Εσωκομματικές εκλογές Νέας Δημοκρατίας 1980

8 Μαΐου 1980 → 1981

Συμμετοχή 179 Βουλευτές Κ.Ο. ΝΔ   Υποψήφιος Γεώργιος Ράλλης Ευάγγελος Αβέρωφ Λευκά Αριθμός ψήφων 88 84 3 Ποσοστό 49,16% 46,93% 1,68%

Απερχόμενος Πρόεδρος Κωνσταντίνος Καραμανλής Εκλεγμένος Πρόεδρος Γεώργιος Ράλλης

Οι εσωκομματικές εκλογές της Νέας Δημοκρατίας του 1980 πραγματοποιήθηκαν στις 8 Μαΐου 1980. Οι εκλογές έγιναν μέσα στην κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος έπειτα από την παραίτηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή από τη θέση του Πρωθυπουργού, με σκοπό την υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές του ιδίου έτους. Οι υποψήφιοι ήταν δύο: ο Γεώργιος Ράλλης και ο Ευάγγελος Αβέρωφ.

Από την ίδρυση της Νέας Δημοκρατίας τον Οκτώβριο του 1974, δεν είχε τεθεί ανοιχτά ζήτημα εκλογής πρόεδρου καθόσον ο ιδρυτής του κόμματος, Κωνσταντίνος Καραμανλής διατελούσε Πρωθυπουργός. Όταν, όμως, ο Καραμανλής αποφάσισε να συμμετάσχει στις προεδρικές εκλογές του 1980, η κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ βρέθηκε προ της εκλογής προέδρου και πρωθυπουργού.^[1]

Υποψήφιος			Πολιτική θέση
Γεώργιος Ράλλης (&0000000000000061.00000061 ετών)			Βουλευτής Α΄ Αθηνών (1950 - 1967, 1974 - 1989, Κερκύρας 1989 - 1993) Άλλες θέσεις: Λίστα Υπουργός Προεδρίας Κυβερνήσεως (11 Απριλίου 1954 – 29 Φεβρουαρίου 1956, 1 Ιανουαρίου 1975 – 28 Νοεμβρίου 1977 Υπουργός Εξωτερικών (10 Μαΐου 1978 – 10 Μαΐου 1980) Υπουργός Συντονισμού (28 Νοεμβρίου 1977 – 10 Μαΐου 1978) Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (5 Ιανουαρίου 1976 – 28 Νοεμβρίου 1977) Υπουργός Δημοσίας Τάξεως (3 Απριλίου 1967 – 21 Απριλίου 1967) Υπουργός Εσωτερικών (4 Νοεμβρίου 1961 – 19 Ιουνίου 1963)
Ευάγγελος Αβέρωφ (&0000000000000070.00000070 ετών)			Βουλευτής Ιωαννίνων (1946 - 1964, 1974 - 1985, Επικρατείας 1985 - 1990) Άλλες θέσεις: Λίστα Υπουργός Εθνικής Άμυνας (24 Ιουλίου 1974 - 21 Οκτωβρίου 1981) Υπουργός Εξωτερικών (28 Μαΐου 1956 - 5 Μαρτίου 1958, 17 Μαΐου 1958 - 20 Σεπτεμβρίου 1961, 4 Νοεμβρίου 1961 -19 Ιουνίου 1963) Υπουργός Γεωργίας (21 Αυγούστου 1950 - 28 Αυγούστου 1950, 29 Φεβρουαρίου 1956 - 28 Μαΐου 1956, 3 Απριλίου 1967 - 21 Απριλίου 1967) Υπουργός Εθνικής Οικονομίας (27 Μαρτίου 1950 - 15 Απριλίου 1950, 21 Αυγούστου 1950 - 27 Οκτωβρίου 1951) Υπουργός Εφοδιασμού και Διανομών (20 Ιανουαρίου 1949-6 Ιανουαρίου 1950)

Μεταξύ των δύο υποψηφίων δεν υπήρχαν σημαντικές διαφοροποιήσεις σε επίπεδο στρατηγικής, αλλά στην τακτική που έπρεπε να ακολουθήσει η παράταξη της ΝΔ.^[2] Την υποψηφιότητα Αβέρωφ στήριξαν ιδιαίτερα οι Αντώνης Σαμαράς, Γεώργιος Τζιτζικώστας και Σωτήρης Χατζηγάκης.^[3][4]

Τον Ευάγγελο Αβέρωφ πρότειναν οι βουλευτές Αθανάσιος Κονταξής, Κωνσταντίνος Μαυρίδης, Αθανάσιος Ταχυρίδης, Φώτιος Πιτούλης και Χρήστος Ιωάννου, ενώ τον Ράλλη πρότειναν οι βουλευτές Ιωάννης Κοντοβράκης, Θεμιστοκλής Κονίτσας, Ελευθέριος Ελευθεριάδης, Δημήτριος Θ. Γρίβας και Ζήσης Παπαλαζάρου.^[4]

Καταστατικώς, για να εκλεγεί 1 από τους υποψηφίους χρειάζονταν 89 ψήφοι (50%+1) επί των 175 αρχικώς εκλεγέντων με τη ΝΔ βουλευτών.^[5] Στη ΝΔ ωστόσο, μέχρι το 1980 είχαν προσχωρήσει οι Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Ιωάννης Σεργάκης (στον οποίο έγινε ειδική μνεία κατά την διαδικασία),^[6] Αθανάσιος Κανελλόπουλος και Γεώργιος Παπαευθυμίου, γεγονός που εξηγεί το σύνολο των 179 ψήφων.

Στα απομνημονεύματά του ο Ιωάννης Μπούτος αναφέρεται σε αποτέλεσμα 78 ψήφων έναντι 77 σε σύνολο 175,^[7] κάτι που όμως δεν επιβεβαιώνεται από τις σύγχρονες (της εκλογής) πηγές.^[6][8]

Μετά την νίκη του Ράλλη, ο Ευάγγελος Αβέρωφ αρχικά αρνήθηκε την Αντιπροεδρία της Κυβερνήσεως Ράλλη -όπως και ο Ράλλης πριν την εκλογή-^[4], πρόταση που είχε διατυπωθεί από τον ίδιο τον Καραμανλή λίγες ημέρες νωρίτερα, και δεν συμμετείχε στην διαδικασία συγκρότησης του Υπουργικού Συμβουλίου.^[9] Ωστόσο, δέχθηκε να παραμείνει Υπουργός Εθνικής Άμυνας και εν τέλει κατέστη Β΄ αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως τον Ιούνιο του ίδιου έτους.

Το κόμμα συγκάλεσε έκτακτο συνέδριο τον Ιούνιο του 1981, με στόχο την σύνθεση προγραμματικού πλαισίου για τις εκλογές που ακολούθησαν. Είχε προηγηθεί η ένταξη στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες την 1η Ιανουαρίου 1981 και η επάνοδος στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ με την υπογραφή του "σχεδίου Ρότζερς".