Η Βοσνία και Ερζεγοβίνη είναι χώρα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ανήκει στα δυτικά Βαλκάνια. Έχει σύνορο 932 χιλιομέτρων με την Κροατία στα βόρεια και νοτιοδυτικά, 357 χλμ. συνόρων με τη Σερβία στα ανατολικά και 249 χλμ. σύνορα με το Μαυροβούνιο προς τα νοτιοανατολικά[1]. Συνορεύει με την Αδριατική θάλασσα λόγω μιας ακτογραμμής 20 χιλιομέτρων.
Τα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά του τοπίου είναι οι κοιλάδες και τα βουνά που έχουν ύψος μέχρι και 2386 μ. Η χώρα είναι ως επί το πλείστον ορεινή, περιλαμβάνοντας τις κεντρικές Δειναρικές Άλπεις. Τα βορειοανατολικά τμήματα φτάνουν στην Πεδιάδα της Παννονίας ενώ στα νότια υπάρχει πρόσβαση προς την Αδριατική θάλασσα.
Οι φυσικοί πόροι της χώρας περιλαμβάνουν τα εξής: άνθρακας, σιδηρομετάλλευμα, βωξίτης, μαγγάνιο, νικέλιο, άργιλο, γύψος, αλάτι, άμμος, ξυλεία και υδροηλεκτρική ενέργεια.
Περιφέρειες
Το όνομα της χώρας προέρχεται από τις δύο περιοχές της χώρας, την Βοσνίας και την Ερζεγοβίνη, οι οποίες έχουν πολύ ασαφή όρια μεταξύ τους. Η Βοσνία καταλαμβάνει τις βόρειες περιοχές που είναι περίπου τα τέσσερα πέμπτα της χώρας, ενώ η Ερζεγοβίνη καταλαμβάνει τα υπόλοιπα στο νότιο τμήμα της χώρας.
Η ανατολική Βοσνία είναι δασώδης κατά μήκος του ποταμού Δρίνου και συνολικά σχεδόν το 50% της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης καλύπτεται από δάσος. Οι περισσότερες δασικές εκτάσεις βρίσκονται στην κεντρική, ανατολική και δυτική πλευρά της Βοσνίας. Η Βόρεια Βοσνία περιέχει πολύ εύφορη γεωργική γη κατά μήκος του ποταμού Σάβα και η αντίστοιχη περιοχή παράγει πολλά κτηνοτροφικά προϊόντα. Αυτή η γεωργική γη είναι μέρος της παραπανοναϊκής πεδιάδας που εκτείνεται στη γειτονική Κροατία και Σερβία. Ο ποταμός Σάβας και η αντίστοιχη λεκάνη του ποταμού Ποσάβινα περιλαμβάνουν τις πόλεις Μπρτσκο, Μποσάνσκι Σάματς, Μποσάνσκι Μπροντ και Μποσάνσκα Γκράντιτσα.
Η χώρα μια μικρή ακτογραμμή 20 χιλιομέτρων γύρω[2] από την πόλη Νέουμ στο καντόνι της Ερζεγοβίνης-Νερέτβα. Αν και περιβάλλεται από κροατικές χερσονήσους, κάποιος μπορεί να φτάσει στη μέση της Αδριατικής μέσω του Νέουμ. Σύμφωνα με νόμο των Ηνωμένων Εθνών, η Βοσνία έχει δικαίωμα διέλευσης στην εξωτερική θάλασσα. Το Νέουμ διαθέτει πολλά ξενοδοχεία και είναι σημαντικός τουριστικός προορισμός.
Ποτάμια
Στην Δημοκρατία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης υπάρχουν επτά κύρια ποτάμια:
Ο Ούνα βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Βοσνίας. Ρέει κατά μήκος των βόρειων και δυτικών συνόρων της Βοσνίας και της Κροατίας και μέσω της βοσνιακής πόλης Μπίχατς. Είναι πολύ όμορφο ποτάμι και εκεί διεξάγονται διάφοροι αγώνες ράφτινγκ και περιπέτειας.
Ο Σάνα ρέει μέσω των πόλεων Σάνσκι Μοστ και Πρίγιεντορ. Είναι παραπόταμος του ποταμού Ούνα στο βορρά.
Ο ποταμός Μπόσνα είναι ο μακρύτερος ποταμός της Βοσνίας και βρίσκεται ολόκληρος εντός των συνόρων της χώρας καθώς εκτείνεται από την πηγή του κοντά στο Σεράγεβο μέχρι τον ποταμό Σάβος στα βόρεια. Έδωσε το όνομα του στη χώρα.
Ο Δρίνος ρέει μέσω του ανατολικού τμήματος της Βοσνίας και περνάει από πολλά σημεία στα σύνορα μεταξύ Βοσνίας και Σερβίας. Ο Δρίνος ρέει μέσω των πόλεων Φότσα, Γκοράζντε, Βίσεγκραντ και Ζβόρνικ.
Ο ποταμός Νερέτβα είναι μεγάλος ποταμός στην Κεντρική και Νότια Βοσνία, που ρέει από τη νότια Γιαμπλάνιτσα έως την Αδριατική Θάλασσα. Ο ποταμός είναι γνωστός καθώς διέρχεται από τη διάσημη πόλη του Μόσταρ.
Ο ποταμός Σάβος είναι ο μεγαλύτερος ποταμός στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη αλλά όχι ο μεγαλύτερος ποταμός που διέρχεται από τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Ο ποταμός Σάβος διέρχεται από τη Σερβία, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη και την Κροατία. Ο Σάβος χρησιμοποιείται ως φυσικό σύνορο μεταξύ πόλεων της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και Κροατίας (όπως οι πόλεις Μπρτσκο, Μποσάνσκι Σάματς και Μποσάνσκα Γκράντιτσα).
Φυτογεωγραφία
Φυτογεωγραφικά η Βοσνία και Ερζεγοβίνη ανήκει στο βασίλειο της Βόρειας Θάλασσας. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση, το έδαφος της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης μπορεί να υποδιαιρεθεί σε τρεις οικολογικές εκτάσεις: τα ανάμικτα δάση της Παννονίας, τα ορεινά μικτά δάση και τα ιλλυρικά φυλλοβόλα δάση.
Κλίμα
Τα νότια τμήματα της χώρας έχουν μεσογειακό κλίμα. Τα δυτικά και κεντρικά μέρη έχουν ζεστά και ξηρά καλοκαίρια φτάνοντας μέχρι και τους 40 °C. Τον χειμώνα, οι θερμοκρασίες φτάνουν υπό τους μηδέν και χιονίζει συχνά. Η βορειοανατολική περιοχή έχει τυπικό ηπειρωτικό κλίμα.
Μεταλλευτική βιομηχανία
Διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα, όπως λείψανα δραστηριοτήτων εξόρυξης και εργαλεία που ανήκουν σε παρόμοιες ηλικιακές ομάδες, παρέχουν μια ιδέα για το πώς διεξάγονταν οι εξορυκτικές εργασίες στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη από την παλαιολιθική έως τη ρωμαϊκή εποχή .
Η πιο σημαντική περιοχή είναι η λεγόμενη περιοχή των «κεντρικών Βοσνιακών βουνών» που βρίσκονται ανάμεσα στους ποταμούς Βρμπας, Λάσβα, Νερέτβα, Ράμα και τους παραποτάμους τους. Η δεύτερη είναι η περιοχή της δυτικής Βοσνίας, η οποία συνορεύει με τα ποτάμια Βρμπας και Ούνα, με τους κύριους σχηματισμούς οβελίσκων να βρίσκονται στις ποτάμιες κοιλάδες των Σάνα, Γιάπρα και των παραποτάμων τους. Η τρίτη περιοχή είναι η ανατολική Βοσνία, γύρω από τον ποταμό Δρίνο μεταξύ των πόλεων Φότσα και Ζβόρνικ. Η κύρια δραστηριότητα εξόρυξης διεξάγεται γύρω από τη Σρεμπρένιτσα .
Στην περιοχή αυτή βρίσκονται μεταλλεύματα από διάφορα μέταλλα, συμπεριλαμβανομένου του σιδήρου. Η εκμετάλλευση συνεχίζεται εδώ και πάνω από 5000 χρόνια - από την περίοδο των προϊστορικών ανθρωπίνων κατοίκων μέχρι σήμερα[3].
Σύνολο ανανεώσιμων υδάτινων πόρων: 37.5 κ.μ. (2011)
Περιβάλλον
Φυσικοί κίνδυνοι:
Καταστροφικοί σεισμοί
Ατμοσφαιρική ρύπανση από μεταλλουργικά εργοστάσια
Οι χώροι διάθεσης αστικών αποβλήτων είναι περιορισμένοι
Διάσπαρτοι σοροί, έλλειψη νερού και καταστροφή υποδομών λόγω του πολέμου του 1992-95
Αποψίλωση των δασών
Διεθνείς συμφωνίες:
Συμμετοχή σε: Ρύπανση της ατμόσφαιρας, βιοποικιλότητα, κλιματική αλλαγή, απερήμωση, επικίνδυνα απόβλητα, δίκαιο της θάλασσας, διατήρηση της θαλάσσιας ζωής, απαγόρευση των πυρηνικών δοκιμών, προστασία του όζοντος, υγροτόπων
1. Διηπειρωτικές χώρες με επικράτεια στην Ευρώπη και στην Ασία. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Κράτη που περιλαμβάνουν υπερπόντια εδάφη και σε άλλες ηπείρους με την μητροπολιτική περιοχή να βρίσκεται στην Ευρώπη.