Portugal (o Pertual, en mirandés y llionés), oficialmente República Portuguesa, ye un país continental y atlánticu asitiáu nel suroeste d'Europa, na fastera occidental de la Península Ibérica y nel Atlánticu Norte. Tien una superficie de 92.391 km² y ye la nación más occidental d'Europa, llendando al norte y al este con España y al sur y al oeste col Océanu Atlánticu. El so territoriu inclúi los archipiélagos atlánticos d'Azores y Madeira, que son sendes rexones autónomes colos sos propios gobiernos rexonales.
Portugal ye l'estáu más antiguu de la Península Ibérica, y ún de los más vieyos d'Europa. Pol so territoriu pasaron y asentáronse bien de pueblos dende la dómina prehistórica: preceltes, celtes, cartaxineses, romanos, visigodos y suevos. Portugal, como país, establecióse demientres la nomada Reconquista cristiana, la guerra escontra los musulmanes qu'invadieran la Península Ibérica en 711. Pese a los intentos d'independizase de magar foi fundáu como un condáu en 868, nun sería hasta dempués de la batalla de San Mamede (1128) cuando los soldaos d'Afonso Henriques derrotaron a los que dirixía so ma, Teresa, cuando'l Condáu de Portugal afitaría la so soberanía y el propiu Afonso se proclamara a sigo mesmu Príncipe de Portugal. Sería proclamáu rei na batalla d'Ourique, en 1139, y reconocíu como talu polos reinos vecinos nel tratáu de Zamora (1143).
Nos sieglos XV y XVI Portugal estableció'l primer imperiu global, convirtiéndose nuna de les principales potencies económiques, polítiques y militares del mundu. Demientres esta época, conocida como Era de los Descubrimientos, los esploradores portugueses foron pioneros na esploración marítima, especialmente embaxu'l patrociniu del príncipe Enrique'l Navegante y del rei Xuan II, con viaxes tan notables como'l que llevó a Bartolomé Díaz más allá del Cabu de Bona Esperanza (1488), el descubrimientu de la ruta marítima a la India por Vasco da Gama en 1497-98 o'l descubrimientu de Brasil (1500).
Nestos sieglos Portugal monopolizó'l comerciu d'especias, y espardió'l so imperiu con campañes militares n'Asia. Por embargu, socesos como la destrucción de Lisboa por un terremotu en 1755, la Revolución Industrial, la Guerra de los Siete Años, la ocupación del país demientres les Guerres Napoleóniques y la independencia de Brasil (1822) foron acabando pasín ente pasu col poderíu portugués.
la revolución de 1910 acabó cola monarquía y estableció la Primer República Portuguesa, un réxime inestable que foi suprimíu pol réxime autoritariu de dereches conocíu como Estado Novo. La democracia habría volver dempués de la Revolución de los Claveles de 1974, que punxo fin a la Guerra Colonial Portuguesa. Perpoco dempués garantizóse-y la soberanía a cuasi tolos territorios d'ultramar; la devolución de Macáu a China en 1999 marcó'l final del que puede considerase l'imperiu colonial de mayor duración de tolos europeos.
Portugal dexó una importante influencia cultural y arquitectónica per tol mundu, un legáu de 300 millones de falantes de llingua portuguesa y de un garapiellu de llingües criolles de sustratu portugués. Ye un país desarrolláu, con un réxime republicanu xunitariu semipresidencialista, con una economía avanzada y altos estándares de vida. Ye miembru de les Naciones Xuníes, la Xunión Europea, la OTAN y la OCDE, y formó coles sos ex-colonies la Comunidá de Países de Llingua Portuguesa.
Orixe del nome
El nome de Portugal vien de "Portus Cale", nome col que los romanos llamaben a l'actual ciudá de Portu. Alfonsu VI Rei de Llión concedió a Henrique de Borgoña en 1093 la parte norte de lo que güei llamamos Portugal, y dio-y el títulu de "Conde de Portus Cale".
Divisiones alministratives
La división alministrativa mayor de Portugal básase nos distritos y nes Rexones Autonómiques (Azores y Madeira). So estos tán los 308 conceyos del país qu'al empar tán conformaos por más de 4.000 freguesíes o parroquies.
La Constitución de la República portuguesa foi promulgada n'abril de 1976, y revisada dempués en 1982 y 1989. Acordies a les sos disposiciones el xefe del estáu ye'l presidente de la repúbica, elixíu por votu direutu pa un periodu de cinco años, con posibilidá d'una reelección. Ente les sos funciones tán la convocatoria d'eleiciones y la designación, como primer ministru, del cabezaleru del partíu más votáu, que ye'l qu'exerce dafechamente les funciones del poder executivu. Elli ye l'encargáu de designar a los miembros del gobiernu y d'informar d'ello al presidente, que determina la data de la toma de posesión del gobiernu. El poder llexislativu correspuénde-y a l'Asamblea de la República, un parllamentu unicameral de 230 miembros escoyíos por votu popular pa cuatro años. Tocántenes al poder xudicial, el so muérganu cimeru ye'l Tribunal Constitucional.
Gobiernu
El presidente del país ye Anibal Cavaco Silva, elixíu por primer vegada el 9 de marzu de 2006 y reelixíu'l 23 de xineru de 2011. El primer ministru ye, dende'l 21 de xunu de 2011, Pedro Passo Coelho, y la presidenta de l'Asamblea de la República ye Maria da Assunção Esteves. El gabinete ministerial ta formáu polos siguientes ministerios y persones:
Finances: Fernando Teixeira dos Santos.
Asuntos Esteriores: Paulo Portas.
Defensa: José Pedro Aguiar Branco.
Alministración Interna (Interior): Miguel Macedo.
Xusticia: Paula Teixeira da Cruz.
Adxuntu y d'Asuntos Parllamentarios: Miguel Relvas.
Economía y Emplegu: Álvaro Santos Pereira.
Agricultura, Mar, Ambiente y Ordenamientu del territoriu: Assunção Cristas.
Salú: Paulo Macedo.
Educación y Ciencia: Nuno Crato.
Solidaridá y Seguridá Social: Pedro Mota Soares.
Partíos políticos y sindicatos
Los partíos políticos más importantes, y los sos principales cabezaleros, son los que vienen darréu:
.svg)
