 Ιερά Μονή Παντοκράτορος 40°17′0″N 24°15′59″E / 40.28333°N 24.26639°E / 40.28333; 24.26639
Πύργος Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα 16ος αιώνας Καστρομοναστήρι 50 μ. Ιερά Μονή Σταυρονικήτα
40°16′4″N 24°16′36″E / 40.26778°N 24.27667°E / 40.26778; 24.27667
Πύργος Τζιμισκή 11ος αιώνας Καστρομοναστήρι 45 μ. Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας 40°10′15.12″N 24°22′53.88″E / 40.1708667°N 24.3816333°E / 40.1708667; 24.3816333
Πύργος Χρυσείας

Άλλες ονομασίες:

Πύργος της Χρυσής ή

Πύργος Αγίου Βασιλείου

Αρχές 14ου αιώνα Καστρομοναστήρι 10 μ. Ιερά Μονή Χιλανδαρίου 40°21′37.07″N 24°6′52.64″E / 40.3602972°N 24.1146222°E / 40.3602972; 24.1146222

Ανατολικής Μακεδονίας

Νομού Καβάλας

Όνομασία Χρονολόγηση Τύπος Υψόμετρο Περιοχή Τοποθεσία
Πύργος Απολλωνίας

Άλλες ονομασίες:

Πύργος Ελευθερών

ή Φρούριο Ελευθερών

14ος αιώνας Παράκτιος Πύργος 7 μ. Ελευθερές Καβάλας 40°44′14.31″N 24°8′9.07″E / 40.7373083°N 24.1358528°E / 40.7373083; 24.1358528
Κάστρο Καβάλας 1425 Παράκτιος Πύργος 40 μ. Καβάλα
40°56′3.76″N 24°24′54.39″E / 40.9343778°N 24.4151083°E / 40.9343778; 24.4151083
Κάστρο Ορφανίου 18ος αιώνας Κάστρο 55 μ. Ορφάνιο Καβάλας 40°46′20.00″N 23°57′1.00″E / 40.7722222°N 23.9502778°E / 40.7722222; 23.9502778
Κάστρο Νέας Περάμου Καβάλας 1167 - 1170 Επάκτιο Φρούριο 20 μ. Νέα Πέραμος Καβάλας 40°49′28.46″N 24°18′33.09″E / 40.8245722°N 24.3091917°E / 40.8245722; 24.3091917
Βρανόκαστρο

Άλλες ονομασίες:

Κάστρο Παλαιοχωρίου Παγγαίου ή Κάστρο του Μ. Αλεξάνδρου

Αρχαιότητα, 4ος αιώνας π.Χ., διάφορες περίοδοι κα Βυζαντινή περίοδος Ακρόπολη, Κάστρο 300 μ. Παλαιοχώρι Παγγαίου Καβάλας 40°56′43.59″N 24°11′22.69″E / 40.9454417°N 24.1896361°E / 40.9454417; 24.1896361

Θάσος

Όνομασία Χρονολόγηση Τύπος Υψόμετρο Περιοχή Τοποθεσία
Ακρόπολη Θάσου
& Κάστρο Λιμένα Θάσου 		Ακρόπολη: Διάφορες περίοδοι
Κάστρο: Βενετοκρατία 		Ακρόπολη, Κάστρο 120 μ. Λιμένας Θάσου
40°46′42.83″N 24°43′12.89″E / 40.7785639°N 24.7202472°E / 40.7785639; 24.7202472
Ακρόπολη Καστριού Θάσου Διάφορες περίοδοι από αρχαιότητα Ακρόπολη Καστρί Θάσου
Καστροπολιτεία Καστριού Θάσου

Άλλες ονομασίες:

Γενοβέζικος Οικισμός Καστρί

13ος αιώνας Καστροπολιτεία Καστρί Θάσου

Παραπομπές

  1. ↑ «Τείχη Καστοριάς - Καστρολόγος». 
  2. ↑ «Το Βυζαντινό Κάστρο - Δήμος Καστοριάς». [νεκρός σύνδεσμος]
  3. ↑ «Το Καστρο Του Λογγά - Σιδηροχώρι». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2016. 
  4. ↑ «Κάστρο του Λογγά - Κάστρα της Ελλάδας». 
  5. ↑ «Κάστρο Κτένι - Κάστρα της Ελλάδας». 
  6. ↑ «Σκιαγραφώντας την ιστορική ταυτότητα της Κοζάνης - kozani.tv». 
  7. ↑ «Bυζαντινό κάστρο των Σερβίων - ΥΠΠΟ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2021. 
  8. ↑ «Βυζαντινό κάστρο Σερβίων - entopiseto.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2013. 
  9. ↑ «Φαράγγι και κάστρο Σερβίων Κοζάνης (Πόρτες) - Φιλότης». 
  10. ↑ «Κάστρο Σερβίων Κοζάνης - agro-tour.net». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. 
  11. ↑ «Κάστρο Σερβίων - Κάστρα της Ελλάδας». 
  12. ↑ «Τα τείχη - Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων». 
  13. ↑ «Τείχη Βέροιας - Κάστρα της Ελλάδας».