Svi steroidni receptori iz porodice jedarnih receptora su faktori transkripcije. Ovisno o tipu receptora, oni se ili nalaze u citosolu i prelaze u ćelijsko jedro po aktiviranju ili ostaju u jedru čekajući da steroidni hormon uđe i aktivira ih. Ovo usvajanje u jedru olakšava signal nuklearne lokalizacije (NLS) koji se nalazi u zglobnoj regiji receptora. Ovo područje receptora prekrivaju proteini toplotnog šoka (HSP) koji vežu receptor, sve dok hormon nije prisutan. Nakon vezanja hormona, receptor se podvrgava konformacijskim promjenama, oslobađajući HSP, a receptor zajedno sa vezanim hormonom ulazi u jedro da djeluje nakon transkripcije.
DNK-vezujući domen': Ovaj centralno smješteni, visoko konzerviran domen vezanja DNK (DBD) sastoji se od dva neponovljiva globulska motiva [3] gdje je cink koordiniran sa četiri cisteina i bez ostataka histidina. Njihova sekundarna i tercijarna struktura razlikuje se od one kod klasičnih cinkovih prstiju.[4] Ova regija kontrolira koji će se gen aktivirati. Na DNK stupa u interakciju sa elementom hormonskog odgovora (HRE).
Regija šarke: Ovo područje kontrolira kretanje receptora do jedra.
Hormonskovezujuć domen: Umjereno očuvani ligand- vezujući domen (LBD) može sadržavati signal jedarne lokalizacije, aminokiselinske sekvence sposobne za vezanje šaperona i dijelove interfejsa za dimerizaciju. Takvi su receptori usko povezani sa šaperonima (naime, proteini toplotnog šoka hsp90 i hsp56), koji su potrebni za održavanje svoje neaktivne (ali receptivne) citoplazmatskekonformacije. Na kraju, ovi domeni nalaze se na C-kraju. Kraj povezuje molekulu sa svojim parom u homodimeru ili heterodimeru. To može uticati na veličinu odgovora.
Mehanizam djelovanja
Genomski
Ovisno o mehanizmu djelovanja i potćelijskoj distribuciji, jedarni receptori mogu se uvrstiti u najmanje dvije klase.[5][6] Jedarni receptori koji vežu steroidne hormone klasifcirani su kao receptori tipa I. Samo receptori tipa I imaju protein toplotnog šoka (HSP), povezan sa neaktivnim receptorom koji će se osloboditi kada receptor stupi u interakciju s ligandom. Receptori tipa I mogu se naći u homodimernim ili heterodimernim oblicima. Jedarni receptori tipa II nemaju HSP, a za razliku od klasičnih receptora tipa I nalaze se u ćelijskom jedru.
Slobodni (tj. nevezani) steroidi ulaze u ćelijsku citoplazmu i stupaju u interakciju sa svojim receptorima. U ovom procesu protein toplotnog šoka se disocira, a aktivirani kompleks receptor-ligand translocira u jedro. Također je povezan sa EAAT-ovima
Receptori tipa II nalaze se u jedru. Dakle, njihovi ligandi prolaze kroz ćelijsku membranu i citoplazmu i ulaze u jedro, gdje aktiviraju receptor bez oslobađanja HSP. Aktivirani receptor stupa u interakciju s elementom hormonskog odgovora i započinje proces transkripcije kao kod receptora tipa I.
Postoje neki dokazi da se određeni receptori za steroidni hormon mogu proširiti kroz dvoslojne lipidne membrane na površini ćelija i da mogu biti u interakciji s hormonima koji ostaju izvan ćelija.[7]
Receptori steroidnih hormona mogu takođe funkcionirati izvan jedra i povezati se sa proteinima transdukcije citoplazmatskog signala kao što su PI3k i Akt-kinaza.[8]
Ostali
Nova klasa receptora steroidnih hormona nedavno je razjašnjena, a nalaze se na ćelijskoj membrani. Nova istraživanja sugeriraju da su zajedno sa dobro dokumentiranim unutarćelijskim receptorima prisutni i receptori ćelijske membrane za nekoliko steroidnih hormona te da su njihovi ćelijski odgovori mnogo brži od unutarćelijskih receptora.[9]
G protein-spregnuti receptori
GPCR povezani proteini najvjerovatnije stupaju u interakciju sa steroidnim hormonima putem konsenzusa aminokiselina koji se uobičajeno smatra kao mjesto prepoznavanja i interakcije holesterola. Otprilike trećina GPCR-ova klase A sadrži ovu sekvencu. Sami steroidni hormoni međusobno se dovoljno razlikuju da ne utiču svi na sve GPCR-spregnute proteine. Međutim, sličnosti između steroidnih hormona i receptora čine vjerojatnim argument da svaki receptor može reagirati na više steroidnih hormona ili da bi svaki hormon mogao uticati na više receptora. To je suprotno uobičajenom modelu postojanja jedinstvenog receptora za svaki jedinstveni.[10]
Poznato je da najmanje četiri različita GPCR-spregnuta proteina reagiraju na steroidne hormone. G-protein spregnuti receptor 30 (GPR30) veže estrogen, receptor membranskog progestina (mPR) veže progesteron, porodica G-protein spregnutih receptora grupe C, član 6 grupe 6 (GPRC6A) veže androgene i receptor povezan sa hormonima štitnjače i receptorima 1 u tragovima amina (TAAR1) veže hormon štitnjače (iako tehnički nisu steroidni hormoni, hormoni štitnjače ovdje se mogu grupirati jer njihovi receptori pripadaju natporodici jedarnih receptora). Kao primjer učinka ovih GPCR-spregnutih proteina uzmima se GPR30. GPR30 veže estrogen, a nakon toga ovaj put aktivira adenilil-ciklazu i receptor za epidermni faktor rasta. Rezultat je vazodilatacija, ponovna zaštita, razvoj mliječnih žlijezda.[10]
Utvrđeno je da steroid progesteron modulira aktivnost CatSper (kation spermskih kanala) naponski graničnih Ca2+ kanala. Budući da jajašca oslobađaju progesteron, sperma ga može koristiti kao signal za usmjeravanje plivanja prema jajima (hemotaksija).[20][21]
Kompleks SHBG/SHBG-R
Smatra se da globulin vezan za spolni hormon (SHBG) uglavnom funkcionira kao transporter i rezervoar za estradiol i testosteronski spolni hormon. Međutim, također je pokazano da se SHBG može vezati za receptor na površini ćelije (SHBG-R). SHBG-R nije u potpunosti okarakteriziran. Podskupina steroida može se vezati za SHBG / SHBG-R kompleks, što rezultira aktivacijom adenilil-ciklaze i sintezom drugog glasnika cAMP-a.[22] Stoga se čini da kompleks SHBG / SHBG-R djeluje kao transmembranski steroidni receptor koji je sposoban da prenosi signale u unutrašnjost ćelija.
^PDB1HCQ; Schwabe JW, Chapman L, Finch JT, Rhodes D (Nov 1993). "The crystal structure of the estrogen receptor DNA-binding domain bound to DNA: how receptors discriminate between their response elements". Cell. 75 (3): 567–78. doi:10.1016/0092-8674(93)90390-C. PMID8221895.
^Novac N, Heinzel T (Dec 2004). "Nuclear receptors: overview and classification". Current Drug Targets. Inflammation and Allergy. 3 (4): 335–46. doi:10.2174/1568010042634541. PMID15584884.
^Luconi M, Francavilla F, Porazzi I, Macerola B, Forti G, Baldi E (Aug 2004). "Human spermatozoa as a model for studying membrane receptors mediating rapid nongenomic effects of progesterone and estrogens". Steroids. 69 (8–9): 553–9. doi:10.1016/j.steroids.2004.05.013. PMID15288769.
^Rosner W, Hryb DJ, Kahn SM, Nakhla AM, Romas NA (Mar 2010). "Interactions of sex hormone-binding globulin with target cells". Molecular and Cellular Endocrinology. 316 (1): 79–85. doi:10.1016/j.mce.2009.08.009. PMID19698759.