Ο Αλφά Κοντέ (γαλλ.Alpha Condé, 1938-) είναι πολιτικός και πρόεδρος της Γουινέας από τον Δεκέμβριο του 2010 έως την ανατροπή του σε πραξικόπημα στις 5 Σεπτεμβρίου 2021. Ήταν προηγουμένως καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο των Παρισίων και ήταν μέλος της αντιπολίτευσης, καθώς δεν κατάφερε να επικρατήσει στις προηγούμενες εκλογές του Λανσάνα Κοντέ. Κέρδισε τις εκλογές του 2010, οι οποίες χαρακτηρίστηκαν ως οι πιο αξιόπιστες στην ιστορία της χώρας. Έγινε ο πρώτος πρόεδρος της χώρας μετά την πτώση της δικτατορίας του Λανσάνα Κοντέ. Επανεξελέγη στις εκλογές του 2015 και του 2020. Τον Ιανουάριο του 2017 ανέλαβε την προεδρία της Αφρικανικής Ένωσης για έναν χρόνο. Το 2021 ο στρατός τον ανέτρεψε με πραξικόπημα.
Βιογραφία
Πρώτα χρόνια
Ο Κοντέ γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1938 στην πόλη Μποκέ της τότε Γαλλικής Γουινέας. Οι γονείς του άνηκαν στη φυλή Μαντίνκα.
Πολιτική δράση
Έλαβε μέρος στις πρώτες πολυκομματικές εκλογές του 1993, καταλαμβάνοντας το 19,6% των ψήφων. Οι ψήφοι που συγκέντρωσε στις περιφέρειες Κανκάν και Σιγκιρί ακυρώθηκαν από το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας, όπου συγκέντρωσε πάνω από το 90% των ψήφων[7] . Στις εκλογές του 1998 συγκέντρωσε το 16,6% των ψήφων, καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση, πίσω από τον Λανσάνα Κοντέ, που συγκέντρωσε το 56,1% των ψήφων και τον Μαμαντού Μπουαγιέ Μπα που συγκέντρωσε το 24,6% των ψήφων. Δύο μέρες μετά την ψηφοφορία, συνελήφθη με τις κατηγορίες της παράνομης εγκατάλειψης της χώρας και τη συγκέντρωση δυνάμεων για την αποσταθεροποίηση του πολιτεύματος[7]. Επίσης, κατηγορήθηκε αργότερα, μαζί με 47 άλλους κατηγορούμενους, για την πρόσληψη μισθοφόρων, σχεδιασμό απόπειρας δολοφονίας του προέδρου Λανσάνα Κοντέ και ανατροπή της ασφάλειας του κράτους. Οι δικηγόροι του αρνήθηκαν όλες τις κατηγορίες, ενώ καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια φυλάκισης, ωστόσο αποφυλακίστηκε τον Μάιο του 2001, αφού του δόθηκε χάρη από τον πρόεδρο της χώρας με τον όρο να μην συμμετάσχει σε οποιαδήποτε πολιτική δραστηριότητα[7].
Πρόεδρος
Έπειτα από την αποφυλάκισή του, ο Κοντέ έφυγε στη Γαλλία και επέστρεψε τον Ιούλιο του 2005.[8] Μετά το πραξικόπημα του 2008, ο Αλφά Κοντέ εξελέγη πρόεδρος της χώρας, συγκεντρώνοντας το 52,52%, έναντι του 47,48% του αντιπάλου του Σελού Νταλεΐν Ντιαλό.
Προεδρικές εκλογές 2010
Έπειτα από περίοδο πολιτικής έντασης, ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών διεξήχθη στις 27 Ιουνίου 2010. Ήταν οι πρώτες πολυκομματικές προεδρικές εκλογές στην ιστορία της χώρας από την εποχή της ανεξαρτησίας της από τη Γαλλία. Έλαβαν μέρος συνολικά 24 υποψήφιοι.[9] Στον πρώτο γύρο προηγήθηκε με 39,72% των ψήφων ο πρώην πρωθυπουργός Σελού Ντιαλό, ο οποίος ορίστηκε να αναμετρηθεί σε δεύτερο γύρο, στις 18 Ιουλίου, με τον Αλφά Κοντέ, που ήρθε 2ος με 20,67% των ψήφων.[10] Ωστόσο, ο δεύτερος γύρος αναβλήθηκε, για να δοθεί χρόνος στο Συνταγματικό Δικαστήριο να εξετάσει τις καταγγελίες περί νοθείας[11]. Στις 7 Νοεμβρίου 2010 διεξήχθη τελικά και ο δεύτερος γύρος και νικητής ανακηρύχθηκε ο Αλφά Κοντέ, με ποσοστό 52,5% των ψήφων έναντι 47,5% για τον Ντιαλό. Η ανακοίνωση του νικητή πυροδότησε ταραχές, με απολογισμό 10 νεκρούς και 200 τραυματίες, κατά το τριήμερο 15-17 Νοεμβρίου 2010. Οι αρχές κήρυξαν κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και επέβαλαν απαγόρευση κυκλοφορίας στις 17 Νοεμβρίου 2010.[12]
Ο Κοντέ ορκίστηκε πρόεδρος στις 21 Δεκεμβρίου 2010. Στα πλαίσια συμφιλίωσης με την αντιπολίτευση, προσέφερε υπουργικά χαρτοφυλάκια σε πολλά μέλη της αντιπολίτευσης.[13]
Απόπειρα δολοφονίας
Στις 19 Ιουλίου 2011 εκδηλώθηκε επίθεση με οβίδες στην προεδρική κατοικία , με αποτέλεσμα το θάνατο ενός μέλους της προεδρικής φρουράς και τον τραυματισμό 2 άλλων: ωστόσο ο Κοντέ διέφυγε της απόπειρας δολοφονίας.[14] Λίγες ώρες μετά τις επιθέσεις συνελήφθησαν ένας πρώην αρχηγός του στρατού και ένα μέλος της προεδρικής φρουράς. Ο ίδιος ο Κοντέ σε διάγγελμά του προς το λαό αναφέρθηκε στις δύο επιθέσεις στην οικία του και συνεχάρη την προεδρική φρουρά για τον ηρωικό αγώνα της σχεδόν επί δίωρο.[15] Τρεις ημέρες μετά συνελήφθησαν τουλάχιστον 38 στρατιώτες αναφορικά με τις επιθέσεις.
Τα Ηνωμένα Έθνη καταδίκασαν την επίθεση και ζήτησαν μεταρρυθμίσεις στην άμυνα της Γουινέας[14].
Κατά τη διάρκεια της θητείας του, αποκαλύφθηκε ότι το 2011 ο Αλφά Κοντέ υπέγραψε μυστική συμφωνία για τη μεταβίβαση λογαριασμών από την εκμετάλλευση των ορυχείων αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων που ανήκουν σε εταιρείες όπως οι BHP Billiton και η Rio Tinto - οι εταιρείες αποσκοπούν σε επενδύσεις στη Γουινέα – σε μεσάζοντες της Νότιας Αφρικής.[16]
Προεδρικές εκλογές 2015 και 2020
Ο Κοντέ διεκδίκησε την επανεκλογή του στις 11 Οκτωβρίου 2015. Εξελέγη ξανά από τον πρώτο γύρο, με ποσοστό 58% των ψήφων.[17] Ωστόσο, η εκλογική του νίκη επισκιάστηκε από καταγγελίες της αντιπολίτευσης για νοθεία και παρατυπίες στις εκλογές.
Οι επόμενες προεδρικές εκλογές διεξήχθησαν το 2020. Στις 19 Οκτωβρίου τα προκαταρκτικά αποτελέσματα έδειχναν προβάδισμα στον Σελού Ντιάλο, ο οποίος βιάστηκε και ανακηρύχτηκε νικητής,[18] αλλά η εκλογική επιτροπή διέψευσε την δήλωσή του. Τελικά, ο Αλφά Κοντέ κέρδισε τον Ντιάλο με 59,49% έναντι 33,5% των ψήφων, και επανεξελέγη πρόεδρος για τρίτη φορά.[19][20]
Πραξικόπημα του 2021
Στις 5 Σεπτεμβρίου 2021, πραγματοποιήθηκε πραξικόπημα ενάντια στο καθεστώς του Κοντέ που στη συνέχεια ανατράπηκε.[21]
