PROFILPELAJAR.COM

Campu d'Ilesia d'El Carmen de Santa Colomba
	ilesia
Llocalización
País	España
Autonomía	Principáu d'Asturies
Provincia	provincia d'Asturies
Conceyu	Allande
Coordenaes	43°17′47″N 6°43′25″W / 43.2964°N 6.7236°O
	Campu d'Ilesia d'El Carmen de Santa Colomba Campu d'Ilesia d'El Carmen de Santa Colomba (Asturies)
Patrimoniu

El Campu d'Ilesia d'El Carmen de Santa Colomba, asitiáu na parroquia de Santa Colomba, nel conceyu asturianu d'Allande, ye una unidá constituyía pola ilesia parroquial y dos texos, elementos ente los qu'esiste una amestanza cultural ya histórica, que xustifiquen la so calificación como Bien d'Interés Cultural.

Campu d'Ilesia

Los Campos d'Ilesia n'Asturies, son conxuntos formaos por un texu y un elementu del patrimoniu cultural material. El texu ye un árbol con gran relevancia cultural na rexón, exerciendo un papel simbólicu a lo llargo de la historia. Protagonista n'antigües creyencies precristianes, col tiempu convertirase nun iconu representativu de la comunidá parroquial, y a ser consideráu anguaño como l’alcordanza d'un pasáu míticu, d'una identidá asturiana afitada na tradición y nun conxuntu de valores ecoloxistes y ambientales.

La fonda amestanza ente estos dos elementos, faise evidente na esistencia n'Asturies de doscientos quince grupos constituyíos per un edificiu relixosu y un texu. D'ente toos estos, y poles sos especiales carauterístiques, el Principáu d'Asturies, declaró a dolce d'ellos, ente los que s'atopa'l Campu de la Ilesia d'El Carmen de Santa Colomba, como Bien d'Interés Cultural, cola categoría de Sitiu Históricu, por Decretu 61/2017, de 20 de setiembre.

Ilesia

La ilesia de Santa Colomba asítiase nun llugar dalgo estremáu del pueblu, onde encomienza'l monte. Presenta un volume arquiteutónicu abondo raru, bien estrechu y allargáu, por mor de los condicionamientos topográficos del terrén, muy pindiu en toa la redolada y nada afayaizu pa la edificación, de mou que solo podía construyise, amestando volúmenes llonxitudinalmente, siguiendo la exa que marquen les mesmes curves de nivel.

Nun esiste nengún documentu que recueya'l pasáu remotu d'esta ilesia, la so fundación, organización o patronalgu, pero dalgunos elementos de la so fábrica reflexen que construyose nel sieglu XV, posiblemente na segunda metá. Esta cronoloxía paez evidente nel perfil oxival del arcu de trunfu y na decoración de les sos impostes con motivos de boles o perlles, carauterístiques propies de les ilesies allandeses construyíes nesa centuria que, magar ello, siguen calteniendo una “estética medieval, cuasi románica”, ello ye que considérase qu'esta ilesia “ye un bon exemplu de duramientu de soluciones romániques reinterpretaes”.

Nel restu l'edificiu ficiéronse numberosos cambeos a lo llargo los sieglos, siendo los más bultables los realizaos nel sieglu XVIII, los de 1876 a 1905, y el de 1970. La desapaición de los llibros de fábrica anteriores a 1876, tórganos conocer con exautitú, en qué consistió la primera d'estes intervenciones, pudiendo atalantar solo que foi entós cuando encamentáronse los retablos de la ilesia, y quiciabes reformárase tamién'l cuerpu la nave y edificárase la sacristía. En dalgún momentu ente 1876 y 1905 añadióse'l cabildru^{[n 1]} semiporticáu y la espadaña, y abriéronse los ventanales y la puerta del costáu sureste de la ilesia.

Demientres la intervención de 1970, y pa empecipiar les obres convínose en desmontar el retablu mayor, d'estilu barrocu, qu'atoldose nel cuartu'l cabildru, d'onde terminaría desapeciendo, nun conociéndose'l so paradoriu actual. Esti espoliu, coincide nel tiempu cola desapaición de munches talles romániques de les ilesies de la redolada (los vecinos afirmen qu'había xente qu'averábase a les aldees col rixu de mercar “santos”). Años dempués, estos vecinos apurrieron el dineru pa mercar el Cristu que güei preside l'ábside, en sustitución del retablu mayor.

La ilesia de Santa Colomba ufierta una planta rectangular de nave única con testeru rectu, a la que dempués añadiéronse'l cabildru semiporticáu y la sacristía. Estos agregos amósense nes xuniones de los murios, por simple axuntanza. Del estudiu de les xuniones ente los distintos volúmenes, ye posible afirmar que'l del ábside sería l'orixinal de la ilesia, tanto nel interior, onde alluga l'arcu trunfal, como nel esterior, onde presenta carauterístiques más arcaiques (canecillos en cuartu de bocel^{[n 2]} , bien utilizaos nel periodu góticu asturianu). El restu la ilesia sería'l resultáu d'intervenciones posteriores qu'alteriaron fondamente la so fisonomía primitiva que, lóxicamente, sería más pequeña y non tan allargada.

La nave tien dos falses capielles nos llaterales, creaes al apegar altar y retablu a los murios qu'alluguen l'arcu trunfal. L'asitiada nel evanxeliu ta dedicada a la Virxe del Carmen y cunta con un retablu de vivu cromatismu a base de bermellos, verdes y doraos, con talles de florones y motivos xeométricos, bien barrocos, que faen posible datalo nel sieglu XVIII, y con una sola fornica^{[n 3]} cola imaxe d'esta Virxe. De más interés ye'l retablu de la epístola, dedicáu a la Virxe del Rosariu y de la mesma cronoloxía que l'anterior, que tien una estructura de trés cais distribuyíes en dos pisos, con una fornica central superior cola imaxe de Xesús Crucificáu. Esti retablu destaca pola so policromía en colores verdes, mariellos, bermellos, prietos y doraos, colos qu'amosense fondos vexetales y trampantoxos de mármole, y tamién peles cabeces d'ánxeles del entablamentu^{[n 4]} , debíes a un taller popular, de traza senciella ya hierática, mas con gran capacidá para trescalar al espectador. Dambos retablos atópense en bon estáu de caltenimientu y constitúin pervaliosos exemplos de los talleres populares que funcionaron nel occidente d'Asturies nel sieglu XVIII.

El presbiteriu asítiase dempués de travesar un gran arcu de trunfu de perfil oxival que sofítase sobro impostes^{[n 5]} decoraes con boles o perlles, propies del sieglu XV.

L'ábside ufierta una bóveda de cañón apuntada, d'acordies col perfil de l'arcu trunfal, ente que la nave presenta una cubrición a dos agües cola armante de madera.

La espadaña la ilesia tien un diseñu clásicu de dos altures. La baxera con dos güecos pa les campanes y pináculos de boles a los llaos, y la cimera con solo un güecu y remate de tímpanu.

Pola so antigüedá, la ilesia ta incluyía nel Inventariu del Patrimoniu Cultural d'Asturies, en virtú de la Disposición Transitoria Tercera de la Llei de Patrimoniu Cultural d'Asturies, qu'asina lo establez pa “les edificaciones y polo xeneral los inmuebles construyíos con anterioridá al añu 1800”, qu'espresamente nun tengan abierta una ficha en dichu Inventariu.

Texos

La ilesia de Santa Colomba cunta con dos texos machos: unu con un perímetru nel tueru de cinco metros y mediu, asitiáu delantre'l templu, y otru más pequeñu, de dos metros, en cantu del camín que lleva a la ilesia. El primeru foi declaráu Monumentu Natural por aciu'l Decretu 75/1995, de 27 d'abril, onde s'alcuerda curiar del exemplar finxando un ámbitu de proteición que va tomar la escampada de la ilesia, con tolos sos elementos naturales y arquiteutónicos, y n'especial les fachaes que miren al monumentu. El texu más antiguu atópase en condiciones aceutables, magar de delles cañes seques y que la so copa nun tien la bayura deseable. Otra manera, el texu más pequeñu presenta una copa de gran bayura y verde intensu, señal del so bon expoxigue y caltenencia. Quiciabes esta diferencia atópase na distinta calidá del terrén qu'arrodia dambos texos.

Arimáu al tueru del texu más grande llevántase un altar de piedra onde s'esponía'l Santísimu Sacramentu'l día del Corpus Christi. Esti usu ye la evidencia de la integración del texu nos rituales relixosos y señala la so relevancia cultural y simbólica pa la comunidá.

Los dos texos de la ilesia formen parte de la “Ruta los Teixos”, trazada pol Conceyu d'Allande ente los pueblos de Santa Colomba y Llago, nel que la so ilesia cunta tamién con un texu declaráu Monumentu Natural per Decretu 75/1995 de 27 d'abril.

Notes

↑ Cabildru: Sitiu techáu y zarráu con columnes que se constrúi delantre de la puerta d'una ilesia.
↑ Cuartu de bocel: Moldura na que la seición ye un cuartu de círculu.
↑ Fornica: Furacu fechu nuna parede.
↑ Entablamentu: N'arquiteutura, conxunto pieces que graviten no alto les columnes.
↑ Imposta: Nos arcos, parte decorativa qu'enllacia la curva de l'arcu col elementu nel que sofítase.

Esti artículu ye una obra derivada de la disposición relativa al procesu de declaración d'un bien cultural o natural, asoleyada nel BOPA númberu 239, de 16 d'ochobre de 2017, testu que ta llibre de restricciones conocíes, en virtú del derechu d'autor de conformidá col artículu 13 del Testu Refundíu de la Llei de Propiedá Intelectual (BOE númberu 97, de 22 d'abril de 1996).