Імперыя Вялікіх Маголаў

Гістарычная дзяржава
Імперыя Вялікіх Маголаў
گورکانیان
Сцяг
Сцяг
Карта імперыі Вялікіх Маголаў. Межы імперыі: — пры Бабуры (1530), — пры Акбары (1605), — пры Аурангзебе (1707)
Карта імперыі Вялікіх Маголаў. Межы імперыі: — пры Бабуры (1530), — пры Акбары (1605), — пры Аурангзебе (1707)
< 
 >
21 красавіка 1526 — 21 верасня 1857
Сталіца
Мова(ы) персідская, чагатайская мова і урду
Афіцыйная мова персідская
Рэлігія Din-e Ilahi[d] і іслам
Грашовая адзінка рупія
Плошча
  • 4 000 000 км²
Насельніцтва
  • 150 000 000 чал. (1700)
Форма кіравання Абсалютная манархія
Дынастыя Маголы
Магольскі імператар
 • 1526—1530 Бабур
 • 1530 - 1539; 1555 - 1556 Хумаюн
 • 1556—1605 Акбар Вялікі
 • 1605—1627 Джахангір
 • 1628—1658 Шах-Джахан
 • 1659—1707 Аурангзеб
Гісторыя
 • 21 красавіка 1521 Заснаванне
 • 21 верасня 1857 Паўстанне сіпаеў
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Імперыя Вялікіх Маголаў (саманазва перс.: گورکانیان — Gurkâniyân) — назва дзяржавы, якая ўзнікла на тэрыторыі сучасных Індыі, Пакістана і паўднёвага Афганістана. Дзяржава існавала з 1526 па 1858 гады (фактычна да сярэдзіны XIX стагоддзя). Назва «Вялікія Маголы» з’явілася ўжо пры англійскіх каланізатарах. Тэрмін «магол» ужываўся ў Індыі для пазначэння мусульман Паўночнай Індыі і Цэнтральнай Азіі[1].

Імперыя заснавана Бабурам, вымушаным разам са сваімі паплечнікамі адвандраваць з Сярэдняй Азіі на тэрыторыю Індастана. У складзе войска Бабура былі прадстаўнікі розных народаў і плямёнаў, якія ўваходзілі ў склад дзяржавы Цімурыдаў таго часу, такія, як, напрыклад, цюркскія[2][3], магольскія[4][5][6] і іншыя плямёны.

Бабур паходзіў з цюркізаванага мангольскага роду Барлас і адносіўся да дынастыі Цімурыдаў. В. Бартольд паведамляе, што некаторыя факты дазваляюць заяўляць, што мова маголаў быў мангольскай[6]. Аднак гісторык В. П. Юдзін сцвярджаў, што маголы былі цюркамоўнымі плямёнамі[7].

Заснавальнік імперыі Бабур нарадзіўся ў горадзе Андыжан, які размяшчаўся ў Ферганскай даліне, што ўваходзіла ў склад дзяржавы Цімурыдаў. Заснаваную Бабурам дынастыю індусы па прынятай імі традыцыі сталі зваць Маголамі. Еўрапейскія падарожнікі XVII стагоддзі звалі гэту дынастыю «Вялікія Маголы»[4][5].

Вялікіх маголаў можна зваць і цімурыдамі таксама як і Бабурыдамі па імі заснавальніка дынастыі і дзяржавы Бабура. Члены дынастыі былі двухмоўнымі і размаўлялі на цюркскай[2] і персідскай мовах. Бабурыды насілі тытул «падзішах», запазычаны ў персаў і прыняты Бабурам у 1506 годзе.

Крыніцы

  1. ↑ Н. К. Синха, А. Ч. Банерджи 1954, с. 216..
  2. ↑ а б Великий Могол // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
  3. ↑ Annette S. Beveridge. The Haydarabad Codex of the Babar-Nama or Waqi’at-i-Babari of Zahiru-d-Din Muhammad Babar, Barlas Turk // Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland. — Jan., 1906. — P. 79.
  4. ↑ а б Советская историческая энциклопедия. ВЕЛИКИЕ МОГОЛЫ
  5. ↑ а б Kennedy P. A history of the Great Moghuls…. — Calcutta, 1905–1911. — Vol. 1–2.
  6. ↑ а б Владимир Бартольд.. Двенадцать лекций по истории турецких народов Средней Азии. Архівавана з першакрыніцы 16 снежня 2012. Праверана 13 снежня 2012.
  7. ↑ Юдин В. П. Центральная Азия в XIV—XVIII веках глазами востоковеда. — Алматы, 2001. — С. 115–116.

Літаратура

  • Н. К. Синха, А. Ч. Банерджи. История Индии / Перевод с английского Степанова Л. В., Ястребовой И. П. и Княжинской Л. А. Редакция и предисловие Антоновой К. А.. — М.: Издательство Иностранной литературы, 1954.