Ειδικό δικαστήριο

Ειδικό δικαστήριο ονομάζεται το δικαστήριο το οποίο δε συνεδριάζει μόνιμα (τα μέλη του δεν είναι μόνιμα και αποκλειστικά απασχολούμενα σε αυτό), αλλά συνέρχεται μόνο για να δικάσει ορισμένο είδος υποθέσεων. Η αρμοδιότητά του όμως καθορίζεται γενικά και αφηρημένα με νόμο και αφορά απεριόριστο αριθμό μελλοντικών υποθέσεων. Το ειδικό δικαστήριο πρέπει να διακρίνεται από το έκτακτο δικαστήριο. Το έκτακτο δικαστήριο είναι ένα δικαστήριο που συνίσταται ad hoc για να δικάσει μια συγκεκριμένη υπόθεση ή μια μικρή ομάδα υποθέσεων. Τα έκτακτα δικαστήρια απαγορεύονται από το Σύνταγμα.

Η σύσταση ειδικών δικαστηρίων δικαιολογείται από τη σπανιότητα των υποθέσεων που καλούνται να δικάσουν.

Παραδείγματα ειδικών δικαστηρίων στη Ελλάδα είναι:

Τα ειδικά αυτά δικαστήρια συγκροτούνται κυρίως από δικαστές των τριών ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας (Συμβουλίου της Επικρατείας, Αρείου Πάγου και Ελεγκτικού Συνεδρίου) και κατά περίπτωση και από καθηγητές Νομικής.

  • Τα Ειδικά Δικαστήρια Δωσίλογων συγκροτήθηκαν το 1945 με τη Συντακτική Πράξη 6 και είχαν σκοπό τη δίωξη των συνεργασθέντων με τις δυνάμεις Κατοχής.