Αίσθηση

Οι 5 αισθήσεις κατά Χανς Μακάρ

Η αίσθηση είναι ένα βιολογικό σύστημα που χρησιμοποιείται από έναν οργανισμό για την αισθητικότητα (sensation), δηλαδή τη διαδικασία συλλογής πληροφοριών για τον κόσμο και την ανταπόκριση τού οργανισμού σε ερεθίσματα. (Για παράδειγμα, στο ανθρώπινο σώμα, ο εγκέφαλος που αποτελεί μέρος του κεντρικού νευρικού συστήματος λαμβάνει σήματα από τις αισθήσεις, οι οποίες λαμβάνουν συνεχώς πληροφορίες από το περιβάλλον, στη συνέχεια ερμηνεύει αυτά τα σήματα και προκαλεί σωματικές αντιδράσεις). Αν και παραδοσιακά ήταν γνωστές περίπου πέντε ανθρώπινες αισθήσεις (δηλαδή η όραση, η όσφρηση, η αφή, η γεύση και η ακοή), σήμερα αναγνωρίζεται ότι υπάρχουν πολύ περισσότερες.[1] Οι αισθήσεις που χρησιμοποιούν διάφοροι άλλοι οργανισμοί είναι ακόμη μεγαλύτερες σε ποικιλία και αριθμό. Κατά τη διαδικασία της αισθητικότητας, τα αισθητήρια όργανα συλλέγουν διάφορα ερεθίσματα (όπως ήχους ή οσμές) προς μετασχηματισμό σε μορφή που μπορεί να γίνει αντιληπτή από τον εγκέφαλο. Η αισθητικότητα και η αντίληψη είναι θεμελιακές για κάθε πτυχή της γνώσης, της συμπεριφοράς και της νόησης ενός οργανισμού.

Στους οργανισμούς, ένα αισθητήριο όργανο αποτελείται από μια ομάδα αλληλοσυνδεόμενων αισθητήριων κυττάρων που αντιδρούν σε έναν συγκεκριμένο τύπο φυσικού ερεθίσματος. Μέσω κρανιακών και νωτιαίων νεύρων (νεύρα του Κεντρικού και του Περιφερικού Νευρικού Συστήματος που μεταδίδουν αισθητηριακές πληροφορίες από τον εγκέφαλο προς το σώμα και αντίστροφα), οι διάφοροι τύποι αισθητηριακών υποδοχέων (φωτοϋποδοχείς, χημειοϋποδοχείς, θερμοϋποδοχείς) στα αισθητήρια όργανα μεταδίδουν πληροφορίες από τα όργανα αυτά προς το κεντρικό νευρικό σύστημα, φτάνοντας τελικά στον εγκέφαλο, όπου τα αισθητηριακά σήματα επεξεργάζονται και ερμηνεύονται.

Τα αισθητηριακά συστήματα διακρίνονται σε εξωτερικά και εσωτερικά. Οι εξωτερικές αισθήσεις στον άνθρωπο βασίζονται στα αισθητήρια όργανα των ματιών, των αυτιών, του δέρματος, της μύτης και του στόματος. Οι εσωτερικές αισθήσεις ανιχνεύουν ερεθίσματα από τα εσωτερικά όργανα και τους ιστούς. Οι εσωτερικές αισθήσεις που διαθέτει ο άνθρωπος περιλαμβάνουν το αιθουσαίο σύστημα (αίσθηση της ισορροπίας) που αισθάνεται ο Έσω ους, καθώς και άλλες όπως ο χωρικός προσανατολισμός, η ιδιοδεκτικότητα (σχετική θέση του σώματος) και ο πόνος. Άλλες εσωτερικές αισθήσεις παράγουν σήματα όπως η πείνα, η δίψα, η ασφυξία και η ναυτία ή διάφορες ακούσιες αντιδράσεις, όπως ο εμετός.[2] [3] [4] Ορισμένα ζώα είναι σε θέση να ανιχνεύουν ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία, την υγρασία του αέρα ή την πόλωση του φωτός, ενώ άλλα ζώα αισθάνονται και αντιλαμβάνονται μέσω διαφορετικών συστημάτων, όπως του συστήματος ηχοεντοπισμού. Η αισθητηριακή τροπικότητα (sensory modality) ή υποτροπικότητα (submodality) είναι η μέθοδος κωδικοποίησης και μετάδοσης των αισθητηριακών πληροφοριών. Η Αισθητηριακή πολυτροπικότητα ενσωματώνει διαφορετικές αισθήσεις σε μια ενιαία αντιληπτική εμπειρία. Για παράδειγμα, οι πληροφορίες που παράγονται από μια αίσθηση έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο γίνονται αντιληπτές οι πληροφορίες από μια άλλη.[5] Η αισθητικότητα και η αντίληψη μελετώνται από μια ποικιλία συναφών επιστημονικών πεδίων, κυρίως από την ψυχοφυσική, τη νευροβιολογία, τη γνωσιακή ψυχολογία και τη γνωσιακή επιστήμη.

Αίσθηση στα φυτά

Ηλίανθος, ένα φωτοτροπικό φυτό που αντιλαμβάνεται την κατεύθυνση της ηλιακής ακτινοβολίας και αλλάζει ανάλογα τον προσανατολισμό του

Χρησιμοποιώντας διάφορους αισθητήριους υποδοχείς, τα φυτά μπορούν να αντιληφθούν το φως, τη θερμοκρασία, την υγρασία, τις χημικές ουσίες, τη χημική διαβάθμιση, τον επαναπροσανατολισμό, τα μαγνητικά πεδία, τις λοιμώξεις, τις βλάβες των ιστών και τη μηχανική πίεση. Παρά την απουσία νευρικού συστήματος, τα φυτά ερμηνεύουν και ανταποκρίνονται σε αυτά τα ερεθίσματα μέσω διαφόρων ορμονικών και διακυτταρικών επικοινωνιακών διόδων που προκαλούν κίνηση στο φυτό, μορφολογικές αλλαγές και μεταβολές της φυσιολογικής κατάστασης του σε επίπεδο οργανισμού. Δηλαδή τη συμπεριφορά του φυτού.

Τα φυτά μπορούν να αντιλαμβάνονται τον κόσμο γύρω τους και μπορεί να είναι σε θέση να εκπέμπουν ήχους όταν βρίσκονται υπό πίεση. Αυτοί οι θόρυβοι δεν μπορούν να γίνουν αντιληπτοί από τα ανθρώπινα αυτιά, αλλά οργανισμοί με ακουστικό εύρος που καλύπτει υπερηχητικές συχνότητες (όπως ποντίκια, νυχτερίδες ή ίσως άλλα φυτά) μπορούν να ακούσουν τους ήχους των φυτών από απόσταση έως και 4,6 μέτρα.[6]

Παραπομπές

  1. ↑ Bradford, Alina· published, Ailsa Harvey (8 Μαρτίου 2022). «The Five (and More) Senses». livescience.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2022. 
  2. ↑ Urry, Lisa A.· Cain, Michael L. (2018). Biology : a global approach (Eleventh edition, global edition έκδοση). Boston. ISBN 978-1-292-17044-2. 971245862. CS1 maint: Extra text (link)
  3. ↑ Preester, Helena de (2018). The Interoceptive Mind : From Homeostasis to Awareness. Oxford: Oxford University Press USA - OSO. ISBN 978-0-19-254004-1. 1056068680. 
  4. ↑ Khalsa, Sahib S.; Lapidus, Rachel C. (2016). «Can Interoception Improve the Pragmatic Search for Biomarkers in Psychiatry?». Frontiers in Psychiatry 7. doi:10.3389/fpsyt.2016.00121/full. ISSN 1664-0640. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyt.2016.00121. 
  5. ↑ «Sensation and Perception». Noba (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2022. 
  6. ↑ Khait, I.; Lewin-Epstein, O.; Sharon, R.; Saban, K.; Perelman, R.; Boonman, A.; Yovel, Y.; Hadany, L. (2018-12-28) (στα αγγλικά). Plants emit informative airborne sounds under stress. Plant Biology. doi:10.1101/507590. http://biorxiv.org/lookup/doi/10.1101/507590. 


Read other articles:

Ostrohe

Ostrohe Lambang kebesaranLetak Ostrohe di Dithmarschen NegaraJermanNegara bagianSchleswig-HolsteinKreisDithmarschen Municipal assoc.KLG Heider UmlandSubdivisions3Pemerintahan • MayorMartin NienhüserLuas • Total6,70 km2 (260 sq mi)Ketinggian4 m (13 ft)Populasi (2013-12-31)[1] • Total943 • Kepadatan1,4/km2 (3,6/sq mi)Zona waktuWET/WMPET (UTC+1/+2)Kode pos25746Kode area telepon0481Pelat kendaraanHEISitus ...

 

Angkat besi pada Pekan Olahraga Nasional XIX – 62 kg putra

Angkat besi padaPekan Olahraga Nasional XIX Putra Putri   56 kg     48 kg   62 kg 53 kg 69 kg 58 kg 77 kg 63 kg 85 kg 69 kg 94 kg 75 kg 105 kg +75 kg +105 kg Pertandingan angkat besi kelas 62 kg putra di GOR Gymnasium Si Jalak Harupat, Kabupaten Bandung.[1] Jadwal Seluruh waktu menggunakan Waktu Indonesia Barat (UTC+07:00) Tanggal Waktu Babak 20 September 2016 14:00 Final Rekor Sebelum pertandingan dimulai, rekor yang ada adalah sebagai berikut: Hasil pertandingan...

 

Another Me (TV series)

Chinese TV series or program Another MePromotional posterAlso known asQiyue and AnshengWritten byYicong BaiJie LiDirected byLiang CuiStarringShen YueChen DulingXiong ZiqiZou TingweiCountry of originChinaOriginal languageMandarinNo. of episodes53ProductionProducerLuo JunhuiProduction locationNingboRunning time45 minutesOriginal releaseNetworkiQiyiReleaseJuly 22 (2019-07-22) –September 4, 2019 (2019-09-04) Another Me (Chinese: 七月与安生; pinyin: Qī Yuè Yǔ āns...

Song of Kali

Novel by Dan Simmons Song of Kali Hardcover first editionAuthorDan SimmonsCountryUnited StatesLanguageEnglishGenreHorrorPublisherBluejay BooksPublication dateNovember 1, 1985Media typePrint (hardcover & paperback)Pages311AwardsWorld Fantasy Award, 1986ISBN978-0747200338 Song of Kali is a horror novel by American writer Dan Simmons, published in 1985. It was the winner of the 1986 World Fantasy Award.[1] The story deals with an American intellectual who travels to Calcutta, In...

 

ISO 4217

Standard that defines codes for the representation of currencies Currency code redirects here. Not to be confused with Currency symbol. An airline ticket showing the price with ISO 4217 code EUR (bottom left) and not with euro currency sign € ISO 4217 is a standard published by the International Organization for Standardization (ISO) that defines alpha codes and numeric codes for the representation of currencies and provides information about the relationships between individual curren...

 

Debbie Scerri

Debbie ScerriBiographieNaissance 25 mars 1969 (55 ans)RabatNationalité maltaiseActivité Chanteusemodifier - modifier le code - modifier Wikidata Deborah « Debbie » Scerri (née le 25 mars 1969 à Rabat) est une chanteuse maltaise. Elle est la représentante de Malte au Concours Eurovision de la chanson 1997 avec la chanson Let Me Fly. Biographie Debbie Scerri participe à divers festivals de musique maltais et internationaux durant son adolescence. Elle fait sa première ap...

Michael Eklund

Michael Eklund al Calgary International Film Festival 2007 Michael Eklund (Saskatoon, 31 luglio 1972[1]) è un attore canadese. Ha al suo attivo diverse apparizioni nelle serie TV dal 2000 ad oggi: da Dark Angel (un episodio nel 2000) a 4400 (un episodio nel 2004). La sua partecipazione è stata più continuativa nel caso di serie non ancora comparse in Italia: Terminal City, Alice, I Think e Intelligence. Nel 2010 ha lavorato nella serie tv Shattered ed è apparso come protagonista n...

 

LXC

Operating system-level virtualization for Linux For other uses, see LXC (disambiguation). Linux ContainersDeveloper(s)Kernel: Virtuozzo, IBM, Google, Eric Biederman and othersUserspace: Daniel Lezcano, Serge Hallyn, Stéphane Graber and othersInitial releaseAugust 6, 2008; 15 years ago (2008-08-06)[1]Stable release6.0.0[2]  / 3 April 2024; 39 days ago (3 April 2024) Repositorygithub.com/lxc Written inC, ShellOperating systemLinuxPlatformx86,...

 

克瓦米·恩克鲁玛

此條目可参照外語維基百科相應條目来扩充。若您熟悉来源语言和主题，请协助参考外语维基百科扩充条目。请勿直接提交机械翻译，也不要翻译不可靠、低品质内容。依版权协议，译文需在编辑摘要注明来源，或于讨论页顶部标记{{Translated page}}标签。 Osagyefo克瓦米·恩克鲁玛第三届非洲联盟主席任期1965年10月21日—1966年2月24日前任贾迈勒·阿卜杜-纳赛尔继任约瑟夫·亚瑟·�...

National Institute of Indigenous Peoples

Mexican government agency This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Spanish. (September 2018) Click [show] for important translation instructions. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary...

 

Flagellation of Christ (Piero della Francesca)

Painting by Piero della Francesca Flagellation of ChristArtistPiero della FrancescaYearprobably 1468–1470TypeOil and tempera on panelDimensions58.4 cm × 81.5 cm (23.0 in × 32.1 in)LocationGalleria Nazionale delle Marche, Urbino The Flagellation of Christ (probably 1468–1470) is a painting by Piero della Francesca in the Galleria Nazionale delle Marche in Urbino, Italy. Called by one writer an enigmatic little painting,[1] the composition...

 

哈萨克斯坦总统

此条目序言章节没有充分总结全文内容要点。 (2019年3月21日)请考虑扩充序言，清晰概述条目所有重點。请在条目的讨论页讨论此问题。 哈萨克斯坦總統哈薩克總統旗現任Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев卡瑟姆若马尔特·托卡耶夫自2019年3月20日在任任期7年首任努尔苏丹·纳扎尔巴耶夫设立1990年4月24日（哈薩克蘇維埃社會主義共和國總統） 哈萨克斯坦 哈萨克斯坦政府...

Fencing at the 1968 Summer Olympics – Women's team foil

Fencing at the Olympics This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Fencing at the 1968 Summer Olympics – Women's team foil – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2018) (Learn how and when to remove this message) Women's team foilat the Games of the XIX OlympiadVenueFernando Montes de Oca F...

 

Mappillai (2011 film)

2011 film directed by Suraj MappillaiTheatrical release posterDirected bySurajWritten byMayank JainBased onAttaku Yamudu Ammayiki Mogudu by A. Kodandarami ReddyProduced byNemichand JhabakHitesh JhabakStarringDhanushHansika MotwaniManisha KoiralaCinematographyS. R. Sathish KumarEdited byKishore Te.Music byMani SharmaDistributed bySun PicturesRelease date 8 April 2011 (2011-04-08) CountryIndiaLanguageTamil Mappillai (transl. Son-in-law / Bridegroom) is a 2011 Indian Tamil-l...

 

Districts of Peru

Third level administrative subdivision of Peru Districts of Peru The districts of Peru (Spanish: distritos) are the third-level country subdivisions of Peru. They are subdivisions of the provinces, which in turn are subdivisions of the larger regions or departments. There are 1,838 districts in total.[1] Overview A 1982 law requires a minimum of residents in an area for a new district to be legally established: 3,500 if it is located in the rainforest, 4,000 in the Andes highlands and...

Gender bender

Person who disrupts expected gender roles This article is about human gender. For the hardware component, see Gender changer. For the X-Files episode, see Gender Bender (The X-Files). For the Taboo episode, see Gender Benders. Part of a series onTransgender topics      OutlineHistoryTimeline Gender identities Androgyne Bissu, Calabai, Calalai Burrnesha Cisgender Gender bender Hijra Non-binary or genderqueer Gender fluidity Kathoey Koekchuch Third gender Bakla Faʻafaf...

 

Electoral history of Franklin D. Roosevelt

Franklin D. Roosevelt, 1932 This article is part of a series aboutFranklin D. Roosevelt Early life Family Paralysis State Senator Secretary of the Navy 1920 Cox–Roosevelt campaign 44th Governor of New York Governorship 32nd President of the United States First & second terms, 1933–1941 Third & fourth terms, 1941–1945 Timeline Transition Inaugurations first second third fourth First term First 100 days New Deal Glass-Steagall Act WPA Social Security SEC Fireside Chats Second ter...

 

Дюков-Самарский, Владимир Иванович

В Википедии есть статьи о других людях с фамилией Дюков. Владимир Иванович Дюков Дата рождения 5 марта 1946(1946-03-05) Место рождения дер. Владимировка, Хворостянский район, Куйбышевская область, РСФСР Дата смерти 25 сентября 2010(2010-09-25) (64 года) Место смерти Санкт-Петерб...

Alfred Molina

British actor (born 1953) Alfred MolinaMolina in 2009BornAlfredo Molina (1953-05-24) 24 May 1953 (age 71)Paddington, London, EnglandCitizenshipUnited KingdomUnited StatesAlma materGuildhall School of Music and DramaOccupationActorYears active1978–presentSpouses Jill Gascoine ​ ​(m. 1986; died 2020)​ Jennifer Lee ​(m. 2021)​[1] Children1[2]AwardsFull list Alfred Molina (born Alfredo Mo...

 

Mesangiospermae

Mesangiospermae Diversity of Mesangiosperms Біологічна класифікація Царство: Рослини (Plantae) Клада: Судинні рослини (Tracheophyta) Клада: Покритонасінні (Angiosperms) Клада: Mesangiospermae Групи магноліїди (magnoliids) хлорантоцвіті (Chloranthales) однодольні (monocots) кушироцвіті (Ceratophyllales) евдикоти (eudicots) Mesangiospermae (мезангіон�...