El Parllamentu Andín ye l'órganu deliberante y de control de la Comunidá Andina. Foi creáu'l 25 d'ochobre de 1979 en La Paz, al traviés del Tratáu Constitutivu suscritu polos cancilleres de Bolivia, Colombia, Ecuador, Perú y Venezuela. Entró en vixencia en xineru de 1984.
El Parllamentu Andín cuenta con una Sede Central, allugada en Bogotá (Colombia), alministrada pol Secretariu Xeneral. Coles mesmes, cada país cunta con una Sede Nacional. Estes cumplen la función d'órganos d'enllaz y coordinación.
Representa a los 120 millones d'habitantes de la Rexón Andina, que los sos estaos miembros son na actualidá Bolivia, Colombia, Ecuador, Perú y Chile, que se xunió nel 2015.[1]
Dientro de les sos principales funciones atópase l'harmonización llexislativa nos sos países miembros, la representación permanente y activo de los pueblos de la rexón, garantizando la so participación y el fortalecimientu del procesu d'integración, y la xestión parllamentaria per mediu del control políticu de les instituciones del Sistema Andín d'Integración (SAI). (Alcuerdu de Cartaxena, Art. 43)
Historia
El Parllamentu Andín ye l'órganu políticu, deliberante, representante de los pueblos, según garante de los derechos y la democracia na Comunidá Andina. Darréu, en 1996 por aciu el Protocolu de Trujillo que modifica l'Alcuerdu de Cartaxena, los gobiernos de la subrexón otorgar atribuciones supranacionales, al definilo como la instancia de Control Políticu del Sistema Andín d'Integración (SAI).
Los oríxenes del Parllamentu Andín remontar a 1966 col Alcuerdu de Bogotá, ellaboráu por encamientu de la CEPAL nel marcu del Tratáu de Montevideo de 1960. Col Alcuerdu de Cartaxena, suscritu'l 26 de mayu de 1969, los cinco países axuntar no que se llamaría primeramente Pactu Andín, cuando s'establecieron les sos normes y disposiciones llegales.[2] El so oxetu yera fortalecer les sos economíes al traviés del llibre comerciu, la eliminación d'aranceles y la xunión aduanera. El so Tratáu Constitutivu foi suscritu polos cancilleres de Bolivia, Colombia, Ecuador, Perú y Venezuela. La so primer see foi Lima, anque depués treslladóse a Bogotá.
Los sos representantes yeren electos primeramente polos congresu nacionales de los países miembros. Según el Protocolu de Trujillo, aprobáu'l 10 de marzu de 1996, los sos representantes seríen escoyíos por un periodu de cinco años en forma direuta pelos respeutivos países integrantes de la Comunidá Andina; en Colombia son por sufraxu direutu dende les eleiciones del 14 de marzu de 2010.[2] Componer de cinco miembros per cada país integrante, lo cual daba un total de venticinco parllamentarios.
El 22 d'abril de 2006, Venezuela retirar de la Comunidá Andina y, poro, tamién del Parllamentu Andín, denunciando'l Tratáu Constitutivu del Alcuerdu de Cartaxena. La razón remanada foi la firma per parte de Colombia y Perú de trataos de llibre comerciu con Estaos Xuníos lo cual desvirtuaba al CAN, según el gobiernu venezolanu. Darréu'l Llexislativu colombianu por aciu la llei 1157 de 2007, que dexó la eleición nesti país d'estos parllamentarios por aciu el sufraxu universal y direutu, aprobó los salarios y comisiones de los parllamentarios andinos que seríen pagaos con parte del presupuestu del Estáu, cuando antes sesionaban a títulu gratuitu.[3]
N'ochobre de 2011, España, Méxicu y Panamá convirtiérense en miembros observadores permanentes del Parllamentu Andín.[4]
Dende setiembre de 2013 abrióse un alderique pa clausurar el Parllamentu Andín, o dar en el so reingeniería.[5], pero'l 26 de setiembre de 2013 el gobiernu de Juan Manuel Santos, propónse cerrar definitivamente'l Parllamentu. Colombia decide finalmente que la norma que dexaba'l sufraxu direutu de los sos miembros y el so remuneración foi derogada darréu a principios de 2014 pol mesmu Congresu colombianu (llei 1729 de 2014). Lo qu'implica qu'entá sesiona pero volviendo a la regla anterior, a cencielles por solliviar la carga presupuestaria del Estáu colombianu.
Nel 2015, Chile convertir en miembru permanente del Parllamentu Andín.[1]
Estaos miembros
Estaos observadores
Ver tamién
Referencies
Enllaces esternos
