Το αυγοτάραχο είναι τρόφιμο που αποτελείται από ταριχευμένα αυγά ψαριών. Στην Ελλάδα ιδιαίτερο είναι το αυγοτάραχο των λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου-Αιτωλικού (προϊόν Π.Ο.Π). Το αυγοτάραχο είναι στην ουσία τα αυγά του κέφαλου, της «μπάφας» όπως την αποκαλούν στην περιοχή, τα οποία οι ντόπιοι επεξεργάζονται με αλάτι και στη συνέχεια τα εμβαπτίζουν μέσα σε κερί, για να διατηρηθούν αναλλοίωτα.

Το αυγοτάραχο αναφέρεται ως το χαβιάρι της Ελλάδας. Είναι ιδιαίτερα αγαπητό στους Έλληνες αλλά και σε άλλους λαούς, κυρίως της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας.

Στα αγγλικά αποκαλείται botargo, στα ιταλικά bottarga, στα γαλλικά poutargue ή boutargue, στα ισπανικά botarga, στα αραβικά batarech και στα ιαπωνικά karasumi.

Το αυγοτάραχο είναι ένα προϊόν με ιδιαίτερα υψηλή διατροφική αξία, το οποίο διαθέτει λάτρεις ανά τον κόσμο.

Θεωρείται πηγή σημαντικής ενέργειας και υψηλής διατροφικής αξίας, καθότι περιέχει σημαντική ποσότητα βιταμινών και ω-3 πολυακόρεστων λιπαρών.

Η τακτική της συντήρησης του αυγοτάραχου έχει τις ρίζες της στους αρχαίους Έλληνες και Αιγύπτιους. Το 1668 ο Τούρκος χρονογράφος και περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή αναφέρει το αυγοτάραχο ως μεζέ “πραγματικά άξιο δώρο για σουλτάνους”,^[1] “ξανθό σαν το σαφράν”, ευωδιαστό, νόστιμο και τονωτικό.

Το αυγοτάραχο έγινε γνωστό στην Ευρώπη από τον λόρδο Βύρωνα, κατά την επίσκεψή του στο Μεσολόγγι τον Ιανουάριο του 1824.^[2] Λόγω της μοναδικότητάς του το αυγοτάραχο προσφερόταν και ως κέρασμα που αφορούσε ποτό ή φαγητό. Ακόμη και στη λογοτεχνία υπάρχουν αναφορές.

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στην κορυφαία του νουβέλα Η φόνισσα αναφέρει πως η Φραγκογιαννού προσπάθησε στη δίκη του γιου της να δωροδοκήσει τους ενόρκους με εκλεκτά είδη στα οποία συμπεριλαμβανόταν το αυγοτάραχο.

Κατά την περίοδο αναπαραγωγής του κέφαλου,^[3] από τα τέλη Αυγούστου μέχρι και τα μέσα Σεπτεμβρίου, αρχίζει το ψάρεμα στα ιβάρια - φυσικά ιχθυοτροφεία της λιμνοθάλασσας - όπου τα ψάρια παγιδεύονται και μεγαλώνουν σε ελεγχόμενο περιβάλλον χωρίς καμιά άλλη ανθρώπινη παρέμβαση. Με ιδιαίτερη προσοχή αφαιρούνται οι δυο επιμήκεις κυλινδρικοί λοβοί με τα αυγά από την κοιλιά των ψαριών, η οποιαδήποτε αμυχή μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στο προϊόν. Τα αυγοτάραχα ξεπλένονται με άφθονο νερό και καθαρίζονται εξονυχιστικά. Ακολούθως παστώνονται με αλάτι με το οποίο μένουν διαφορετικό χρόνο αναλόγως του βάρους τους. Ξεπλένονται από το αλάτι, μπαίνουν σε καλούπια και πηγαίνουν για τη διαδικασία της ξήρανσης σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους ξηραντήρια με ελεγχόμενες συνθήκες. Ακολουθεί το κέρωμα,^[4] με εμβάπτιση σε αγνό υγροποιημένο κερί, ώστε να αυξηθεί η διάρκεια ζωής του αυγοτάραχου. Τέλος, τα μπαστούνια του αυγοτάραχου μπαίνουν στην πολυτελή συσκευασία τους (οι συσκευασίες ξεκινούν από τα 100 γραμμάρια αλλά μπορεί να ξεπεράσουν και το ένα κιλό) και παίρνουν τον δρόμο για τα καταστήματα και την κουζίνα σας.

Πλούσιο σε πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας,^[5] λιπαρά οξέα αλλά και βιταμίνες όπως βιταμίνη Ε^[6] και βιταμίνη C, το αυγοτάραχο δεν προσφέρει μόνο ιδιαίτερη γεύση αλλά και θρέψη. Το αυγοτάραχο είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα, σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα συμπεριλαμβανομένων των πολύτιμων ωμέγα-3 λιπαρών, κυρίως του εικοσαπενταενοϊκού οξέος (EPA)^[7] και του εικοσιδυαεξαενοϊκού οξέος (DHA).

Επίσης το αυγοτάραχο περιέχει σημαντικές ποσότητες σκουαλενίου (ουσία την οποία συναντάμε και στο ελαιόλαδο) και φυτοστερολών (ουσίες που υπό προϋποθέσεις μειώνουν το επίπεδο χοληστερόλης). Στο αυγοτάραχο ενυπάρχουν σημαντικές ποσότητες της αντιοξειδωτικής βιταμίνης Ε (περίπου 4 mg/100 γρ) που λειτουργεί παράλληλα ως αναστολέας της δράσης του παράγοντα ενεργοποίησης αιμοπεταλίων.^[8] Ο παράγοντας ενεργοποίησης αιμοπεταλίων είναι ένας από τους ισχυρότερους φλεγμονώδεις παράγοντες που έχουν εντοπιστεί και φέρει άμεση ευθύνη για τον σχηματισμό των αθηρωματικών πλακών στα αγγεία.

Ένα σημαντικό συμπέρασμα έρευνας είναι ότι η επεξεργασία στην οποίαν υποβάλλονται οι ωοθήκες της μπάφας για να δώσουν το τελικό προϊόν δεν επιδρά σημαντικά στα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά και στη σύσταση του προϊόντος. Μάλιστα το τελικό προϊόν έχει το πλεονέκτημα ότι η υψηλή περιεκτικότητα του σε κηρούς ^[9]ενδέχεται να αυξάνει την απορρόφηση και την αξιοποίηση των απαραίτητων ωμέγα-3 λιπαρών οξέων.

Το Βικιλεξικό έχει σχετικό λήμμα:   αβγοτάραχο

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Αβγοτάραχο

Αυτό το λήμμα σχετικά με τη Γαστρονομία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.