Αν και η πλειονότητα των Αλβανών είναι είτε άθεοι είτε αγνωστικιστές, κάτι που οφείλεται κατά κύριο λόγο στην επιρροή του Ενβέρ Χότζα, κομμουνιστή ηγέτη του Εργατικού Κόμματος και του καθεστώτος της Αλβανίας, που ανακήρυξε τη χώρα ως επίσημα αθεϊστικό κράτος και επέβαλε τον κρατικό αθεϊσμό, διώκοντας εκείνους που είχαν θρησκευτικές διαθέσεις, κατά τη διάρκεια της περιόδου μεταξύ του 1945 έως το 1990, ο χριστιανισμός έχει διαδραματίσει έναν ενεργό ρόλο στην ανάπτυξη της αλβανικής κοινωνίας από τη βυζαντινή αυτοκρατορία. Ο Φαν (Θεοφάν) Στύλιαν Νόλι (Θεοφάνης Στυλιανού Μαυρομάτης) μετέπειτα επίσκοπος ήταν αυτός που καθιέρωσε την Αλβανική Ορθόδοξη Αποστολή υπό την Αμερικανική Επισκοπή^[1].

Αν και ο Ορθόδοξος Χριστιανισμός έχει υπάρξει στην Αλβανία από τον 2ο αιώνα μ.Χ., και οι Ορθόδοξοι ιστορικά αποτελούσαν το 35% του χριστιανικού πληθυσμού της Αλβανίας^[2], με τους υπόλοιπους να είναι Ρωμαιοκαθολικοί, η πρώτη ορθόδοξη λειτουργία στην αλβανική γλώσσα έλαβε χώρα όχι στην Αλβανία, αλλά στη Μασαχουσέτη. Στη συνέχεια, όταν δεν επιτράπηκε καμία επίσημη ύπαρξη της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην κομμουνιστική Αλβανία, η αλβανική ορθοδοξία επέζησε εξόριστη στη Βοστώνη (1960-1989).

Από την πλήρη εισβολή των Οθωμανών στην Αλβανία μετά το θάνατο του Γεώργιου Καστριώτη Σκεντερμπέη, σχεδόν όλος ο υπόλοιπος χριστιανικός πληθυσμός, προσέφυγε στη νότια Ιταλία^[3]. Μεταξύ του 1890-1920, περίπου 25.000 Αλβανοί, στην πλειονότητα τους ορθόδοξοι Χριστιανοί από τη νοτιοανατολική Αλβανία, μετανάστευσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, εγκαθιστάμενοι μέσα και γύρω από τη Βοστόνη. Όπως πολλοί άλλοι Ορθόδοξοι μετανάστες, ήταν κυρίως νέοι, αναλφάβητοι, αρσενικοί αγρότες. Όπως τόσοι πολλοί άλλοι Βαλκάνιοι μετανάστες, ένας μεγάλος αριθμός (σχεδόν 10.000) επέστρεψαν στην πατρίδα τους μετά από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η πρώτη ορθόδοξη κοινότητα που χρησιμοποίησε την αλβανική γλώσσα στη λειτουργία ήταν στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης το 1908 μεταξύ μιας ομάδας Αλβανών μεταναστών που οδηγήθηκαν από τον Φαν (Θεοφάν) Νόλι (1882-1965). Ο Νόλι είχε προετοιμάσει τη δικιά του μετάφρασή της λειτουργίας στα αλβανικά, και την είχε χρησιμοποιήσει επίσης κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού σε διάφορες μεγάλες πόλεις της Ευρώπης το 1911. Σύντομα μετά από την αλβανική ανεξαρτησία το 1912, ο Θεοφάν Νόλι ταξίδεψε στην Αλβανία όπου θα οριζόταν επίσκοπος και θα γινόταν ο επικεφαλής της εκκλησίας, της οποίας την ανεξαρτησία υποστήριξε έντονα. Έγινε επίσης μια επιδρούσα πολιτική προσωπικότητα, και θα χρησίμευε ακόμη και εν συντομία ως ο πρωθυπουργός για πέντε μήνες το 1924, έως ότου νικήθηκε η κυβέρνησή του και πήγε σε μόνιμη εξορία.

Το αίσθημα του πατριωτισμού ("Αλβανισμού" ή "Σκιπεταρισμού") ήταν υψηλό στις αλβανικές κοινότητες μεταναστών στη Βόρεια Αμερική. Όταν, το 1906, ένας Έλληνας ιερέας από μια ανεξάρτητη ελληνική κοινότητα στο Χάντσον, Μασαχουσέτη, αρνήθηκε να θάψει έναν Αλβανό εθνικιστή, η εξαγριωμένη Αλβανική κοινότητα υπέβαλε αίτηση στην Ρωσική Επισκοπή να τους βοηθήσει στην καθιέρωση μιας ξεχωριστής Αλβανικής γλώσσας Παροικίας μέσα στην ιεραποστολική επισκοπή. Ο Νόλι (1882-1965)^[4], ένας διακαής Αλβανός εθνικιστής ("Αλβανιστής" ή "Σκιπεταριστής") και πρώην σολίστας κοινοτήτων, ορίστηκε στη συνέχεια το Φεβρουάριο του 1908 από τον μητροπολίτη Πλάτωνα να εξυπηρετήσει αυτήν την νέα αλβανική παροικία. Ο Νόλι πήγε να οργανώσει πέντε πρόσθετες αλβανικές παροικίες, κυρίως στη Μασαχουσέτη, ως Αλβανική Ορθόδοξη Αποστολή στην Αμερική υπό την αιγίδα της Ρωσικής Επισκοπής Αμερικής^[5][6].

Ο Φαν Νόλι μετανάστευσε αργότερα στην Αλβανία, υπηρέτησε ως ο Αλβανός εκπρόσωπος στην Ένωση των Εθνών (ΕτΕ), ήταν ο επίσκοπος και ο αρχιεπίσκοπος της Ανεξάρτητης Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αλβανία το 1923, και ακόμη και χρισμένος εν συντομία ως ο πρωθυπουργός της Αλβανίας, αλλά νικήθηκε από τον Αχμέτ Ζόγου τον ίδιο χρόνο. Μετά από έτη εξορίας στη Γερμανία, ο Νόλι επέστρεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1932, απόφοιτος του Χάρβαρντ, μετέφρασε τον Σαίξπηρ στην αλβανική γλώσσα και όλες τις Ορθόδοξες Γραφές και λειτουργίες στα αγγλικά και καθοδήγησε την Αλβανική Ορθόδοξη Κοινότητα σε αυτήν τη χώρα μέχρι τον θάνατό του το 1965.

Κατά τη διάρκεια της επικράτησης του καθεστώτος του Χότζα, υπέστησαν υλικές καταστροφές περίπου 1600 Ορθόδοξες Εκκλησίες. Σήμερα, σύμφωνα με τις πρόσφατες στατιστικές από τις θρησκευτικές κοινότητες στην Αλβανία, υπάρχουν 1239 εκκλησίες, σχεδόν οι μισές από τις οποίες (610) είναι ορθόδοξες^[7]. Σύμφωνα με την αλβανική Ορθόδοξη Εκκλησία^[8], οι προσπάθειες κατασκευής νέων εκκλησιών και αποκατάστασης παλαιών υπήρξαν σε όλη την ιστορία της Νέας Αλβανικής Εκκλησίας επιτυχείς. Η κατασκευή περισσότερων ορθόδοξων εκκλησιών στη χώρα έχει τεθεί ως προτεραιότητα του σώματος.

Έγγραφα που δημοσιοποιούνται πρόσφατα από την αμερικανική κυβέρνηση αποκαλύπτουν ότι κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου η δύση καθώς επίσης και η ΕΣΣΔ αναφέρουν συχνά την Αλβανία ως «μουσουλμανική» χώρα, παρά την επίσημα αθεϊστική θέση της αλβανικής κυβέρνησης τότε^[9]. Δεν υπάρχουν επίσημα στατιστικά στοιχεία αναφορικά με το θρήσκευμα των κατοίκων της Αλβανίας, ενώ οι εκτιμήσεις ποικίλουν, καθώς ορισμένες πηγές αναφέρουν ακόμα και την πλειοψηφία του πληθυσμού να μην ανήκει ή να ακολουθεί κάποιο δόγμα.^[10] Σύμφωνα με το ερευνητικό κέντρο Pew το ποσοστό των μουσουλμάνων ανέρχεται σχεδόν στο 60% και των χριστιανών στο υπόλοιπο 40%,^[11] ενώ η έκδοση World Factbook της CIA αναφέρει τους μουσουλμάνους στο 70%, τους χριστιανούς ορθόδοξους στο 20% και τους ρωμαιοκαθολικούς στο 10%.^[12] 

Το αλβανικό έδαφος έχει κληρονομήσει πολλές Ορθόδοξες Εκκλησίες από τη βυζαντινή εποχή^[13]. Επιπλέον, πολλοί βυζαντινοί εκκλησιαστικοί φορείς έχουν ιδρυθεί στη χώρα, από τη θρησκευτική αναγέννησή της, όπως η Αλβανική Βυζαντινή Εκκλησία, η οποία αποτελείται επίσης από άλλους οργανισμούς, όπως η Ιταλο-ελληνική Καθολική Εκκλησία, η οποία είναι επίσης γνωστή ως Ιταλο-αλβανική Καθολική Εκκλησία. Όσον αφορά στην πολιτιστική επιρροή του ορθόδοξου χριστιανισμού στην Αλβανία, είναι εμφανές ότι πράγματι υπάρχει. Ένα παράδειγμα είναι το Βεράτι, μια πόλη χτισμένη εξ ολοκλήρου κατά τη βυζαντινή περίοδο, και αλλά και η Κορυτσά, η οποία έχει πολλές εκκλησίες με σαφή βυζαντινή επιρροή, δεδομένου ότι είναι επίσης η πόλη με τον πυκνότερο Ορθόδοξο πληθυσμό της Αλβανίας.