Αρχή της δεδηλωμένης

Η αρχή της δεδηλωμένης είναι όρος του Συνταγματικού Δικαίου και ορίζει ότι η κυβέρνηση οφείλει να έχει τη δεδηλωμένη εμπιστοσύνη της απόλυτης πλειοψηφίας των βουλευτών,[1][2] δηλαδή τουλάχιστον 151 από τους 300 για τη Βουλή των Ελλήνων. Διαχρονικά αυτή η εμπιστοσύνη δηλώνεται με σχετική ψηφοφορία της Βουλής μετά από κάθε σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η δημοκρατική νομιμοποίηση της κυβέρνησης, η οποία συνήθως, σε αντίθεση με το Κοινοβούλιο, δεν εκλέγεται απευθείας από τον λαό, αλλά διορίζεται από τον ανώτατο άρχοντα της χώρας.

Στην Ελλάδα η αρχή της δεδηλωμένης καθιερώθηκε άτυπα το 1875. Από το 1870 και μετά, είχε τεθεί αρκετές φορές ο προβληματισμός σημαντικού αριθμού βουλευτών για τον διορισμό κυβερνήσεων μειοψηφίας. Ο προβληματισμός εκφράστηκε και από πολιτικούς όπως ο Επαμεινώνδας Δεληγιώργης, ο Κωνσταντίνος Λομβάρδος και ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος.[3] Καθοριστική παρέμβαση ήταν άρθρο του Χαριλάου Τρικούπη στην εφημερίδα Καιροί της 29ης Ιουνίου 1874 με τον τίτλο «Τίς πταίει», στο οποίο κατηγορούσε τον βασιλιά Γεώργιο Α' ότι εφάρμοζε καθεστώς απόλυτης μοναρχίας, επειδή διόριζε κατά βούληση πρωθυπουργούς από τα κόμματα της μειοψηφίας χωρίς να λαβαίνει υπόψη του τα αποτελέσματα των εκάστοτε βουλευτικών εκλογών.[4] Αποκορύφωμα της πολιτικής ανωμαλίας την άνοιξη του 1875 ήταν τα λεγόμενα Στηλιτικά, ένα κοινοβουλευτικό πραξικόπημα εκ μέρους του Δημήτριου Βούλγαρη προκειμένου να έχει νομοθετικό έργο χωρίς να κατέχει την πλειοψηφία των εδρών.[5] Μετά την αναταραχή που προκλήθηκε, πρωθυπουργός διορίστηκε ο Τρικούπης που αμέσως ζήτησε εκλογές. Παρά την εκλογική αποτυχία του ίδιου, επιτυχία του ήταν ότι ο Γεώργιος ο Α' δεσμεύτηκε τον Αύγουστο του 1875 στον λόγο του Θρόνου ενώπιον του Κοινοβουλίου ότι θα διόριζε στο εξής μόνο πρωθυπουργούς που θα απολάμβαναν την εμπιστοσύνη της Βουλής.

Απαιτών ως απαραίτητον προσόν των καλουμένων παρ'εμού εις την κυβέρνησιν του τόπου την δεδηλωμένην προς αυτούς εμπιστοσύνην της πλειοψηφίας των αντιπροσώπων του έθνους, απεκδέχομαι ίνα η Βουλή καθιστά εφικτήν την ύπαρξιν του προσόντος τούτου ου άνευ αποβαίνει αδύνατος η εναρμόνιος λειτουργία του πολιτεύματος.

— Γεώργιος Α΄ της Ελλάδας στον Λόγο του Θρόνου του 1875[6]

Ρητή διάταξη έγινε για πρώτη φορά στο Σύνταγμα του 1927 και διατηρήθηκε στα νεότερα Συντάγματα[7]

Στο Σύνταγμα του 1975 και την αναθεώρησή του 1986 καθορίστηκαν οι ελευθερίες και υποχρεώσεις του Αρχηγού του Κράτους ως προς τα πρόσωπα στα οποία δίνει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Με λεπτομερείς διατάξεις αποτρέπεται ο κίνδυνος, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να περιφρονήσει την ιεραρχία του κόμματος και να διορίσει πρωθυπουργό άλλο στέλεχός του ή κατά τον Αναστάση Πεπονή «να καλέσει οποιονδήποτε φίλο του [...] και να τον χρίσει πρωθυπουργό».[8], σύμφωνα με τη ρήση του βασιλιά Παύλου του Α' ότι μπορεί να διορίσει πρωθυπουργό «ακόμη και τον κηπουρό του». [9]

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι υποχρεωμένος να διορίσει Πρωθυπουργό τον αρχηγό του κόμματος (ή αυτόν που προτείνει η κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος)[10][11] που διαθέτει στη Βουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών[12]. Αν κανένα κόμμα δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει στον αρχηγό του κόμματος που διαθέτει τη σχετική πλειοψηφία διερευνητική εντολή για να διακριβωθεί η δυνατότητα σχηματισμού Κυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Βουλής και εφόσον αποτύχει διαδοχικά στους αρχηγούς των υπόλοιπων κομμάτων.[11]

Στο ισχύον Σύνταγμα είναι ρητά κατοχυρωμένη στο άρθρο 37 παράγρ. 2 εδ. α΄.[13][11] Κατά το άρθρο 84 μέσα σε δεκαπέντε ημέρες από την ορκωμοσία του Πρωθυπουργού, η Κυβέρνηση υποχρεούται να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής.[14] Η τελευταία διατηρεί το δικαίωμά της να άρει την εμπιστοσύνη της υπό προϋποθέσεις με ψήφο δυσπιστίας ύστερα από πρόταση μομφής. Η πρόταση εμπιστοσύνης κατά το άρθρο 84, παρ. 6 γίνεται δεκτή με την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών, άποψη με την οποία συμφωνούν οι συνταγματολόγοι Μάνεσης, Βενιζέλος και Σπυρόπουλος[15]. Με αυτή την ερμηνεία διαφωνούσε ο Δημήτρης Τσάτσος υποστηρίζοντας ότι αφορά μόνο τη νέα έκφραση εμπιστοσύνης κατά τη διάρκεια της θητείας της.[16]

Παραπομπές

  1. ↑ Πετρίδης, σ.126
  2. ↑ Τσάτσος, σ.322-323,326,330 και Α.Πεπονή, Η αναθεώρηση του 1986, Αθήνα-Κομοτηνή 1986, σ.67 (όπως αναφέρεται στον Τσάτσο).
  3. ↑ Πετρίδης, σ. 91-96
  4. ↑ Πετρίδης, σ. 97-113
  5. ↑ Πετρίδης, σ. 117-125
  6. ↑ Πετρίδης, σ.125
  7. ↑ άρθρο 89, Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας 1927 (ΦΕΚ A 107/1927).
  8. ↑ Τσάτσος, σ.325
  9. ↑ Πρωθυπουργός και κηπουροί, Δημήτρης Κ. Ψυχογιός, το ΒΗΜΑ, 31/08/2010
  10. ↑ Τσάτσος, σ.324-326
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Σύνταγμα της Ελλάδας, άρθρο 37, Εφημερίς της Κυβερνήσεως, τ.Α' 120/27.6.2008 Αρχειοθετήθηκε 2015-06-27 στο Wayback Machine., Εθνικό Τυπογραφείο.
  12. ↑ Κ. Παπακωνσταντίνου - Λ. Κατσίρας, "Πολιτική και Δίκαιο", ΟΕΔΒ, Αθήνα 2009, σ. 53
  13. ↑ Αδαμόπουλος Γιάννης, Η αρχή της δεδηλωμένης υπό το φως των πρόσφατων πολιτικών εξελίξεων Αρχειοθετήθηκε 2012-02-01 στο Wayback Machine., Η Καθημερινή, 19-11-11
  14. ↑ Σύνταγμα της Ελλάδας, άρθρο 84, Εφημερίς της Κυβερνήσεως, τ.Α' 120/27.6.2008 Αρχειοθετήθηκε 2015-06-27 στο Wayback Machine., Εθνικό Τυπογραφείο.
  15. ↑ Α. Μάνεσης, "Η νομικοπολιτική σημασία της συνταγματικής αναθεώρησης του 1986", Δίκαιο και πολιτική, τχ. 13-14, σ.28 · Ευ. Βενιζέλος, "Οι κυβερνήσεις μειοψηφίας και η επιστροφή στην "Διάκριση των Εξουσιών" κατά το Σύνταγμα του 1975", ανάτυπο από τα Σύγχρονα Θέματα, 1981, σ.16 και Φ. Σπυρόπουλος, "Τι πλειοψηφία απαιτείται για την έκφραση εμπιστοσύνης της Βουλής στη νέα Κυβέρνηση", Δίκαιο και Πολιτική, τχ.11, 1985, σ.55 επ. κυρίως σ.58 επ. όπως αναφέρονται στο Τσάτσος, σ.327-328
  16. ↑ Τσάτσος, σ.327-330 και Τσάτσος, Συνταγματικό Δίκαιο, Ι. Γ' έκδοση 1985, σ. 371-372.

Πηγές

  • Πετρίδης Παύλος, Σύγχρονη Ελληνική Πολιτική Ιστορία, τ. Β' 1862-1927, Γκοβόστης ISBN 9602708298
  • Τσάτσος Δημήτρης, «Ποιος θα γίνει Πρωθυπουργός; Ο ρόλος του Προέδρου», Ελληνική Πολιτεία 1974-1997, Καστανιώτης, Αθήνα, 1998 ISBN 9600320764

Read other articles:

EISCAT

EISCAT adalah sebuah singkatan untuk European Incoherent Scatter Scientific Association. Maskapai ini mengoperasikan tiga sistem pencar radar koheren, pada 224 MHz, 931 MHz di Northern Skandinavia dan satu di 500 MHz di Svalbard, digunakan untuk mempelajari interaksi antara Matahari dan Bumi seperti diungkapkan oleh gangguan di ionosfer dan magnetosfer. Di fasilitas Ramfjordmoen (dekat Tromsø, Norwegia), itu juga mengoperasikan fasilitas pemanas ionosfir. Referensi Wikimedia ...

 

Stasiun Ugo-Nagano

Stasiun Ugo-Nagano羽後長野駅Stasiun Ugo-Nagano pada Mei 2009LokasiYanagita-199-2 Nagano, Daisen-shi, Akita-ken 014-0207JepangKoordinat39°32′45.3″N 140°32′26.1″E / 39.545917°N 140.540583°E / 39.545917; 140.540583Koordinat: 39°32′45.3″N 140°32′26.1″E / 39.545917°N 140.540583°E / 39.545917; 140.540583Operator JR EastJalur■ Jalur TazawakoLetak64.6 kilometer dari MoriokaJumlah peron2 peron sampingInformasi lainStatusMem...

 

Capcom Cup

Annual esports tournament This article needs to be updated. Please help update this article to reflect recent events or newly available information. (February 2024) Capcom CupGameFighting games Ultra Street Fighter IV Street Fighter V Street Fighter 6Founded2013FounderCapcomCountryUnited StatesMost recentchampion(s)Wang UMA Yuan-haoQualificationCapcom Pro TourOfficial websitecapcomcup.com Capcom Cup is an annual fighting game tournament specifically focused on the Street Fighter series. The e...

Robert Hofstadter

Robert HofstadterRobert Hofstadter (1961, Nobel Foundation photo)Lahir(1915-02-05)5 Februari 1915New York City, New YorkMeninggal17 November 1990(1990-11-17) (umur 75)KebangsaanUnited StatesAlmamaterCity College of New YorkPrinceton UniversityDikenal atasElectron scatteringAtomic nucleiSuami/istriNancy Givan HofstadterPenghargaanPenghargaan Nobel dalam Fisika (1961)Karier ilmiahBidangPhysicsInstitusiStanford UniversityUniversity of Pennsylvania Tanda tangan Robert Hofstadter (5 Februari...

 

Bourguignon-morvandiau

Bourguignon-morvandiauBorguignon-morvandiau Pays France Région Bourgogne Nombre de locuteurs 50,000 ayant une connaissance de la langue en 1988[1] Classification par famille - langues indo-européennes - langues italiques - langues latino-falisques - latin - latin vulgaire - langues romanes - langues romanes occidentales - langues gallo-romanes - langues d'oïl - bourguignon-morvandiau Codes de langue Linguasphere & 51-AAA-hl 51-AAA-hk & 51-AAA-hl Glottolog bour1247 Échantillon Art...

 

Flag of Austria

National flag See also: List of Austrian flags Republic of AustriaUseCivil flag and ensign Proportion2:3Adopted1230; 794 years ago (1230) (first recorded use) 1 May 1945; 79 years ago (1945-05-01) (formally adopted)DesignA horizontal triband of red (top and bottom) and white. UseState and war flag, state and naval ensign Proportion2:3DesignA horizontal triband of red (top and bottom) and white defaced with the coat of arms of Austria at its centre. The nati...

Second Yanukovych government

Government of Ukraine Second Yanukovych Government12th Cabinet of Ukraine (since 1990)Date formed4 August 2006Date dissolved18 December 2007People and organisationsHead of stateViktor YushchenkoHead of governmentViktor YanukovychDeputy head of governmentMykola AzarovNo. of ministers26Member partyParty of RegionsCommunist Party of UkraineSocialist Party of UkraineStatus in legislatureCoalition of National UnityOpposition partyYulia Tymoshenko BlocNUNSOpposition leaderYulia TymoshenkoHistoryLeg...

 

Klorida

Artikel ini bukan mengenai klorin. Klorida Nama Nama IUPAC (sistematis) Klorida[1] Penanda Nomor CAS 16887-00-6 Y Model 3D (JSmol) Gambar interaktif 3DMet {{{3DMet}}} Referensi Beilstein 3587171 ChEBI CHEBI:17996 ChEMBL ChEMBL19429 Y ChemSpider 306 Y Nomor EC Referensi Gmelin 14910 IUPHAR/BPS 2339 KEGG C00698 Y PubChem CID 312 Nomor RTECS {{{value}}} UNII Q32ZN48698 Y InChI InChI=1S/ClH/h1H/p-1 YKey: VEXZGXHMUGYJMC-UHFFFAOYSA-M Y SMILES [Cl-] Si...

 

コルク

この記事は検証可能な参考文献や出典が全く示されていないか、不十分です。出典を追加して記事の信頼性向上にご協力ください。（このテンプレートの使い方）出典検索?: コルク – ニュース · 書籍 · スカラー · CiNii · J-STAGE · NDL · dlib.jp · ジャパンサーチ · TWL（2017年4月） コルクを打ち抜いて作った瓶の栓 コルク（木栓、�...

Habib Nasib Nader

Habib Nasib Nader Habib Nasib Nader (Londra, 1979) è un attore britannico. Indice 1 Biografia 2 Filmografia (parziale) 2.1 Cinema 2.2 Televisione 3 Note 4 Collegamenti esterni Biografia Nato a Londra in una famiglia di immigrati ghanesi, Habib Nasib Nader ha studiato recitazione alla London Academy of Music and Dramatic Art, laureandosi nel 2003.[1] Dopo la fine degli studi ha fatto il suo esordio sul grande schermo nel 2004 recitando accanto a Johnny Depp in The Libertine, a cui son...

 

俄亥俄州

  「俄亥俄」重定向至此。关于其他用法，请见「俄亥俄 (消歧义)」。 俄亥俄州 美國联邦州State of Ohio 州旗州徽綽號：七葉果之州地图中高亮部分为俄亥俄州坐标：38°27'N－41°58'N, 80°32'W－84°49'W国家 美國加入聯邦1803年3月1日，在1953年8月7日追溯頒定（第17个加入联邦）首府哥倫布（及最大城市）政府 • 州长（英语：List of Governors of {{{Name}}}]]） •&...

 

乌克兰总理

 烏克蘭總理Прем'єр-міністр України烏克蘭國徽現任杰尼斯·什米加尔自2020年3月4日任命者烏克蘭總統任期總統任命首任維托爾德·福金设立1991年11月后继职位無网站www.kmu.gov.ua/control/en/（英文） 乌克兰 乌克兰政府与政治系列条目 宪法 政府 总统 弗拉基米尔·泽连斯基 總統辦公室 国家安全与国防事务委员会 总统代表（英语：Representatives of the President of Ukraine） 总...

2020–21 Moldovan Cup

Football tournament season 2020–21 Moldovan CupThe Zimbru Stadium in Chișinău hosted the finalTournament detailsCountryMoldovaDates8 August 2020 – 30 May 2021Teams47Final positionsChampionsSfîntul GheorgheRunner-upSheriff TiraspolTournament statisticsMatches played45Goals scored188 (4.18 per match)← 2019–202021–22 → The 2020–21 Moldovan Cup (Romanian: Cupa Moldovei) was the 30th season of the annual Moldovan football cup competition. The compe...

 

Foo Fighters: Sonic Highways

American television miniseries This article is about the television miniseries. For the album, see Sonic Highways. Foo Fighters: Sonic HighwaysGenreRockumentaryCreated byDave GrohlWritten byMark MonroeDirected byDave GrohlStarring Dave Grohl Taylor Hawkins Nate Mendel Chris Shiflett Pat Smear Rami Jaffee Butch Vig Opening themeSomething from Nothing by Foo FightersComposerBryan Lee BrownCountry of originUnited StatesOriginal languageEnglishNo. of episodes8ProductionExecutive producers James A...

 

Boston Tea Party

1773 American protest against British taxation For other uses, see Boston Tea Party (disambiguation). Boston Tea PartyPart of the American RevolutionBoston Tea Party, engraving in W. D. Cooper's The History of North America, London: E. Newberry, 1789[1]DateDecember 16, 1773; 250 years ago (1773-12-16)LocationBoston, Province of Massachusetts Bay, British America42°21′13″N 71°03′09″W / 42.3536°N 71.0524°W / 42.3536; -71.0524...

Lazar Lyusternik

Lazar Aronovich LyusternikLazar A. LyusternikLahir(1899-12-31)31 Desember 1899Zduńska Wola, Polandia Kongres, Kekaisaran RusiaMeninggal23 Juli 1981(1981-07-23) (umur 81)Moskwa, USSRKebangsaanSoviet RusiaAlmamaterUniversitas Negeri MoskwaKarier ilmiahBidangMatematikaInstitusiUniversitas Negeri MoskwaPembimbing doktoralNikolai LuzinMahasiswa doktoralAbram Ilyich FetMark Vishik Lazar Aronovich Lyusternik (juga Lusternik, Lusternick, Ljusternik; Ла́зарь Аро́нович Люсте...

 

Ongkek

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Februari 2023. Ongkek adalah suatu sesaji yang digunakan untuk melaksanakan serangkaian upacara Kasada yang dilaksanakan oleh Suku Tengger yang berada di wilayah Jawa Timur. Pembuatan ongkek di setiap desa pada masyarakat Tengger memiliki perbedaan, karena ongkek di...

 

Convoy SC 130

Convoy during naval battles of the Second World War Convoy SC 130Part of World War IIHMS Duncan in March 1943Date18–20 May 1943LocationNorth AtlanticResult Allied victoryBelligerents Germany  United Kingdom CanadaCommanders and leaders Admiral Karl Dönitz Comm: HC Forsyth B-7 Group: Cdr. P GrettonStrength 25 U-boats 37 ships 8 escortsCasualties and losses 3 U-boats destroyed 1 U-boat damaged 142 dead no ships sunkvteAtlantic campaign Americas United States Caribbean St. Lawrence ...

Bahasa Belanda Kuno

Bahasa Belanda Kuno Bahasa Franka Hilir KunoBahasa Franka Kuno Dituturkan diHolandia, Austrasia, Zeeland, dan FlandriaWilayahNegara-Negara Dataran RendahEraAbad ke-5 hingga pertengahan Abad ke-12 M, secara bertahap berkembang menjadi Bahasa Belanda Pertengahan Rumpun bahasaIndo-Eropa JermanikJermanik BaratFrankaBelanda Kuno Bentuk awalFranka Belanda Kuno Sistem penulisanRune, LatinKode bahasaISO 639-3odtLINGUIST List odtGlottologoldd1237[1]IETFodt Status pemertahanan Punah EXSing...

 

Pelion

A range of southern Thessaly, Greece. For other uses, see Pelion (disambiguation). PelionΠήλιοPilioSouthern hookHighest pointElevation1,624 m (5,328 ft)[1]Prominence1,473 m (4,833 ft)ListingParklandCoordinates39°26′19″N 23°2′47″E / 39.43861°N 23.04639°E / 39.43861; 23.04639NamingPronunciationGreek: [ˈpiʎo]GeographyPelionGreece LocationEastern Magnesia, GreeceParent rangePilioGeologyMountain typeFoldClimbingEas...