Tijuana

Tijuana
Tijuana
	— Thành phố —
Ciudad de Tijuana; City of Tijuana
	từ trên, phải qua trái - Trung tâm Tijuana, Tijuana Cultural Centre, Sân bay quốc tế Tijuana, UABC, Tijuana
	Tên hiệu: T.J., Cửa ngõ vào Mexico, Một trái tim giữa hai biển
	Khẩu hiệu: Quê hương bắt đầu từ đây
	; Vị trí của Tijuana ở Mexico
	Tijuana
	Tọa độ: 32°31′30″B 117°02′0″T / 32,525°B 117,03333°T
Quốc gia	México
State	Baja California
Khu tự quản	Tijuana
Founded	ngày 11 tháng 7 năm 1889
Chính quyền
• Kiểu	Ayuntamiento
• Chủ tịch khu tự quản	Carlos Bustamante Anchondo
Diện tích
• Thành phố	637 km2 (246 mi2)
Độ cao	20 m (65 ft)
Dân số (2010)
• Thành phố	1.300.983
• Mật độ	2.212/km2 (5,730/mi2)
• Vùng đô thị	1.784.034
Tên cư dân	Tijuanense
Múi giờ	PST (UTC−8)
• Mùa hè (DST)	PDT (UTC−7)
Postal code	22000
Mã điện thoại	664
Thành phố kết nghĩa	San Diego, Ensenada, Mexicali, Calexico, Los Angeles, Valle de Guadalupe, Zaragoza, Laredo, Słubice, Frankfurt (Oder), Thành phố Juárez, Cancún, La Habana, Trường Xuân, Mazatlán, Cincinnati, Busan, Toluca, Bàn Cẩm, León
Trang web	http://www.tijuana.gob.mx

Tijuana (phát âm tiếng Anh: /tiːəˈwɑːnə/ tee-ə-WAH-nə hay /tiːˈwɑːnə/,^[2]^[3] là một thành phố ở bán đảo Baja California, México. Thành phố nằm ở biên giới Mexico - Hoa Kỳ. Thành phố này cùng với San Diego ở bang California của Hoa Kỳ tạo thành một vùng đô thị liên quốc gia. Thành phố có dân số khoảng 1,3 triệu người còn dân số vùng đô thị Tijuana là 1,78 triệu người. Tijuana tác động ảnh hưởng rất lớn trong khu vực về kinh tế, giáo dục, văn hóa, nghệ thuật, và chính trị. Thứ hai chỉ sau New York City, Tijuana là thành phố được tham quan nhiều thứ nhì ở ở Tây Bán Cầu.^[4]. Các đô thị xung quanh khu vực đã trở thành một công nghiệp và chiếm ưu thế lớn trong khu vực trung tâm ở tây bắc Mexico. Hiện nay một trong những thành phố phát triển nhanh nhất tại Mexico, Tijuana thành phố có tư cách thành phố toàn cầu^[5]. Nằm trên Bờ biển Vàng Baja Mexico ở Baja California, Tijuana bao gồm chín quận. Thành phố có 24 km đường biên giới với San Diego. Thành phố này là thành phố lớn thứ 28 ở châu Mỹ là một thành phố cực tây ở Mexico. Hơn năm mươi triệu người qua biên giới mỗi năm giữa Tijuana và San Diego, làm cho nó là biên giới bận rộn nhất trên thế giới^[6]. Theo điều tra dân số năm 2010, vùng đô thị Tijuana là vùng đô thị lớn thứ 5 ở Mexico, với tổng dân số 1.784.034 người. Vùng đô thị quốc tế được ước tính là chỉ hơn 5 triệu trong năm 2009 và khoảng 5.105.769 trong năm 2010^[7], làm cho nó là khu vực đô thị lớn thứ hai trong Californias, vùng đô thị lớn thứ 22 ở châu Mỹ^[8] và là vùng đô thị lớn nhất giữa hai quốc gia chia sẻ giữa Mỹ và Mexico. Người ta ước tính rằng hai trạm biên giới ở Tijuana chiếm 300.000 lượt cửa khẩu hàng ngày từ Đại đô thị San Diego.

Khí hậu

Dữ liệu khí hậu của Tijuana (1951–2010)
Tháng	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Năm
Cao kỉ lục °C (°F)	34.5 (94.1)	39.0 (102.2)	34.0 (93.2)	36.0 (96.8)	38.5 (101.3)	41.8 (107.2)	39.0 (102.2)	41.0 (105.8)	49.0 (120.2)	47.0 (116.6)	42.0 (107.6)	37.0 (98.6)	49.0 (120.2)
Trung bình ngày tối đa °C (°F)	20.3 (68.5)	20.8 (69.4)	20.8 (69.4)	22.1 (71.8)	23.5 (74.3)	25.2 (77.4)	27.8 (82.0)	28.1 (82.6)	27.8 (82.0)	26.0 (78.8)	23.5 (74.3)	21.1 (70.0)	23.9 (75.0)
Trung bình ngày °C (°F)	13.6 (56.5)	14.3 (57.7)	14.8 (58.6)	16.1 (61.0)	18.0 (64.4)	19.8 (67.6)	22.2 (72.0)	22.8 (73.0)	22.0 (71.6)	19.5 (67.1)	16.6 (61.9)	14.0 (57.2)	17.8 (64.0)
Tối thiểu trung bình ngày °C (°F)	6.9 (44.4)	7.8 (46.0)	8.8 (47.8)	10.2 (50.4)	12.4 (54.3)	14.3 (57.7)	16.5 (61.7)	17.5 (63.5)	16.1 (61.0)	13.0 (55.4)	9.8 (49.6)	6.9 (44.4)	11.7 (53.1)
Thấp kỉ lục °C (°F)	−3.0 (26.6)	0.0 (32.0)	0.5 (32.9)	1.0 (33.8)	5.5 (41.9)	5.0 (41.0)	7.5 (45.5)	10.5 (50.9)	0.0 (32.0)	5.0 (41.0)	1.0 (33.8)	−5.0 (23.0)	−5.0 (23.0)
Lượng Giáng thủy trung bình mm (inches)	43.8 (1.72)	36.5 (1.44)	42.7 (1.68)	17.6 (0.69)	4.4 (0.17)	0.7 (0.03)	0.7 (0.03)	0.9 (0.04)	5.0 (0.20)	7.8 (0.31)	33.8 (1.33)	37.0 (1.46)	230.9 (9.09)
Số ngày giáng thủy trung bình (≥ 0.1 mm)	5.9	4.7	5.9	3.1	1.4	0.5	0.4	0.2	0.7	1.7	3.9	4.3	32.7
Nguồn: Servicio Meteorológico National^[9]

Tham khảo

^ Link to 2010 Mexican Census Info INEGI: Instituto Nacional de Estadística, Geografía e Informática.
^ Tijuana Lưu trữ 2005-08-17 tại Wayback Machine, entry in the American Heritage Dictionary of the English Language, 4th ed., 2000. Transcribed into IPA.
^ Tijuana. CollinsDictionary.com. Collins English Dictionary - Complete & Unabridged 11th Edition. Truy cập Septmeber 21, 2012.
^ “Tijuana River Pollution Video”. Sea Grant: Coastal Science Serving California. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 7 năm 2011. Truy cập ngày 17 tháng 3 năm 2011.
^ GaWC. “The World According to GaWC”. Truy cập ngày 26 tháng 2 năm 2011.
^ Massive traffic cripples Tijuana border crossing.
^ “World Gazetteer – San Diego-Tijuana”. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 10 năm 2007. Truy cập ngày 15 tháng 6 năm 2011.
^ “World Gazetteer – Metropolitan Areas of America”. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 9 năm 2007. Truy cập ngày 15 tháng 6 năm 2011.
^ “Estado de Baja California-Estacion: Tijuana”. Normales Climatologicas 1951–2010 (bằng tiếng Tây Ban Nha). Servicio Meteorologico Nacional. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 3 tháng 6 năm 2015.

Thư mục

John A. Price (1973), Tijuana: urbanization in a border culture, Indiana, USA: University of Notre Dame Press, ISBN 0268004773
Robert W. Duemling (1981), San Diego and Tijuana: conflict and cooperation between two border communities; a case study, Executive Seminar in National and International Affairs, Rosslyn, Va.: U.S. Department of State, Foreign Service Institute
T.D. Proffitt. 1994. Tijuana: The History of a Mexican Metropolis. San Diego: San Diego State University Press.
John Fisher (1999), “Baja California and the Pacific Northwest: Tijuana”, Mexico, Rough Guides (ấn bản 4), London, tr. 66+, OL 24935876M
Harry Crosby (2000), Paul Ganster (biên tập), Tijuana 1964: a photographic and historic view, San Diego, CA: San Diego State University Press, Institute for Regional Studies of the Californias, ISBN 0925613312