Гомельскі палацава-паркавы ансамбль
Выгляд на парк з моста праз раку Сож
Асноўная інфармацыя
Тып	Палацава-паркавы ансамбль[d] і Помнік прыроды Беларусі[d]
Колькасць наведвальнікаў	309 200 чал. (2012)
Размяшчэнне
52°25′24″ пн. ш. 31°01′00″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Вобласць	Гомельская вобласць
Раён	Цэнтральны раён
Гомельскі палацава-паркавы ансамбль
Гомельскі палацава-паркавы ансамбль
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гомельскі палацава-паркавы ансамбль — помнік прыроды рэспубліканскага значэння, помнік архітэктуры Гомеля другой паловы XVIII — сярэдзіны XIX стагоддзяў, унікальны ў Беларусі комплекс помнікаў прыроды, археалогіі, гісторыі і архітэктуры. Працягнуўся на 800 м уздоўж правага (высокага) берага ракі Сож.

Гэты палацава-паркавы ансамбль займае выключна важнае месца ў гісторыі беларускай архітэктуры канца XVIII — першай паловы XIX стагоддзя. У ім адлюстраваліся некалькі напрамкаў у развіцці нацыянальнага палацавага дойлідства ад развітога класіцызму да неаготыкі^[1].

У склад Гомельскага палацава-паркавага ансамбля ўваходзяць:

• гарадзішча старажытнага і сярэднявечнага Гомеля X—XVIII стст. з захаваўшыміся элементамі натуральнага і гістарычнага ландшафта (1 катэгорыя);
• палац Румянцавых і Паскевічаў XVIII—XIX стст. (1 катэгорыя);
• парк XIX ст. (1 катэгорыя);
• сабор святых Пятра і Паўла пачатку XIX ст. (1 катэгорыя);
• капліца-пахавальня сям’і Паскевічаў другой паловы XIX ст. (1 катэгорыя);
• Зімовы сад з вежай агляду — былы цукровы завод XIX ст. (2 катэгорыя);
• комплекс гаспадарчых пабудоў XIX ст. на тэрыторыі парка, якія ўключаюць адміністрацыйны будынак (3 катэгорыя);
• прылеглая зарэчная паркавая зона з яе натуральным асяроддзем;
• планіровачная структура цэнтральнай частцы горада з гістарычнай трасіроўкай вуліц і помнікамі архітэктуры XVIII — пачатку XX ст.

Кампазіцыйным цэнтрам ансамбля з’яўляецца пабудаваны ў стылі класіцызму палац, які ўвасобіў у мастацкай форме дух екацярынінскай эпохі.

Цэнтральны звяном комплекса з’яўляецца парк плошчай 34 гектара. На тэрыторыі парка налічваецца каля 5 тысяч дрэў. У асноўным расце ліпа, акацыя, бяроза, каштан, ясень, клён востралісты і інш. Маецца больш за 30 відаў экзотаў: гінкга (Ginkgo biloba), яблыня Нядзвецкага (Malus pumila), хвоя чорная (Pinus nigra), дуб грабеністы (Quercus robur f. pectinata), аксаміт амурскі (Phellodendron amurense), лістоўніца (Larix) і інш. Сучасны выгляд парк набыў пры І. Ф. Паскевічы. Кіраваў работамі па разбіўцы парка польскі архітэктар Адам Ідзкоўскі. Парк падзелены Лебядзінай сажалкай на дзве часткі — паўднёвую (дзе знаходзіцца палац Румянцавых-Паскевічаў, Сабор св. Пятра і Паўла, капліца-склеп Паскевічаў, помнік М. П. Румянцаву) і паўночную (размяшчаецца парк атракцыёнаў, Зімовы сад, аглядная вежа, якая з’яўляецца былой трубой цукровага завода).

Таксама ў Гомельскім парку, на Кіеўскім спуску, размешчана бронзавая скульптурная кампазіцыя «Лодачнік» у выглядзе чалавека які стаіць у лодцы, а побач з ім сядзіць рысь. Гэтая скульптура сімвалізуе першага чалавека-гамяльчаніна які прыплыў у гэтыя месцы^[2].

Па праекце англійскага архітэктара Джорджа Кларка ў 1809—1824 годзе недалёка ад палаца збудаваны Петрапаўлаўскі сабор, які зараз з’яўляецца кафедральным саборам Гомельска-Жлобінскай епархіі Рускай праваслаўнай царквы.

Капліца-склеп сям’і Паскевіч была створана ў псеўдарускім стылі ў 1889 годзе па праекце архітэктара Я. І. Чарвінскага пры ўдзеле мастака С. Садзікава.

Аб’ект Дзяржаўнага спіса гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь, шыфр 310Г000044

• Афіцыйны сайт