La zona de mayor altitú de la llocalidá coincide cola fastera meridional de la Sierra de Gádor, qu'alluga la Villa de Vícar, zona histórica. A los sos pies atopa'l Campu de Dalías, planicie onde se concentra la mayor parte de la población, y onde s'alcuentren vastes estensiones dedicaes a l'agricultura intensiva n'ivernaderos.
Nel conceyu hai delles ramblas, calces que concentren les agües mientres agües intenses, como la rambla de Carcáuz o la rambla del Cañuelo.
La Villa de Vícar: Tamién llamada Vícar Pueblu, Vícar Viejo, o a cencielles, Vícar, ye'l nucleu históricu de Vícar y capital del conceyu, yá que ye na so Casa Consistorial onde se celebren los plenos municipales, anque la sede alministrativa del conceyu atópase en Puebla de Vícar. El principal patrimoniu históricu del conceyu atopar nesta zona. La Villa, de tradición alpujarreña, tuvo un desenvolvimientu anterior al del restu de nucleos, mentaos de siguío.
La Gangosa - Vistasol: la entidá singular cuenta con unos 8.600 habitantes (añu 2008), ye la zona más poblada del conceyu.
Puebla de Vícar: Nella atopa la sede alministrativa. En 2006, la población de la entidá singular yera de 4304 habitantes.
Les Cabañuelas: con 9.194 habitantes na entidá singular (añu 2006), a mediu camín ente La Gangosa y Puebla de Vícar; estos trés nucleos, de mayor población, vertébrense al traviés del Bulevar Ciudá de Vícar, que'l so últimu tramu foi abiertu al públicu en 2006.[2]
Congo-Canal o El Congo: Nucleu de población que supera los dos millares d'habitantes.
Llanos de Vícar: Cerca de la llende con La Mojonera, superaba los 1700 habitantes en 2006.
Barriu d'Archilla: Atestando con Roquetas de Mar, la cifra de población según datos del INE pal añu 2006 yera de 648 habitantes.
El Parador de les Hortichuelas o El Parador: Llocalidá ente Vícar y Roquetas de Mar, ye un encruz de caminos dada la so cercanía a llocalidaes como les citaes, y les sos conexones viarias.
Unviar: Nesta paraxa, cercanu a les llocalidaes d'Enix y Felix, en 2004 construyóse'l primer hotel de categoría cinco estrelles na provincia d'Almería, ente que les sos instalaciones atopar un campu de golf de 18 fuexos.
Cañada Sebastiana
La Cimilla
La Lomilla
Yegua Verde
Historia
Prehistoria
Los restos más antiguos qu'indiquen presencia humana nel conceyu remontar a la Edá del Bronce, pertenecientes a la cultura argárica, que s'estendía per bona parte del sureste español. Trátase d'un pobláu arrodiáu de parés predreses.
Edá Antigua: los romanos
El territoriu que güei ocupa Vícar perteneció a la Hispania Ulterior, na primer división provincial de Roma, añu 197 e. C.; darréu, cola división realizada por Agripa nel 27 e. C., quedaría nes proximidaes de la llende ente la provincia Hispania Ulterior Baetica y la provincia Hispania Ulterior Tarraconense. A esti periodu romanu atribúyese-y la construcción de los acueductos del Ribayu de Carcáuz. La contorna nun atraxera l'interés de los romanos dada la so escasa importancia mientres les guerres de conquista o contra Cartago. Pero a principios del s. I d. C. interésa-yos de manera extraordanaria la Sierra de Gádor poles sos esplotaciones mineres. Ente los socesos catastróficos destacar el terremotu del día 21 de xunetu de 365 siguíu d'un maremotu que dexó ensuga la sablera a muncha distancia pa depués volver les agües con gran violencia y afarar les mariñes.
Edá Media: los árabes
Mientres la dómina árabe, Vícar pertenecía a la Taha d'Almexixar o de Remepipar. La contorna de l'Alpujarra, xunto coles tierres de Granada, foi poblada por árabes de Damascu tres la invasión.
Tres la conquista castellana de la capital en 1147, la segunda espedición musulmana pa recuperala partió dende Granada y pasó pola Alpujarra, quiciabes por La Mojonera, escontra 1156, tomando Almería al añu siguiente.
Edá Moderna: sieglos XVI a XVIII
El 8 d'avientu de 1501, los Reis Católicos donaron a la ciudá d'Almería los llugares de Felix, Enix y Vícar. Nel sieglu XVI construyóse unu de los símbolos del conceyu, presente nel so escudu: la Ilesia-Fortaleza de la Villa de Vícar. Mientres les guerres morisques del s. XVI la campaña de Luis de Requesens pasó por Felix: salió de Granada'l 3 d'ochobre foi d'Ugíjar a Dalías, percorrió la Sierra de Gádor hasta Felix y Canjáyar, el 16 d'ochobre volvió sobre los sos pasos. La resultancia final de les campañes sería'l despoblamientu de la Contorna. Empecipiábase un lentu llabor de repoblación. Nun se recuperaría hasta'l s. XIX.
En Vícar déxense sentir los efeutos de los furacanes de finales del s. XVI y de 1623, que perxudiquen gravemente a les arbolees de moraledas, y sufriría los terremotos de 31 d'avientu de 1658 y de 1686.
Edá Contemporánea
El territoriu viose afeutáu pola llamada "Nube de Santa Rosa", el día 23 d'agostu de 1804, non tantu pela nube tóxica qu'afectó a les vecines Berja y Dalías, pero sí polos temblón de tierra. Los temblones empecipiar en xineru, destacando los de los díes 13 de xineru y 18 de febreru, afectando a tol suroeste de la provincia d'Almería. Tres la nube, los terremotos repitir hasta finales d'esi añu, siendo los más destacables los del 24 d'agostu y el 26 de setiembre. Los daños sufiertos esi añu fueron tantos que'l Gobiernu concedió la exención de contribuciones a delles llocalidaes d'Almería y Granada, ente elles a Vícar.
En 1836 Vícar forma un conceyu independiente del Conceyu de Felix.
Tres l'empiezu, el 17 de xunetu de 1936, de la Guerra Civil n'España, y un día dempués del fracasu de la insurrección n'Almería, que se produció'l 21 de xunetu, l'obispu de la diócesis d'Almería, don Diego Ventaya Milán, foi sacáu del palaciu episcopal d'Almería, prindáu pol Gobiernu, y confináu na casa del vicariu don Rafael Ortega Barrios. El día 27 d'esi mesmu mes traen al obispu de la diócesis de Guadix, don Manuel Medina Olmos, a la mesma casa. Tres dellos tresllaos, la nueche del 30 d'agostu sacar xunto con diez sacerdotes y trés paisanos, asesinar nel ribayu del Chisme de Vícar, xunto a la carretera que xune Almería y Málaga, y quemaron los sos cadabres.[3][4]Otros asesinaos nos meses iniciales de la Guerra pudieron morrer nel ribayu de Carcáuz.
Demografía
Evolución demográfica
Gráfica d'evolución demográfica de Vícar ente 1857 y 2006
Fonte Institutu Nacional d'Estadística d'España - Ellaboración gráfica por Wikipedia
Distribución poblacional
Les Población|ES|04102}} habitantes del conceyu (padrón municipal recoyíu pol INE pal añu 2017) partir en delles entidaes de población, de la siguiente forma:
El motor de la economía vicaria son los cultivos intensivos baxu plásticu (ivernaderos), que tán íntimamente amestaos al desenvolvimientu demográfico y económico de la población dende 1950 (657 habitantes) hasta 2006 (20.220).
Les formaciones polítiques más relevantes nel ámbitu llocal son el PSOE (Partíu Socialista Obreru Español), el PP (Partíu Popular) ya IX (Izquierda Xunida); la UCD (Unión de Centru Democráticu) foi una fuercia político con presencia nel conceyu nos primeros años democráticos: el primer alcalde de la etapa democrática, escoyíu por sufraxu universal, José Martín López, pertenecía a dichu partíu.
Dende 2005, el periódicu Vícar al día, quincenal gratuitu editáu por Novotécnica S. A., recueye noticies locales. La emisora municipal ye, dende l'añu 1989, Onda Nueva Radio.
Vícar, xunto con El Ejido, Roquetas de Mar, Adra, Berja, Dalías y La Mojonera conforma la demarcación de televisión dixital terrestre TL03AL,[10]
denomada Ejido. Les canales locales que van emitir nesta demarcación atópase en procesu de concesión, dos d'ellos van ser de xestión pública, el primeru cubriendo la zona d'El Ejido y el segundu, el restu de conceyos de la demarcación, incluyendo a Vícar. Amás van partise trés llicencies privaes, siendo'l total de cinco emisores na demarcación.
Rede vial
Dalgunes de les carreteres más importantes que trescurren pol términu municipal de Vícar son:
Carretera provincial AL-3301 Dientro de la Rede Provincial de Carreteres d'Almería, l'A EL-3301 (antigua ALP-109) va dende la rotonda d'accesu a l'Autovía del Mediterraneu hasta Vícar (Villa de Vícar). El tramu ente Venta Gutiérrez y felicidá rotonda pertenecía a l'A EL-3301, y foi vencíu pola Diputación d'Almería al Conceyu de Vícar, qu'aprobó la cesión nun plenu estraordinariu celebráu en mayu de 2007.[11]
Cabo remarcar el conxuntu monumental del Ribayu de Carcáuz, qu'inclúi trés acueductos de posible orixe romanu: el Acueductu de los Venti Güeyos, el Acueductu de los Poyos y el Acueductu "por rematar". Les agües yeren depositaes na Balsa del Molín.
Unu de los monumentos más destacables del conceyu ye la Ilesia-Fortaleza de San Benitu del sieglu XVI na Villa de Vícar (Vícar Pueblu), y que la so imaxe apaez nel escudu del conceyu.
Tamién ye d'interés la Casa del Marqués de Casablanca, con fachada del sieglu XVII, darréu restaurada.
Restos arqueolóxicos
Nel términu municipal hai dos llugares con presencia de restos arqueolóxicos: nuna zona denomada Ribayu del Cura, cercana a la Villa de Vícar, alcuéntrase'l xacimientu argárico, una de les manifestaciones de la cultura prehistórica d'El Argar.
El segundu xacimientu ye'l de la Villa Romana de Cuernotoro que foi parcialmente destruyida pa la construcción d'esplotaciones agrícoles. Nella atopó una moneda acuñada nel añu 119 d. C., cola efixe del emperador romanu Adriano.
Edificios singulares
En 2005 concluyóse la construcción del denomináu Edificiu Singular "Puerta de Vícar", obra de los arquiteutos don Salvador Cruz Enciso y don José Eulogio Díaz Torres, de remarcable y moderna fachada acristalada na escalera habilitada pa oficines. Promovíu por Promociones Eslaza (Grupu Lazben), foi construyíu pola empresa Ferrovial Agromán. Esti edificiu figura na publicidá de la campaña institucional del Conceyu de Vícar, sol lema Vícar, corazón del Poniente, oficial del conceyu.
Otra de les construcciones emblemátiques presentes nel conceyu ye'l Teatru Auditorio Ciudad de Vícar, al qu'asitiaron ente los edificiós más bellos del mundu no que va de sieglu.[12]
Vícar cuenta con instalaciones deportives como'l Pabellón Municipal de Deportes, la Piscina Municipal o l'Estadiu de fútbol de los Xuegos Mediterráneos de 2005,[14] inauguráu esi mesmu añu. El conceyu tamién dispón d'espacios al campu pa prauticar deporte. En delles barriaes pueden atopase parques con máquines de gerontogimnasia.
Pa fomentar el deporte base, esisten pabellones deportivos en barriaes como Los Llanos de Vícar o La Gangosa, onde los clubes desenvuelven les sos actividaes y que sirven como escenariu de distintes competiciones.
Nesti conceyu atopen los oríxenes de la carrera ciclista Clásica d'Almería, primeramente denomada 'Ruta de les Hortolices'.[15] La Clásica d'Almería forma parte del UCI Europe Tour de la Xunión Ciclista Internacional. Ente 2012 y 2013, la carrera tuvo encuadrada na máxima categoría (1.HC) de les pruebes d'un día del calendariu ciclista internacional. Dende 2014, atópase na categoría 1.1.
La orografía del conceyu tamién ye aparente pa prauticar senderismu y ciclismu de monte. En zones como la Sienda de San Andrés, cerca del Peñón de Bernal, los ciclistes pueden esfrutar de la redolada natural y prauticar esti deporte.
Clubes deportivos
Vícar cuenta con unos 26 clubes o asociaciones deportives.[16] Ente los clubes del conceyu, cabo mentar equipos como'l Vícar Goya, de balonmano femenín, perteneciente al Club Polideportivu Goya, que dende la temporada 1998/1999 compite na máxima categoría a nivel nacional (Lliga ABF) na so modalidá.
La natación ta representada pol Club Natación Poniente-Vícar, que dende la temporada 2008/2009 compite a nivel provincial, rexonal y nacional y entrena na piscina cubierta municipal.
En fútbol sala, el Club Deportivo Vícar, que'l so equipu femenín milita nel Grupu 3 de la Segunda División Nacional.
Personaxes pernomaos
José Luis Fernández Álvarez: Nació en Vícar el 21 de payares de 1871 y finó en marzu de 1930. Estudió Filosofía y Lletres y Derechu. Foi redactor del periódicu La Alpujarra y direutor del Rexonal. En 1902 publicó n'Almería la segunda edición del so poema El Mulhacén, en 1910 el poema Pedestales y en 1920, Hestories del tiempu vieyu. El Cristu de la Escucha.[4]