PROFILPELAJAR.COM

Λίρα Μάλταςlira Maltija
Χώρα	Μάλτα
Υποδιαίρεση	100 σεντ (cent)
ISO 4217	MTL
Συντομογραφία	Lm
	π; σ; ε;

Η λίρα (μαλτεζική γλώσσα: lira maltija), κωδικός ISO 4217: MTL) ήταν το εθνικό νόμισμα της Μάλτας μέχρι το τέλος του 2007. Η συντομογραφία της ήταν Lm, αν και το παραδοσιακό σύμβολο ₤ χρησιμοποιούταν τακτικά σε τοπικό επίπεδο. Στα αγγλικά, το νόμισμα της Μάλτας αναφερόταν συχνά σαν πάουντ (pound).

Η λίρα αντικαταστάθηκε από το ευρώ, το οποίο αποτελεί πλέον το εθνικό νόμισμα της χώρας, την 1 Ιανουαρίου 2008 στην κλειδωμένη ισοτιμία των 0,429300 λιρών ανά ευρώ.

Ιστορία

Πριν το 1972, το νόμισμα της Μάλτας κυκλοφορούσε αποτελούμενο από βρετανικά κέρματα και χαρτονομίσματα σε συνδυασμό με ορισμένα μαλτέζικα χαρτονομίσματα. Αν και χρησιμοποιούσε βρετανικά νομίσματα, η Μάλτα δεν ακολούθησε το Ηνωμένο Βασίλειο στην υιοθέτηση δεκαδικού συστήματος το 1971 . Αντίθετα, υιοθέτησε δεκαδικό σύστημα το 1972, βασισμένο στη λίρα η οποία υποδιαιρούταν σε 1000 μιλς (mils) ή 100 σεντς (cents). Η ονομασία λίρα χρησιμοποιήθηκε σε χαρτονομίσματα που κυκλοφόρησαν το 1973 και αποκλειστικά τόσο στα χαρτονομίσματα όσο και στα κέρματα μέχρι το 1986. Τα μιλς αποσύρθηκαν από την κυκλοφορία το 1994.

Με την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Μάλτα συμφώνησε να υιοθετήσει το ευρώ. ^[1]

Ισοτιμία

Η μαλτέζικη λίρα ήταν ισάξια με τη βρετανική στερλίνα (GBP) μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970. Η αξία της λίρας κυμαινόταν γύρω στις £1.60 στερλίνες. Μετά το Δηνάριο του Κουβέιτ, ήταν το δεύτερο νόμισμα με τη μεγαλύτερη αξία στον κόσμο, αξίζοντας 3,1596 US$ στις 28 Απριλίου 2007. Μετά την αποδυνάμωση του δολαρίου στα μέσα του 2006, η λίρα άξιζε US$ 3,35289 στις 16 Δεκεμβρίου 2007.

Το νόμισμα μπήκε στο Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών ΙΙ στις 2 Μαΐου 2005,με επακόλουθο η αξία της να πρέπει να διατηρηθεί σε μία ζώνη 15% γύρω από την κεντρική ισοτιμία των 0,429300 λιρών Μάλτας ανά ευρώ. Η κεντρική τράπεζα και η κυβέρνηση της χώρας αποφάσισαν να διατηρήσουν μονομερώς την ισοτιμία του νομίσματος ίση με την κεντρική ισοτιμία (καταργώντας τη ζώνη του 15%) καθ’ όλη τη διάρκεια παραμονής στο μηχανισμό.

Η σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία θεσπίστηκε από το ECOFIN στις 10 Ιουλίου 2007 και ήταν 0,4293 λίρες ανά ευρώ.^[2]^[3]

Κέρματα

Τα κέρματα εισάχθηκαν το 1972 και περιελάμβαναν υποδιαιρέσεις των 2, 3 και 5 μιλς, 1, 2, 5, 10 και 50 σεντς. Το 1975, δημιουργήθηκε και νόμισμα των 25 σεντς. Μία νέα σειρά νομισμάτων εκδόθηκε το 1986 με υποδιαιρέσεις των 1, 2, 5, 10, 25 και 50 σεντς και της μίας λίρας. Μία τρίτη σειρά δημιουργήθηκε το 1991 εξαιτίας της αλλαγής του εθνοσήμου της Μάλτας. Η δεύτερη και η τρίτη σειρά βρίσκονταν σε κυκλοφορία κατά την εισαγωγή του ευρώ, οπότε και αποσύρθηκαν.

Χαρτονομίσματα

Το 1973, εκδόθηκαν τα πρώτα χαρτονομίσματα, με την ονομασία λίρα στην εμπρόσθια όψη και πάουντ στην οπίσθια, με υποδιαιρέσεις των 1, 5 και 10 λιρών. Το 1986, τα χαρτονομίσματα της μίας λίρας αντικαταστάθηκαν με κέρματα και εισήχθησαν νέα χαρτονομίσματα των δύο και των είκοσι λιρών. Τα χαρτονομίσματα σε κυκλοφορία κατά την εισαγωγή του ευρώ ήταν:^[4]

2 λίρες (€4.65, απεικόνιζε την Μπάνκα Γκουρατάλι στη Μντίνα και το Γκόζο στο Ραμπάτ)
5 λίρες (€11.64, απεικόνιζε την πίσω όψη της Θύρας της Μντίνα, το Τόρε ντέλο Σταντάρντο και ένα απόσπασμα από τη διακήρυξη ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Μάλτας)
10 λίρες (€23.29, απεικόνιζε το μνημείο της εβδόμης Ιουνίου 1919 στη Βαλέτα, μιας εθνικής σύσκεψης που διεξήχθη στις 7 Ιουνίου 1919, ημέρα κατά την οποία σκοτώθηκαν τέσσερεις πολίτες της Μάλτας)
20 λίρρε (€46.58, απεικόνιζε τον δόκτορα Μποργκ Ολιβιέρ (Dr Borg Olivier), πρωθυπουργό το 1964 όταν η Μάλτα κατοχύρωσε την ανεξαρτησία της, την έπαρση της Μαλτέζικης σημαίας και μία μαρμάρινη επιγραφή στη Βαλέττα, που υπενθυμίζει την ανεξαρτησία της χώρας την 21η Σεπτεμβρίου 1964)

Αντικατάσταση από το ευρώ

Η λίρα της Μάλτας αντικαταστάθηκε από το ευρώ την 1 Ιανουαρίου του 2008 στην «κλειδωμένη» ισοτιμία των 0,429300 μαλτέζικων λιρών ανά ευρώ. Ωστόσο, τα κέρματα και τα χαρτονομίσματα της μαλτέζικης λίρας συνέχισαν να έχουν νομική ισχύ και να είναι αποδεκτά στις συναλλαγές μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2008. Επίσης ήταν μετατρέψιμα χωρίς καμία επιβάρυνση σε όλα τα τραπεζικά ιδρύματα της χώρας μέχρι τις 30 Μαρτίου 2008 και τα κέρματα από την Κεντρική Τράπεζα της Μάλτας μέχρι την 1 Φεβρουαρίου 2010. Τα χαρτονομίσματα, ήταν μετατρέψιμα μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2018.