Οι Πολωνοί ονομάζουν το ζλότι και «złotówką»[2] (ζουοτούφκα - μικρό ζλότι όπως «δραχμούλα») αν και κυρίως αναφέρονται στο κέρμα του ενός ζλότι.
Ιστορία
Βασίλειο τη Πολωνίας και Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία
Γενικά το ζλότι είναι μια παλιά λογιστική μονάδα που χρονολογείται από το μεσαίωνα. Αρχικά το όνομα χρησιμοποιήθηκε για όλα τα είδη ξένων χρυσών νομισμάτων που κυκλοφορούσαν στην Πολωνία αλλά και ειδικότερα για τα δουκάτα.
Το 1496 το Κοινοβούλιο αποφάσισε τη δημιουργία εθνικού νομίσματος. Το νέο νόμισμα αντιστοιχούσε σε 30 γρόσια ενώ τα παλιά δουκάτα άρχισαν να ονομάζονται κόκκινα ζλότι.
Το Νομισματοκοπείο της Βαρσοβίας εξέδιδε χρυσά νομίσματα μέχρι το 1841 με ένα σταθερό ποσοστό ανταλλαγής μεταξύ των πολωνικών και ρωσικών νομισμάτων 1 καπίκι = 2 γρόσια. Το πολωνικό νομισματικό σύστημα απαγορεύθηκε από τους Ρώσους μετά από την αποτυχημένη εξέγερση του Ιανουαρίου του 1863. Εντούτοις, τα χρυσά νομίσματα παρέμειναν σε χρήση μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, όπως και άλλα χρυσά νομίσματα της εποχής, και ειδικότερα τα χρυσά ρούβλια (που αναφέρονται σαν χρυσά «γουρούνια») και οι χρυσές λίβρες.
Από το 1916 έως το 1924 το ζλότι δεν ήταν επίσημο νόμισμα της Πολωνικής επικράτειας.
Δεύτερη Δημοκρατία
Από τις 29 Απριλίου 1924, λόγω νομισματικής μεταρρύθμισης, (από το νομισματικό χάος των ετών μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο) επανακυκλοφόρησε. Αντικατέστησε το Πολωνικό Μάρκο το όποιο ήταν σε χρήση από το 1916. Αντιστοιχία: 1 ζλότι = 100 γρόσια = 0.1687 γραμμάρια καθαρού χρυσού ή 1 ζλότι = 1.800.000 Πολωνικά Μάρκα.
Μετά το 1939 οι Γερμανοί κυκλοφόρησαν στην επικράτεια του Γενικού Κυβερνείου νέο νόμισμα με την ίδια ονομασία (ζλότι). Τα παλαιότερα νομίσματα σφραγίστηκαν και ανταλλάχθηκαν το 1940 με τα κατοχικά. Η ανταλλαγή χρημάτων περιορίστηκε ανά άτομο και όρια που ποίκιλλαν σύμφωνα με την εθνικότητα και το θρήσκευμα καθενός.
Λαϊκή Δημοκρατία και Τρίτη Δημοκρατία
Το ζλότι καθιερώθηκε ως επίσημο νόμισμα στη Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας το 1950. Εκδόθηκε νέο ζλότι με αντιστοιχία 1 νέο = 100 παλαιά.
Κυκλοφόρησαν κέρματα των 1, 2, 5, 10, 20, 50 γρ. και του 1 ζλότι καθώς και χαρτονομίσματα των 2, 5, 10, 20, 50, 100 και 500 ζλότι.
Το 1960 τα χαρτονομίσματα των 2 και 5 ζλότι αντικαταστάθηκαν με κέρματα.
Το 1965 τα χαρτονομίσματα των 10 ζλότι αντικαταστάθηκαν με κέρματα.
Το 1966 δόθηκε στην κυκλοφορία χαρτονόμισμα των 1.000 ζλότι.
Τα χαρτονομίσματα αντικαταστάθηκαν το 1975 με νέο σχέδιο. Τους ανθρώπους της εργασίας αντικατέστησαν Μεγάλοι Πολωνοί.
Το 1976 δόθηκε στην κυκλοφορία χαρτονόμισμα των 200 ζλότι.
Το 1977 δόθηκε στην κυκλοφορία χαρτονόμισμα των 2.000 ζλότι και τα χαρτονομίσματα των 20 ζλότι αντικαταστάθηκαν με κέρματα.
Το 1982 δόθηκε στην κυκλοφορία χαρτονόμισμα των 5.000 ζλότι ενώ τα κέρματα των 10 και 20 ζλότι αντικαταστάθηκαν με χαρτονομίσματα λόγω έλλειψης μετάλλου.
Μετά την πτώση του σοσιαλιστικού καθεστώτος λόγω υπερπληθωρισμού, ξεκίνησε μια κούρσα κυκλοφορίας χαρτονομισμάτων μεγάλης ονομαστικής αξίας.
Η Κρατική Τράπεζα της Πολωνίας προχώρησε σε νέα νομισματική μεταρρύθμιση. Το νέο ζλότι αντιστοιχούσε σε 10.000 παλαιότερα. Πήρε καινούριο κωδικό PLN αντί του παλαιότερου PLZ.
Παραπομπές
↑Η ονομαστική πληθυντικού, που χρησιμοποιείται για ποσότητες που λήγουν σε 2, 3 και 4 (εκτός από τις 12, 13 και 14), είναι złote[ˈzwɔtɛ]; η γενική πληθυντικού, που χρησιμοποιείται για όλες τις άλλες ποσότητες -π.χ. 317-, είναι złotych[ˈzwɔtɨx]
