Το Βασίλειο της Αλβανίας (γκεγκικά αλβανικά: Mbretnija Shqiptare, αλβανικά: Mbretëria Shqiptare) ήταν συνταγματική μοναρχία στην Αλβανία μετά τη διάλυση της Πρώτης Δημοκρατίας το 1928 μέχρι την ιταλική κατοχή το 1939. Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών, η Αλβανία έγινε de facto προτεκτοράτο της φασιστικής Ιταλίας.[1][2][3] Η χώρα κυβερνήθηκε κυρίως από τον βασιλιά Ζογ Α΄, ο οποίος ήταν αρχηγός του κράτους και πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια της δημοκρατικής περιόδου και είχε στεφθεί βασιλιάς. Το βασίλειο παρουσιάστηκε ως η αποκατάσταση της πραγματικής ταυτότητας του κράτους του Σκεντέρμπεη, Αλβανού εθνικού ήρωα του δέκατου πέμπτου αιώνα. Το βασίλειο υποστηρίχθηκε από το Βασίλειο της Ιταλίας και οι δύο χώρες διατηρούσαν στενές σχέσεις μέχρι την ιταλική εισβολή. Μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το 1922, η Αλβανία ήταν το μοναδικό ευρωπαϊκό κράτος με μουσουλμάνο μονάρχη.
Ιστορία
Σύσταση της μοναρχίας
Ο Αχμέτ Ζόγου υπήρξε πρωθυπουργός της Αλβανικής Δημοκρατίας από το 1922 και από το 1925 ήταν Πρόεδρος της Δημοκρατίας, μετά από αυτοανακήρυξή του.[4] Το 1928, η έγκριση της Αλβανικής Εθνοσυνέλευσης ενέκρινε τη διάλυσή της. Μια νέα Συνταγματική Συνέλευση τροποποίησε το Σύνταγμα, μετατρέποντας την Αλβανία σε βασίλειο και μετονομάζοντας τον Ζόγου σε Ζογ Α΄, «Βασιλιά των Αλβανών». Το νέο σύνταγμα κατάργησε την Αλβανική Γερουσία με τη δημιουργία μιας μονοθάλαμης Συνέλευσης, αλλά επέτρεψε στον βασιλιά Ζογ να διατηρήσει τις αυταρχικές εξουσίες που είχε αποκτήσει κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Προέδρου. Η βασιλεία συστάθηκε στην Αλβανία από τη Συντακτική Συνέλευση και ο Ζογ ανακηρύχθηκε επίσημα βασιλιάς. Το βασίλειο αυτό ανακηρύχθηκε κληρονόμος του μεσαιωνικού βασιλείου του Σκεντέρμπεη, αν και η Αλβανία είχε αποκτήσει την ανεξαρτησία της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία λίγο πριν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1913.
Λίγο μετά τη στέψη του, ο Ζογ διέλυσε τον αρραβώνα του με την κόρη του πρώην πρωθυπουργού Σεφτσέτ Βερλάτσι. Μετά από αυτό ο Βερλάτσι απέσυρε την υποστήριξη του στον βασιλιά και άρχισε να συνωμοτεί εναντίον του. Ο Ζογ είχε συγκεντρώσει μεγάλο αριθμό εχθρών τα επόμενα χρόνια, γεγονός που τον οδήγησε να προστατεύεται από ισχυρή φρουρά και να εμφανίζεται σπάνια στο κοινό. Στην πραγματικότητα, κατά τη διάρκεια επίσκεψης στη Βιέννη το 1931, ο Ζογ απέφυγε απόπειρα δολοφονίας στην είσοδο της Κρατικής Όπερας.
Η Αλβανία θα μπορούσε να εισέλθει στο Βαλκανικό Σύμφωνο, αλλά η οικονομική και χρηματοπιστωτική εξάρτηση της από την Ιταλία έβαλε τον Ζογ Α΄ σε επισφαλή κατάσταση και τελικά δεν πραγματοποιήθηκε καμία ενέργεια.[5] Τον Νοέμβριο του 1926, διπλωματικές αντιπροσωπείες από την Ιταλία και την Αλβανία υπέγραψαν το Σύμφωνο των Τιράνων, με το οποίο η βαλκανική χώρα έλαβε την ιταλική «προστασία». Ένα χρόνο αργότερα, τον Νοέμβριο του 1927, και οι δύο χώρες υπέγραψαν μια συνθήκη συμμαχίας.[4] Η χώρα μετατράπηκε έτσι σε ιταλικό προτεκτοράτο.[1][2][3]
Κυβερνητικές μεταρρυθμίσεις
Απομονωμένη και σε άσχημη οικονομική κατάσταση, για δεκαετίες η Αλβανία παρέμεινε πίσω στην κοινωνική και εκπαιδευτική ανάπτυξη σε σχέση με άλλες βαλκανικές χώρες. Στα μέσα της δεκαετίας του 1930 μόνο το 13% του πληθυσμού ζούσε στις πόλεις και ο αναλφαβητισμός κυριαρχούσε σε μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού. Περίπου το 90% των αγροτών της χώρας ασκούσαν γεωργία επιβίωσης, χρησιμοποιώντας παλιές μεθόδους και εργαλεία όπως ξύλινα άροτρα. Μεγάλο μέρος του πλέον εύφορου εδάφους της χώρας βρισκόταν σε έλη. Στην Αλβανία δεν υπήρχε τραπεζικό σύστημα, σιδηρόδρομοι, σύγχρονα λιμάνια, αποτελεσματικός στρατός, πανεπιστήμια ή σύγχρονος Τύπος. Ως αποτέλεσμα, οι Αλβανοί είχαν το υψηλότερο ποσοστό γεννήσεων στην Ευρώπη, αλλά και το υψηλότερο ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας, με αποτέλεσμα το προσδόκιμο ζωής να μην υπερβαίνει τα 38 έτη.
Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 1929-1933, το 1931 ο βασιλιάς Ζογ ζήτησε από τους Ιταλούς δάνειο 100 εκατομμυρίων χρυσών φράγκων, το οποίο χορήγησε η φασιστική κυβέρνηση του Μουσολίνι. Αλλά το 1932 και το 1933, η Αλβανία δεν μπόρεσε να καταβάλει τους τόκους του δανείου και αυτό άφησε τόσο τη χώρα όσο και τον μονάρχη σε κατάσταση μεγαλύτερης εξάρτησης από την Ιταλία. Σε αντάλλαγμα, οι Ιταλοί απαίτησαν το διορισμό Ιταλών τεχνοκρατών και αξιωματικών σε θέσεις του Στρατού, της Βασιλικής Χωροφυλακής, των τραπεζών κλπ.. Όσον αφορά το εμπόριο και τις εξαγωγές, η Αλβανία υπέγραψε μια εμπορική συμφωνία που έκανε την Ιταλία το πιο ευνοημένο έθνος στο εμπόριο με τη βαλκανική χώρα.[6]
Ο Ζογ απέσυρε μέχρι τότε τον Ισλαμικό νόμο και τον αντικατέστησε με τον Ελβετικό Αστικό Κώδικα, όπως είχε ήδη κάνει ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ στην Τουρκία. Προσπάθησε επίσης να συμβάλει στην ανάπτυξη της βιομηχανίας και των υποδομών, αλλά η χώρα δεν ήταν σε καμία περίπτωση έτοιμη να ανταποκριθεί στα σχέδια του μονάρχη.
Εισβολή ιταλικών στρατευμάτων στη χώρα.
Ιταλική κατοχή
Το Βασίλειο της Ιταλίας εισέβαλε στην Αλβανία στις 7 Απριλίου 1939. Η εισβολή ήταν σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα του φθόνου του Μουσολίνι για τον τρόπο με τον οποίο ο Χίτλερ επέκτεινε την επικράτειά του σε ολόκληρη την Ευρώπη με την προσάρτηση της Αυστρίας και της Τσεχοσλοβακίας. Αν και η κύρια πρόθεση του Μουσολίνι ήταν να εισβάλει στην Ελλάδα και έτσι να αναστήσει την αρχαία ρωμαϊκή αυτοκρατορία, απαιτούσε επίσης ένα γεωγραφικό εργαλείο όπως η Αλβανία. Η αλβανική ένοπλη αντίσταση ήταν εκ των προτέρων αναποτελεσματική απέναντι στις ιταλικές δυνάμεις. Ο βασιλιάς και η κυβέρνησή του αναγκάστηκαν να εξοριστούν και η Αλβανία έπαψε de facto να είναι ανεξάρτητο κράτος. Ωστόσο, το ιταλικό καθεστώς ίδρυσε μια κυβέρνηση μαριονέτα με νέο σύνταγμα που μετέτρεψε την Αλβανία σε ιταλική αποικία. Ο αλβανικός θρόνος παραχωρήθηκε στον βασιλιά Βίκτορα Εμμανουήλ Γ΄, ο οποίος κυβέρνησε μέχρι την αποχώρηση της Ιταλίας στις 3 Σεπτεμβρίου 1943.
Κληρονομιά
Όταν ο Ζογ έφυγε από την Αλβανία, εξακολουθούσε να είναι ο νόμιμος μονάρχης της χώρας, αλλά ποτέ δεν πραγματοποίησε σοβαρή απόπειρα να επανακτήσει τον θρόνο. Οι κομμουνιστές αντάρτες κατά τη διάρκεια και μετά τον πόλεμο, υποστηριζόμενοι από τη Γιουγκοσλαβία και τη Σοβιετική Ένωση, κατέστρεψαν τα αλβανικά εθνικιστικά κινήματα και εγκατέστησαν ένα σταλινικό καθεστώς που θα βρισκόταν στην εξουσία για περίπου 46 χρόνια. Στον βασιλιά Ζογ απαγορεύτηκε η είσοδος στην Αλβανία από τις κομμουνιστικές αρχές και έτσι έζησε στην εξορία για το υπόλοιπο της ζωής του.
Παραπομπές
↑ 1,01,1Aristotle A. Kallis. (2000), Fascist ideology: territory and expansionism in Italy and Germany, 1922-1945. London, England, UK: Routledge, σελ. 132
↑ 2,02,1Zara S. Steiner (2005), The lights that failed: European international history, 1919-1933. Oxford, England, UK: Oxford University Press, σελ. 499
.svg)
.svg)
.svg)
